Nieuwe media

Nieuwe media is een term uit de mediatheorie, die gebruikt wordt bij de indeling van de verschillende soorten media. 'Nieuwe media' komen dan tegenover 'oude media' te staan, waarbij laatstgenoemde marktaandeel moeten afstaan aan de nieuwe concurrenten in het medialandschap.

Het gebruik van de term 'nieuwe media' varieert. In de mediastudies vormt nieuwe media een relatief nieuwe sociaal-wetenschappelijke discipline, waarin men zich concentreert op kwantitatieve en kwalitatieve studies naar hoe mensen computer-gemedieerde communicatie (CMC) gebruiken. CMC betreft met name het gebruik van de personal computer, de mobiele telefonie, handhelds, virtuele werkelijkheid, plus andere digitale apparaten en technieken.

Achtergrond

Tegenwoordig verwijst nieuwe media vooral naar de digitale media. In die zin hoort een mobiele telefoon bij de nieuwe media, en een analoge telefoon bij de 'oude' media. Het internet, videogames, computers, digitale film, virtual reality, digitale fotografie, mobiele telefonie vallen hier onder. De benaming 'oude' media verwijst dan naar traditionele media als film, televisie, pers en fotografie.

De nieuwe media stellen tevens nieuwe eisen aan de mediaproducenten. Zo is een gedrukte krant niet een-op-een om te zetten in een webeditie. Een internetkrant vereist een nieuwe manier van lay-out, maar ook van schrijfstijl. Verder worden de web-artikelen gecombineerd met de typische mogelijkheden die het web biedt, zoals een reactie-mogelijkheid voor lezers.

In PopUp, de botsing tussen oude en nieuwe media geven Henk Blanken en Mark Deuze een overzicht van de transitie van oude naar nieuwe media. Hier wordt geïllustreerd dat typische oude media, zoals de kranten, maar ook bijvoorbeeld het journaal, worstelen met de nieuwe mogelijkheden, en met een krimpend marktaandeel.

Op het internet zijn geheel nieuwe verdienmodellen gangbaar. Sites als NU.nl en Google News weten, met beperkte mankracht en kosten, geduchte concurrentie voor de traditionele nieuwsvoorzieners op te werpen, waarvoor de lezer niets hoeft te betalen. Dit komt doordat distributie via het internet goedkoper is dan traditionele media te drukken en te verspreiden. Ook zijn deze bedrijven goed in het aantrekken van adverteerders op het nieuwe medium.

Een ander kenmerk van nieuwe media is de toenemende rol van de burgerjournalistiek of citizen journalism, een vorm van user-generated content. Lezers willen bijdragen en hun mening geven, en het is aan de media om ze deze mogelijkheid te geven. Deze ontwikkeling hangt sterk samen met de ontwikkeling van het web 2.0. Volgens Blanken en Deuze hangt ze ook samen met de overgang van oude naar 'nieuwe politiek', en de daaraan gepaard gaande toekenning van meer inbreng aan de burger.

Daarnaast kan 'nieuwe media' ook refereren aan gebruik in de communicatie-wereld, in dit opzicht wordt nieuwe media beschouwd als de volgende stap in communicatie en wordt vooral gestreefd naar interactie; een dialoog in plaats van een monoloog met de consument. In dit opzicht wordt nieuwe media dan als tegenhanger van bijvoorbeeld drukwerk of tv-reclames gezien. De verschillende vormen van nieuwe media zijn bijvoorbeeld internet, bluetooth en augmented reality.

Studie

Studies nieuwe media gaan over de sociale en ideologische invloed van de personal computer, computernetwerken, digitale mobiele apparaten en virtual reality. Op het gebied van de personal computer wordt vooral veel onderzoek gedaan naar het Internet en computergames. Daarnaast wordt ook onderzoek gedaan naar nieuwe media-kunst.

Dit vakgebied is een onderdeel van de studie mediastudies. Deze studies vallen onder de wetenschappelijke stromingen letteren en geesteswetenschappen.

Met media (meervoud van medium) worden technologieën bedoeld die gebruikt worden om communicatieve berichten te versturen. Deze technologieën omvatten de massamedia: krant, tv, radio; de populaire media: tv, film, boeken; de visuele media: film, fotografie; en de digitale media: computergames, internet, virtuele werkelijkheid, pocket-pc, smartphone.

De studie doet dus onderzoek naar nieuwemedia-gebruik. Ook vraagt de studie zich af in hoeverre nieuwe media echt 'nieuw' zijn. Deze nieuwe media vertonen namelijk veel kenmerken van de oude media. Met 'nieuw' wordt wel bedoeld:

• dat de gebruikte apparaten digitaal zijn
• dat de computer de toekomst zal zijn
• de gigantische snelheid waarmee nieuwe apparaten en technologieën zich ontwikkelen
• onontwikkelde, imperfecte en experimentele ruimten (zoals virtuele realiteit)
• het nieuwe vakgebied 'nieuwe media', en onderzoek naar de digitale cultuur, wat wetenschappers uit vele andere disciplines heeft aangetrokken.

Wetenschappers

Belangrijke wetenschappers en journalistieke vertegenwoordigers in dit vakgebied zijn onder anderen:

• Marshall McLuhan
• Lev Manovich
• Neil Postman
• Howard Rheingold

En in Nederland zijn dit:

• Hans van Driel
• Jos de Mul
• Richard A. Rogers

Zie ook

• Belevingseconomie

Verder lezen

• Lister et al.: New Media: a Critical Introduction. 2nd ed. Milton Park, Abingdon, Oxon; New York: Routledge, 2008. ISBN 9780415431606

Bronnen, noten en/of referenties