Opwekkingslied

Boekje met opwekkingsliederen, uitgave 1999

Een Opwekkingslied is een lied uit de bundel Opwekkingsliederen (ook wel Opwekkingsbundel genoemd) van de Stichting Opwekking. Aanvankelijk werd deze bundel alleen gebruikt binnen de Pinksterkerken, maar tegenwoordig wordt er ook in veel andere christelijke kerken in Nederland uit gezongen. Opwekkingsliederen kennen alledaags taalgebruik, een melodie die de mogelijkheid geeft om het lied te laten begeleiden door een praiseband in plaats van een orgel, een goed in het gehoor liggend ritme en meestal een vrolijk karakter. Hierdoor spreken de Opwekkingsliederen de moderne en/of jonge kerkganger vaak meer aan dan de oudere kerkmuziek zoals psalmen en gezangen. De bundel wordt jaarlijks uitgebreid met twaalf tot zestien liederen. Na het pinksterweekend 2019 bevat de opwekkingsbundel 830 liederen. Op 1 juli 2019 werd er voor het eerst in de geschiedenis van de Opwekkingsliederenbundel buiten de pinksterconferentie om een los lied (832, Jezus overwinnaar van Mozaïek Worship) aan toegevoegd.

Geschiedenis

Het initiatief tot de eerste opwekkingsbundels werd ooit genomen door Wiesje Hoekendijk. Zij constateerde dat de bestaande Zangbundel Joh. de Heer en Glorieklokken, waar in evangelische en pinksterkringen uit gezongen werd, slechts weinig aanbiddingsliederen bevatte, en wilde dit gemis met een aanvullende bundel compenseren. De opwekkingsbundel bleek echter zodanig succesvol dat de beide oudere bundels in veel charismatische gemeenten voor een groot deel uit beeld verdwenen. Later werden in Opwekkingsliederen weer meerdere liederen van Johannes de Heer en Glorieklokken opgenomen.

De bundel Opwekkingsliederen wordt uitgegeven door Stichting Opwekking. Ieder jaar worden 12 nieuwe liederen gepresenteerd op de Pinksterconferentie die georganiseerd wordt door de Stichting Opwekking en plaatsvindt tijdens het pinksterweekend. Deze liederen worden aan de bundel toegevoegd. De nummers zijn niet noodzakelijk voor de conferentie geschreven, zoals een serie kerstliederen.

De liederen in de bundel zijn voornamelijk Nederlandstalig. Het grootste deel daarvan is vertaald uit het Engels, maar er worden steeds meer liederen gebruikt van Nederlandse bodem. Alle nieuwe liederen verschijnen jaarlijks ook op cd. Vonden de cd-opnamen lange tijd plaats tijdens de Opwekking-pinksterconferentie, sinds de vroege jaren 90 werden de opnames gedaan op het Zangfestijn in maart in congreshotel De Bron in Dalfsen en sinds maart 2009 op congrescamping De Kroeze Danne in Ambt Delden, zodat de cd al tijdens de conferentie verkocht kan worden en de opnames geen druk op het conferentieprogramma meer leggen. Tegenwoordig geeft Stichting Opwekking ook een cd-rom uit, waarbij met behulp van een beamer of tv-scherm de liederen in kerkdiensten geprojecteerd kunnen worden. Dit systeem wordt OPS genoemd (opwekking projectie systeem). De software bevat, naast de uitgaven van opwekking (tieners, kinderen en volwassenen), ook liedbundels van bijvoorbeeld Johan de Heer, de Baptistenbundel en Glorieklokken. Daarnaast is het mogelijk om eigen teksten toe te voegen en powerpoints, Bijbelteksten en filmpjes te projecteren.

Naast de "gewone" opwekkingsliederen zijn er voor kinderen en tieners speciale liederen uitgebracht. In december 2014 liet stichting Opwekking weten te stoppen met de uitgave van de jaarlijkse kinder-cd. Door de voortgaande digitalisering was de verkoop sterk teruggelopen waardoor het niet langer rendabel was de cd uit te brengen. Voor de tieners zijn er 252 opwekkingsliederen. Deze serie heet Life@opwekking. Hiervan is een groot deel van de liederen in het Engels.

In de jaren kort na de eeuwwisseling ontstond onrust over opwekkingsnummer 666. Dit omdat dat getal door veel christenen wordt beschouwd als het getal van het beest, ofwel in verband wordt gebracht met de antichrist. In 2003 wilde de Stichting Opwekking nog gewoon het Opwekkingsnummer 666 in de liedbundel opnemen, maar in 2007 besloot men het nummer over te slaan in de opwekkingsbundel van dat jaar, die tot en met nummer 667 ging. Dit vooral omdat het anders het laatste nummer van die uitgave zou zijn en daardoor prominent op alle bijbehorende materialen vermeld zou staan.

