Olivier van Diksmuide
Olivier van Diksmuide of van Dixmude († 1459) was een patriciër, stadsbestuurder en auteur uit Ieper, aan wie een 15e-eeuwse stadskroniek wordt toegeschreven.
Leven[bewerken | brontekst bewerken]
Olivier van Diksmuide kwam uit een vooraanstaande Ieperse familie. Zijn ouders waren Pieter van Diksmuide en Catharina Godericx. Hij was een kleinzoon van ridder Denis van Diksmuide. In de jaren 1423-1456 vervulde hij bijna constant functies in het stadsbestuur, meestal als schepen of als raad, maar ook als tresorier. In 1436, 1441, 1446 en 1450 was hij voorschepen.
Kroniek[bewerken | brontekst bewerken]
Het titelloze handschrift begint met de woorden: Dit is een bouckxin van den ghonen die tYpre in de wet ghezyn hebben sydent dat men screef tjaer m.ccc.lxvi. De tekst behandelt de regering van de hertogen Filips de Stoute, Jan zonder Vrees en Filips de Goede vanuit een stedelijk-Iepers particularisme. De rivaliteit met Gent treedt sterk naar voren en ook het gemeen moet het vaak ontgelden.
Hoewel de toeschrijving aan Olivier van Diksmuide niet wordt betwist, was hij naar alle waarschijnlijkheid niet de enige auteur. Uit het verspringen tussen eerste en derde persoon en uit andere aanwijzingen valt op te maken dat meerdere schrijvers aan de tekst hebben gewerkt. De kroniek, die stopt in 1443, valt te plaatsen in een traditie van Ieperse historiografie. Joos Bryde voegde een appendix toe betreffende de periode 1303-1440 en er was ook een voortzetter van de kroniek in de persoon van Pieter van de Letuwe, van wiens werk de jaren 1443-1475 bewaard zijn. De structuur werd aangehouden en waarschijnlijk is opnieuw sprake van meervoudig auteurschap.
Handschrift[bewerken | brontekst bewerken]
Het Iepers handschrift dat ten dele is uitgegeven door Jean-Jacques Gailliard, ging verloren in 1914, maar er is nadien een tweede exemplaar gevonden:
- Kortrijk, Rijksarchief, fonds Goethals-Vercruysse, ms. 303
Uitgave[bewerken | brontekst bewerken]
De editie door Gaillard liet schepenlijsten en andere lokale informatie weg:
- Merkwaerdige gebeurtenissen vooral in Vlaenderen en Brabant en ook in de aengrenzende landstreken, van 1377 tot 1443, letterlyk gevolgd naer het oorspronkelyk onuitgegeven en titelloos handschrift, ed. Jean-Jacques Lambin, Ypres, Lambin en zoon, 1835
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
- Jean-Jacques Gailliard, "Dixmude, van", in: Bruges et le Franc ou leur magistrature est leur noblesse avec des données historiques et généalogiques sur chaque famille, vol. I, 1857, p. 41-53
- Victor Fris, "Les idées politiques d'Olivier van Dixmude", in: Bulletins de l'Académie royale de Belgique. Classe des lettres, etc., 1901, p. 295-326
- Henri Pirenne, "Olivier de Dixmude", in: Biographie Nationale, vol. VI, 1901, kol. 142-143
- Kristel Vercammen, De historiografische betekenis van de kronijk van Olivier van Dixmude 'Merkwaerdige gebeurtenissen vooral in Vlaenderen, Brabant en ook in de aengrenzende landstreken van 1377 tot 1443', onuitgegeven licentiaatsthesis, Rijksuniversiteit Gent, 1979
- Renilde Moreels, Een web van verhaaldraden. Een onderzoek van lokale Ieperse stadskronieken over de middeleeuwse stadsgeschiedenis: historiek, verwantschap en uitgave, onuitgegeven licentiaatsthesis, KU Leuven, 2000
- Paul Trio, "The Chronicle Attributed to 'Olivier van Diksmuide'", in: The Medieval Chronicle, 2008, p. 211-225
