Octaëdrische moleculaire geometrie

Octaëdrische moleculaire geometrie
Ruimtelijke structuur
Eigenschappen
Puntgroep	Oh
Bindende elektronenparen	6
Vrije elektronenparen	0
Bindingshoeken	90°
Coördinatiegetal	6
AXE-symbool	AX6E0
Portaal	Scheikunde

In de scheikunde verwijst een octaëdrische moleculaire geometrie naar moleculen waarbij een centraal atoom omringd wordt door 6 atomen, die elk op de hoekpunten van een denkbeeldige octaëder zijn gelegen. De bindingshoeken bedragen allen 90° wanneer de 6 atomen (of atoomgroepen in het geval van coördinatieverbindingen) gelijk zijn. Voorbeelden hiervan zijn respectievelijk zwavelhexafluoride en vanadiumhexacarbonyl. De perfecte octaëdrische moleculen behoren tot puntgroep O_h.

Octaëdrische coördinatieverbindingen[bewerken | brontekst bewerken]

De meest voorkomende moleculaire structuur van coördinatieverbindingen is de octaëder. Een klassiek voorbeeld is chroomhexacarbonyl.

Cis- en trans-isomerie[bewerken | brontekst bewerken]

Wanneer 2 dezelfde liganden in een octaëdrisch complex naast elkaar liggen, staan ze cis ten opzichte van elkaar. Als ze tegenover elkaar staan, dan staan ze trans ten opzichte van elkaar. Wanneer 3 dezelfde liganden een zijde van een octaëder bepalen, dan staan deze fac (afgeleid van faciaal) ten opzichte van elkaar. Hierbij zullen minstens 2 liganden cis staan. Als 3 liganden en het centraal metaalion in 1 vlak liggen, dan liggen zij mer ten opzichte van elkaar. Onderstaande structuren geven een voorbeeld (de groene chloor-liganden dienen als toonbeeld):

cis-[CoCl₂(NH₃)₄]⁺
trans-[CoCl₂(NH₃)₄]⁺
fac-[CoCl₃(NH₃)₃]
mer-[CoCl₃(NH₃)₃]

Optische isomerie[bewerken | brontekst bewerken]

Optische isomeren van octaëdrische complexen komen voor bij chirale of disymmetrische moleculen. Ze ontstaan door het spiegelbeeld van een molecule te vormen en zijn dus niet superponeerbaar (de atomen kunnen op geen enkele manier samenvallen met elkaar). Dit heeft te maken met het feit dat ze optisch actief zijn: ze zorgen voor een rotatie van het vlak van gepolariseerd licht. De twee optische isomeren worden ook wel enantiomeren of enantiomorfen genoemd.

Het symbool lambda (Λ) duidt op een enantiomeer dat een linksdraaiende conformatie bezit (de zogenaamde laevo-vorm). Het symbool delta (Δ) duidt op een enantiomeer dat rechtsdraaiende conformatie bezit (de zogenaamde dextro-vorm). Hieronder staat voor het trisoxalatoferraat(III)ion een voorbeeld van elk:

Δ-[Fe(ox)₃]³⁻
Λ-[Fe(ox)₃]³⁻