Bezwaren

De twee grootste bezwaren die wel gehoord worden over de opwekkingsliederen – zowel de bundel als geheel als elk lied op zich – betreffen de inhoud en de stijl. De liederen zijn volgens critici eenzijdig; God wordt vooral geprezen, er zijn te weinig nummers die gaan over twijfel, angst, zonde en de nood in de wereld; er zou sprake zijn van te veel 'snelle emotie'. Koos van Noppen en Paul Schenderling schrijven dat in de bundel opwekkingsliederen veelvuldig de heiligheid van God wordt bezongen, maar er nauwelijks liederen van schuldbelijdenis en verootmoediging zijn. Er zijn nauwelijks liederen die het besef van enige afstand tussen de grote, heilige God en de mens met zijn fouten en gebreken verwoorden.

Wat betreft de (muzikale) stijl is de kritiek dat de melodieën vaak wel goed in het gehoor liggen, maar ze muzikaal gezien doorgaans weinig verrassend en kwalitatief niet hoogstaand zijn. Iets soortgelijks wordt ook beweerd over de teksten.

Meerdere initiatieven zijn genomen om de balans terug te vinden tussen liederen die aanspreken en liedbundels met een gevarieerde inhoud. Hieronder vallen onder meer de bundel Hemelhoog van het Evangelisch Werkverband binnen de PKN en de bundel Weerklank die uit de kringen van de Gereformeerde Bond binnen de PKN komt. In beide bundels zijn Opwekkingliederen opgenomen, maar is er een grotere variatie aan liederen, thema's en melodieën te vinden dan in de Opwekkingsbundel.

Tevens zou er - naar verluidt - de laatste jaren door de samenstellers van de opwekkingsbundel beter gelet worden op een evenwichtiger verdeling van de liederen, zodat naast de aanbiddingsliederen ook andere inhoudelijke genres aan bod komen. Een voorbeeld hiervan is het lied 778 Hoe lang o Heer, een vrije berijming op Psalm 13.

Top 10

Sinds 2013 zendt Groot Nieuws Radio voorafgaand aan Opwekking een Top 100 uit van meest populaire Opwekkingsliederen.

Jaar / positie	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
2013	733 Tienduizend redenen	488 De Kracht van Uw liefde	717 Stil, Mijn ziel, wees stil	710 Gebed om zegen	614 Uw Genade is mij genoeg	642 De rivier	585 Er is een dag	705 Toon Mijn liefde	518 Heer U bent altijd bij mij	638 Prijs Adonai
2014	733 Tienduizend redenen	717 Stil, mijn ziel, wees stil	710 Gebed om zegen	720 God maakt vrij	642 De rivier	751 Ik zie het kruis	638 Prijs Adonai	705 Toon Mijn liefde	488 De kracht van Uw liefde	698 Nooit meer alleen
2015	733 Tienduizend redenen	770 Ik zal er zijn	764 Zegekroon	717 Stil, mijn ziel, wees stil	642 De rivier	769 Bouw Uw koninkrijk	720 God maakt vrij	751 Ik zie het kruis	488 De kracht van Uw liefde	710 Gebed om zegen
2016	764 Zegekroon	733 Tienduizend redenen	770 Ik zal er zijn	717 Stil, mijn ziel, wees stil	775 Bij het kruis	774 Ik verlang naar Jezus	642 De rivier	488 De kracht van Uw liefde	720 God maakt vrij	710 Gebed om zegen
2017	789 Lopen op het water	733 Tienduizend redenen	764 Zegekroon	794 No longer slaves	770 Ik zal er zijn	717 Stil, mijn ziel, wees stil	775 Bij het kruis	488 De kracht van Uw liefde	769 Bouw Uw koninkrijk	136 Abba Vader, U alleen
2018	789 Lopen op het water	733 Tienduizend redenen	798 Houd vol	764 Zegekroon	794 No longer slaves	770 Ik zal er zijn	717 Stil, mijn ziel, wees stil	807 God van Licht	488 De kracht van Uw liefde	796 De Leeuw en het Lam
2019	770 Ik zal er zijn	818 Op die dag	764 Zegekroon	733 Tienduizend redenen	789 Lopen op het water	815 Vul dit huis met Uw glorie	798 Houd vol	794 No longer slaves	717 Stil, mijn ziel, wees stil	812 What a beautiful Name

Bronnen, noten en/of referenties