De Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst is een Nederlandse publicatiereeks van de rijksoverheid, waarin uitvoerige beschrijvingen zijn opgenomen van aangewezen rijksmonumenten.

Ontstaansgeschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De reeks werd voorafgegaan door de Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst, waarvoor de basis werd gelegd in 1903 met de oprichting van een rijkscommissie onder voorzitterschap van Pierre Cuypers en met als secretaris Jan Kalf. Tussen 1908 en 1933 verschenen in het kader van de eerste, voorlopige inventarisatie van potentiële rijksmonumenten elf delen: voor elke provincie een deel; voor de provincies Noord-Holland en Limburg vanwege de omvang verdeeld in twee stukken. De uiteindelijke serie kan gezien worden als het resultaat van de selectieprocedure, waarbij een keuze is gemaakt uit de "voorloopige lijst".[1]

De definitieve reeks zou volgens plan ook uit 11 delen bestaan (voor elke toenmalige provincie), waarbij elk deel zou worden verdeeld in meerdere banden ("stukken" genoemd, soms weer onderverdeeld in "onderdelen" of "afleveringen"). Omstreeks 1970 is deze rigide indeling losgelaten (zie bijvoorbeeld Amsterdam en Friesland). Na 2003 is geen deel meer verschenen. De reeks is niet voltooid. Zo zijn de provincies Zeeland, Drenthe en Flevoland, alsmede een groot aantal steden in andere provincies niet vertegenwoordigd.

Bibliografie van de voorlopige lijst[bewerken | brontekst bewerken]

Bibliografie van de definitieve reeks[bewerken | brontekst bewerken]

Onderstaand overzicht is mogelijk onvolledig.

  • Deel I: Noord-Brabant
    • 1e stuk: De monumenten in de voormalige baronie van Breda (1912/1973) - Jan Kalf
    • De Sint Janskathedraal te 's-Hertogenbosch (1985) - C.J.A.C. Peeters
    • Het Land van Maas en Waal (1986) - A.G. Schulte
    • Het paleis van Hendrik III, graaf van Nassau te Breda (1999) - G.W.C. van Wezel
    • De Onze-Lieve-Vrouwekerk en de grafkapel voor Oranje-Nassau te Breda (2003) - G.W.C. van Wezel
  • Deel II: Utrecht
    • 1e stuk: gemeente Utrecht
      • 1e aflevering: De gemeente Utrecht (1956) - E.J. Haslinghuis
      • 2e aflevering: De Dom van Utrecht (1965) - E.J. Haslinghuis en C.J.A.C. Peeters
      • Utrecht. De huizen binnen de singels. Beschrijving (1989) - Marceline Dolfin, E.M. Kylstra en Jean Penders
      • Utrecht. De huizen binnen de singels. Overzicht (1989) - Marceline Dolfin, E.M. Kylstra en Jean Penders
    • De Vijfheerenlanden met Asperen, Heukelum en Spijk (1989) - Catharina L. van Groningen
    • De Utrechtse heuvelrug. De Stichtse Lustwarande. Buitens in het groen (1999) - Catharina L. van Groningen
    • De Utrechtse heuvelrug. De Stichtse Lustwarande. Dorpen en landelijk gebied (2000) - Catharina L. van Groningen
  • Deel III: Gelderland
    • 1e stuk: Het Kwartier van Nijmegen
      • Onderdeel 1, Bommeler- en Tielerwaard, 1e aflevering - Bommelerwaard (1932/1974) - F.A.J. Vermeulen
      • Onderdeel 1, Bommeler- en Tielerwaard, 2e aflevering - Tielerwaard (1946/1975) - F.A.J. Vermeulen
      • Onderdeel 2, De Betuwe benevens o.m. de graafschappen Buren en Culemborg (1968) - R.F.P. de Beaufort en Herma M. van den Berg
      • Onderdeel 3, Het Rijk van Nijmegen, westelijk gedeelte (1982) - A.G. Schulte
      • Onderdeel 4, Het Rijk van Nijmegen, oostelijk gedeelte en de Duffelt (1983) - A.G. Schulte
      • Onderdeel 5, Het Land van Maas en Waal (1986)
    • 2e stuk: Het Kwartier van Zutphen (1958) - E.H. ter Kuile
  • Deel IV: Overijssel
    • 1e stuk: Twente (1934/1971) - E.H. ter Kuile
    • 2e stuk: Zuid-Salland (1964) - A.C.F. Koch en E.H. ter Kuile
    • 3e stuk: Noord- en Oost-Salland (1974) - E.H. ter Kuile
  • Deel V: Limburg
    • 1e stuk: Maastricht (van 1926-1953 verschenen in vijf afleveringen; in 1974 ongewijzigd heruitgegeven als De monumenten in de gemeente Maastricht in twee delen)
      • Maastricht, 1e aflevering (1926) - E.O.M. van Nispen tot Sevenaer
      • Maastricht, 2e aflevering (1930) - E.O.M. van Nispen tot Sevenaer
      • Maastricht, 3e aflevering (1935) - E.O.M. van Nispen tot Sevenaer
      • Maastricht, 4e aflevering (1938) - E.O.M. van Nispen tot Sevenaer
      • Maastricht, 5e aflevering (1953) - E.O.M. van Nispen tot Sevenaer
    • 2e stuk: Noord-Limburg (1937/1971) - J.H.A. Mialaret
    • 3e stuk: Zuid-Limburg uitgezonderd Maastricht
      • Zuid-Limburg, 1e aflevering (1962) - J.F. van Agt
      • Zuid-Limburg. Vaals, Wittem en Slenaken (1983) - J.F. van Agt
      • Margraten, Mheer en Noorbeek (1991) - A.G. Schulte
      • Landgoed Sint-Gerlach. Kruispunt van culturen in het Land van Valkenburg (1999) - A.G. Schulte
  • Deel VI: Groningen
  • Deel VII: Zuid-Holland
    • 1e stuk: Leiden en Westelijk Rijnland (1944) - E.H. ter Kuile
    • De Alblasserwaard (1992) - Catharina L. van Groningen
    • Voorne-Putten (1992) - Peter Don
    • Gouda (2001) - Wim Denslagen
  • Deel VIII: Noord-Holland
    • 1e stuk: Waterland en omgeving (1953) - J.F. van Agt
    • 2e stuk: Westfriesland, Tessel en Wieringen (1955) - Herma M. van den Berg
    • Amsterdam
      • Amsterdam. Burgerweeshuis (1975) - R. Meischke
      • Amsterdam. Het R.C. Maagdenhuis en het St. Elisabeth-gesticht (1980) - R. Meischke
  • Friesland
    • Noordelijk Oostergo. Ferwerderadeel (1981) - Herma M. van den Berg
    • Noordelijk Oostergo. Dongeradelen (1983) - Herma M. van den Berg
    • Noordelijk Oostergo. Dantumadeel (1984) - Herma M. van den Berg
    • Kollumerland en Nieuw Kruisland, voorafgegaan door Overzicht van de bouwkunst in Noordelijk Oostergo (1989) - Herma M. van den Berg

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]