Noorse parlementsverkiezingen 2021
| Noorse parlementsverkiezingen 2021 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Datum | 13 september 2021 | ||||||
| Land |  Noorwegen
| ||||||
| Te verdelen zetels | Alle 169 zetels van het Storting | ||||||
| Opkomst | 76,6 | ||||||
| Resultaat | |||||||
| Partij | Arbeiderpartiet | ||||||
| Stemmen Percentage Zetels |
761.021 26,4 48 | ||||||
| Partij | Høyre | ||||||
| Stemmen Percentage Zetels |
590.662 20,5 36 | ||||||
| Partij | Senterpartiet | ||||||
| Stemmen Percentage Zetels |
392.140 13,6 28 | ||||||
| |||||||
| Opvolging verkiezingen | |||||||
| |||||||
| |||||||
Op 13 september 2021 vonden in Noorwegen verkiezingen plaats voor het Storting. Verkiezingen in Noorwegen vallen steeds op een maandag in september (meestal op de tweede of derde maandag). Noorwegen kent geen tussentijdse verkiezingen. Bij de verkiezingen werden alle 169 leden van het parlement gekozen.
Voorafgaand aan de verkiezingen werd Noorwegen geregeerd door een minderheidskabinet onder leiding van de leider van Høyre Erna Solberg. Solberg was minister-president sinds de verkiezingen van 2013. Nadat de uitslag bekend werd gaf Solberg aan dat zij aftrad als minister-president maar wel wil doorgaan als leider van haar partij [1]
Partijen die meedoen aan de verkiezingen[bewerken | brontekst bewerken]
| partij | leider | zetels 2017 |
|---|---|---|
| Arbeiderpartiet Ap |
 Jonas Gahr Støre |
49 |
| Høyre H |
.jpg) Erna Solberg |
45 |
| Fremskrittspartiet Frp |
.jpg) Sylvi Listhaug |
27 |
| Senterpartiet Sp |
 Trygve Slagsvold Vedum |
19 |
| Sosialistisk Venstreparti SV |
 Audun Lysbakken |
11 |
| Venstre V |
 Guri Melby |
8 |
| Kristelig Folkeparti KrF |
.JPG) Kjell Ingolf Ropstad. |
8 |
| Miljøpartiet De Grønne MDG |
 Une Aina Bastholm |
1 |
| Rødt R |
.jpg) Bjørnar Moxnes |
1 |
Deze negen nemen allen deel aan de verkiezingen van 2021. Daarnaast hebben 16 partijen in een of meer kiesdistricten een lijst ingediend.
Voorafgaand aan de verkiezingen hebben Ap, Sp en SV aangegeven te streven naar een nieuwe rood-groene coalitie. Høyre gaf aan te streven naar een nieuwe burgerlijke coalitie bestaande uit H, Frp, KrF en V. De Frp gaf echter aan niet opnieuw in een coalitie te willen met KrF en V.
Kiesdistricten[bewerken | brontekst bewerken]
De Noorse Grondwet schrijft voor dat het land verdeeld is in 19 kiesdistricten. Dat aantal kwam tot 2017 overeen met het aantal fylker. Sindsdien zijn meerdere fylker gefuseerd. Om aan de Grondwet te kunnen voldoen blijven de oude provincies bestaan als kiesdistrict. Het aantal zetels in de districten is in 2020 opnieuw vastgesteld om rekening te houden met de wijzigingen in de bevolking van de districten. Het aantal zetels per district wordt bepaald door het aantal inwoners én de oppervlakte van het district. Hierdoor kiezen met name de dunbevolkte districten in het noorden van het land meer kandidaten dan op basis van alleen het aantal inwoners reëel zou zijn. Finnmark, qua oppervlak het grootste fylke, qua bevolking het kleinste, kiest daarom 5 leden waar het op basis van de bevolkingsomvang slechts 2 zou mogen kiezen.
