Naar inhoud springen

Nonius (paard)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Nonius
Nonius
Basisinformatie
Ras warmbloed
Type cavaleriepaard
Herkomst Mezőhegyes, Hongarije
Ontstaan in 1785
Gebruik rijpaard, tuigpaard
Eigenschappen
Stokmaat 1,60-1,70 m
Hoofd ramsneus
Kleuren (donker)bruin, zwart
Aftekeningen weinig aftekeningen; soms witte voeten, bles
Behang geen
Karakter werkwillig en temperamentvol
Fokkerij
Ingekruist Engelse volbloed
Stuntrijder met vijf paarden
Stuntrijder met vijf paarden
Lijst van paardenrassen
Nonius Senior

De nonius is een paardenras uit Hongarije. Het warmbloedras is, net als de furioso, ontstaan op de staatsstoeterij Mezőhegyes in Hongarije.

De staatsstoeterij in Mezőhegyes werd in 1785 opgericht door Jozef II, koning van Oostenrijk en Hongarije. Het doel van de staatsstoeterij was het fokken van cavaleriepaarden. Op Mezőhegyes zijn sinds de oprichting vier rassen gefokt: de nonius, de gidran, de furioso (Mezőhegyes-halfbloed) en sinds 1900 het Mezőhegyes-sportpaard. Na honderd jaar bezat Hongarije meer dan twee miljoen paarden en enkele van de beste stoeterijen van de wereld.

De stamvader van de nonius was de vijfjarige Normandische hengst Nonius Senior. Na de nederlaag van Napoleon bracht de Hongaarse cavalerie de hengst mee naar Hongarije. De hengst stamde af van de Engelse halfbloed Orion en een Normandische merrie.

Wegens zijn matige exterieur was de hengst de eerste jaren niet erg populair, maar toen bleek dat hij zijn uiterlijk niet vererfde maar zelfs verbeterde, werd hij veelvuldig gebruikt. Hij dekte voornamelijk Spaanse merries. Toen hij op 28-jarige leeftijd overleed, stonden er 79 zonen en 122 dochters geregistreerd. Binnen de fokkerij van Mezőhegyes werden alle afstammelingen naar hem genoemd, genummerd en geregistreerd. Hieruit ontstond het ras de nonius.

Vanaf de jaren 1860 werden er meer Engelse volbloeden in de fokkerij gebruikt om het type te verbeteren. Hierdoor ontstonden twee typen: een lichter type met meer Arabisch bloed dat zeer geschikt was als rijpaard en een zwaarder type dat gebruikt werd als koetspaard.

Sinds 1960 ligt het zwaartepunt van de noniusfokkerij in Hortobagy in Hongarije en Topolcianky in Slowakije. De fokkerij van de furioso en de gidran zijn verplaatst naar andere stoeterijen, zoals de stoeterij in Rădăuți.

Opvallend kenmerk van de nonius is de ramsneus, die een erfenis is van het oude bloed van de stamvader. De nonius heeft een stokmaat tussen de 1,60 meter en 1,70 meter. Kenmerkend is de hoge nek. De vachtkleur is voornamelijk (donker)bruin en zwart.

De nonius is een werkwillig en temperamentvol paard dat het goed doet als koetspaard en rijpaard. De paarden hebben een goed uithoudingsvermogen.

De nonius is een laatrijp paard dat pas op zesjarige leeftijd volwassen is en relatief lang leeft.

Het ras kan voor elk modern doel gebruikt worden: mennen, endurance, dressuur, springen.

[bewerken | brontekst bewerken]
  • (de) Nonius bij het Dokumentationszentrum für altösterreichische Pferderassen
  • (de) Nonius bij het Infoportal für Liebhaber ungarischer Pferde
  • De tekst van dit artikel, of een eerdere versie hiervan, is overgenomen vanaf de pagina Nonius op Bokt.nl, dat onder CC BY-SA 2.5 valt.
Zie de categorie Nonius van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.