Noord-Willemskanaal

Sjabloon:Kanaal Het Noord-Willemskanaal (ook: Willemsvaart) is de scheepvaartverbinding tussen de Drentsche Hoofdvaart ten westen van Assen (Asserwijk) en de stad Groningen (Zuiderhaven), ongeveer evenwijdig aan de A28. Het ligt in de Nederlandse provincies Drenthe en Groningen.

In Groningen is een verbinding via het Eendrachtskanaal met het Hoendiep en via het Verbindingskanaal met het Eemskanaal en het Van Starkenborghkanaal.

Via een sluisje is het voor kleine boten mogelijk om van het Paterswoldsemeer naar het Noord-Willemskanaal te varen.

Het kanaal heeft 3 schutsluizen:

• Sluis Peelo ten noorden van Assen;
• Sluis Yde-Vries (Sluis III), ongeveer 1½ km ten noorden van Vries (Vriezerbrug);
• Sluis De Punt (Sluis IV), bij De Punt.

Omdat het kanaal tussen Haren en Groningen ongeveer het tracé van het Hoornsediep (de Drentsche Aa) volgt, wordt dit gedeelte vaak nog met deze naam aangeduid.

De Hoornsedijk, de slingerende dijk tussen het kanaal en twee oude gedeelten van de oorspronkelijke Hoornsediepje is een geliefd onderdeel van fietstochtjes van de stadjers. Het Pieterpad loopt ook over deze dijk.

Het kanaal is 38 km lang en heeft een diepte van 2 m.

Het kanaal is genoemd naar koning Willem III en heet Noord-Willemskanaal omdat in Noord-Brabant zich al een Willemskanaal bevond. Terwijl de meeste vaarwegen in Nederland zijn aangelegd door overheden is het Noord-Willemskanaal aangelegd door een commerciële maatschappij.