150 zetels worden gekozen via de districtlijsten, 19 zetels worden daarna verdeeld volgens de landelijke uitslag, waarbij alleen partijen die de landelijke kiesdrempel van 4% hebben gehaald in aanmerking komen voor die zetels. De extra zetels worden verdeeld over alle districten zodat ieder district naast de verkozen districtskandidaten een extra zetel, in het Noors Utjevningsmandat, krijgt toegewezen aan een partij op basis van de landelijke uitslag. De kiesdrempel geldt alleen landelijk, een partij die in een district een zetel haalt maar landelijk beneden de 4% blijft mag de districtzetel gewoon innemen.
| kiesdistrict | zetels | kiesdistrict | zetels |
|---|---|---|---|
| Østfold (Viken) | 9 | Rogaland (Rogaland) | 14 |
| Akershus (Viken) | 19 (+2) | Hordaland (Vestland) | 16 |
| Oslo (Oslo) | 20 (+1) | Sogn og Fjordane (Vestland) | 4 |
| Hedmark (Innlandet) | 7 | Møre og Romsdal (Møre og Romsdal) | 8 (-1) |
| Oppland (Innlandet) | 6 (-1) | Sør-Trøndelag (Trøndelag) | 10 |
| Buskerud (Viken) | 8 (-1) | Nord-Trøndelag (Trøndelag) | 5 |
| Vestfold (Vestfold og Telemark) | 7 | Nordland (Nordland) | 9 |
| Telemark (Vestfold og Telemark) | 6 | Troms (Troms og Finnmark) | 6 |
| Aust-Agder (Agder) | 4 | Finnmark (Troms og Finnmark) | 5 |
| Vest-Agder (Agder) | 6 |
Landelijke uitslag[bewerken | brontekst bewerken]
Alle partijen die al vertegenwoordigd waren in het parlement bleven vertegenwoordigd. Enige nieuwkomer was de lijst Pasientfokus, een lokale lijst in Finnmark met als enige programmapunt de wens in Alta een nieuw ziekenhuis te laten bouwen. De groepering wist de laatste districtszetel te veroveren. De rood-groene coalitie van Ap, Sp en SV haalde samen 89 zetels. SV besloot uiteindelijk niet toe te treden tot de regering zodat er een kabinet gevormd werd door de leider van Ap, Jonas Gahr Støre samen met Senterpartiet.[2]
| Partij | Stemmen | zetels | |||
|---|---|---|---|---|---|
| # | % | +/- | # | ||
| Arbeiderpartiet | 761021 | 26,4 | -1,0 | 48 |  1
|
| Høyre | 590662 | 20,5 | -4,6 | 36 | 9
|
| Senterpartiet | 392140 | 13,6 | +3,3 | 28 |  9
|
| Fremskrittspartiet | 338051 | 11,7 | -3,5 | 21 | 6
|
| Sosialistisk Venstreparti | 216030 | 7,5 | +1,4 | 13 | 2
|
| Rødt | 135582 | 4,7 | +2,3 | 8 | 7
|
| Venstre | 129446 | 4,5 | +0,1 | 8 |  0
|
| Miljøpartiet De Grønne | 110987 | 3,8 | +0,6 | 3 | 2
|
| Kristelig Folkeparti | 110078 | 3,8 | -0,4 | 3 | 5
|
| Demokratene i Norge | 33281 | 1,2 | 1,0 | - | - |
| Pensjonistpartiet | 18712 | 0,6 | 0,2 | 0 | 0
|
| Partiet De Kristne | 10181 | 0,4 | 0,1 | ||
| Industri- og Næringspartiet | 9762 | 0,3 | 0,3 | ||
| Partiet Sentrum | 7548 | 0,3 | 0,3 | ||
| Helsepartiet | 6307 | 0,2 | -0,1 | ||
| Pasientfokus | 4908 | 0,2 | 0,2 | 1 | 1
|
| Liberalistene | 4326 | 0,1 | 0,0 | 0 | 0
|
| Folkeaksjonen nei til mer bompenger | 3352 | 0,1 | 0,1 | ||
| Alliansen (Norge) | 2414 | 0,1 | 0,1 | ||
| Piraten | 2255 | 0,1 | 0,0 | ||
| Norges Kommunistiske Parti | 303 | 0,0 | |||
