Moleculaire massa

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De moleculaire massa of molecuulmassa van een stof (vroeger - minder correct - moleculair gewicht of molecuulgewicht genoemd), doorgaans afgekort tot MW (van het Engelse molecular weight), is de massa van één molecuul van die stof, uitgedrukt in atomaire massa-eenheden (u), ook dalton (Da) genoemd.

Moleculaire massa[bewerken | brontekst bewerken]

De moleculaire massa is de som van de atoommassa's van de afzonderlijke atomen waaruit het molecuul is opgebouwd. Omdat de atomen van een element meestal een mengsel zijn van verschillende isotopen, gaat men daarbij standaard uit van de normale verhouding van deze isotopen voor elk element. Alleen als het molecuul speciaal gemaakt is met bepaalde isotopen (bijvoorbeeld zwaar water) wordt hiervan afgeweken.

Een voorbeeld is water. De atoommassa's van waterstof en zuurstof zijn respectievelijk 1,00784 u en 15,999 u. De moleculaire massa van water is dus

Voor zwaar water (D2O) is dit

Elke stof die is opgebouwd uit moleculen, heeft een specifieke moleculaire massa, maar een moleculaire massa identificeert niet direct het molecuul (isomeren hebben bijvoorbeeld dezelfde molecuulmassa maar een andere structuur). Met behulp van massaspectrometrie kan de moleculaire massa van een verbinding bijna direct worden gemeten.

Moleculaire massa van polymeren[bewerken | brontekst bewerken]

In tegenstelling tot kleine moleculen als water, benzeen of ethanol heeft een polymeer niet één exacte moleculaire massa, maar bestaat het uit een mengsel van macromoleculen met verschillende moleculaire massa's. Bij polyetheen bijvoorbeeld varieert dat van ca. 500.000 tot een paar miljoen. De verdeling van de moleculaire massa's (polydispersiteit) heeft een zeer grote invloed op de eigenschappen van het polymeer. Het meten van een dergelijke verdeling wordt bijvoorbeeld gedaan met gelpermeatiechromatografie, dampdrukosmometrie of viscosimetrie. Een meer geavanceerde methode is MALDI-TOF (afkorting voor matrix assisted laser desorption ionization-time of flight analyzer), een vorm van massaspectrometrie waarbij het polymeer wordt ingebed in een organische matrix en door een laser in de gasfase wordt gebracht. Een polymeer dat bestaat uit een driedimensionaal netwerk, zoals hard polyurethaanschuim, heeft een zeer grote moleculaire massa. Een stuk schuim is dan één gigantisch molecuul. Indien men het schuim in twee stukken breekt, heeft men twee moleculen.