| Feministisk initiativ | 275 | 0,0 | |||
| Generasjonspartiet | 259 | 0,0 | |||
| Kystpartiet | 167 | 0,1 | |||
| Redd Naturen | 96 | 0,0 | |||
| Totaal aantal stemmen | 2906231 | 100,0 | 0,0 | 169 | 0 |
| Blanko | 17814 | 0,6 % | |||
| Ongeldig | 663 | 0,02 % | |||
| Totaal geldige stemmen | 2905753 | ||||
| Opkomst | 76,6 | -1,6 | |||
| Totaal stemgerechtigd | 3891736 | ||||
Zetels per district[bewerken | brontekst bewerken]
De verdeling van de zetels over de districten bestaat uit de zetels die direct in het district zijn verkozen én in ieder district een extra zetel die op basis van de landelijke uitslag wordt toegedeeld. Omdat in een aantal districten de laatste districtzetel was toegewezen op basis van een zeer gering verschil kan de verdeling van de extra zetels over de districten nog wijzigen. In de tabel is per district met een * aangegeven welke zetel is toegewezen als extra zetel (utjevningsmandat). [3]
| Kiesdistrict: | Roodgroen | Burgerlijke coalitie | Andere | Ap+Sp+SV | H+Frp+KrF+V | Saldo | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ap | Sp | SV | H | Frp | V | KrF | R | MDG | ||||||
| Finnmark | 2 | 1 | 0 | 0 | 1* | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 3 | 1 | +2 | |
| Troms | 2 | 1 | 1* | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 4 | 2 | +2 | |
| Nordland | 3 | 2 | 1* | 2 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 6 | 3 | +3 | |
| Nord-Trøndelag | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1* | 0 | 0 | 4 | 0 | +4 | |
| Sør-Trøndelag | 3 | 2 | 1 | 2 | 1 | 0 | 0 | 1* | 0 | 0 | 6 | 3 | +3 | |
| Møre og Romsdal | 2 | 2 | 1* | 1 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 5 | 3 | +2 | |
| Sogn og Fjordane | 1 | 1 | 0 | 1 | 0 | 1* | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 2 | ||
| Hordaland | 4 | 2 | 1 | 4 | 2 | 1* | 1 | 1 | 0 | 0 | 7 | 8 | +1 | |
| Rogaland | 3 | 2 | 1 | 4 | 2 | 0 | 1 | 1* | 0 | 0 | 6 | 7 | +1 | |
| Vest-Agder | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 1* | 1 | 0 | 0 | 0 | 2 | 4 | +2 | |
| Aust-Agder | 1 | 1 | 0 | 1 | 1* | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 2 | ||
| Telemark | 2 | 1 | 0 | 1 | 1 | 0 | 0 | 1* | 0 | 0 | 3 | 2 | +1 | |
| Vestfold | 2 | 1 | 1* | 2 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 4 | 3 | +1 | |
| Buskerud | 3 | 1 | 1* | 2 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 5 | 3 | +2 | |
| Oppland | 2 | 2 | 0 | 1 | 1* | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 4 | 2 | +2 | |
| Hedmark | 3 | 2 | 0 | 1 | 1* | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 5 | 2 | +3 | |
| Oslo | 4 | 0 | 3 | 5 | 1 | 3* | 0 | 2 | 2 | 0 | 7 | 9 | +2 | |
| Akershus | 5 | 2 | 1 | 5 | 2 | 1 | 0 | 1* | 1 | 0 | 8 | 9 | +1 | |
| Østfold | 3 | 2 | 1* | 2 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 6 | 3 | +3 | |
| Noorwegen | 48 | 28 | 13 | 36 | 21 | 8 | 3 | 8 | 3 | 1* | 89 | 68 | +21 | |
| Bronnen, noten en/of referenties |