Overleg:Atonement (film)

Filmanalyse

Synopsis

“Atonement” is gebaseerd op een roman van Ian MC Ewan waarin een 13-jarig meisje, Briony, de hoofdrol speelt. Briony is een beginnend schrijfster en kan rekenen op een levendige fantasie bij het schrijven van haar verhalen en toneelstukken. De fantasiewereld van dit kleine en onschuldige meisje heeft ook een keerzijde. Ze interpreteert soms dingen helemaal verkeerd en neemt deze voor waar aan waardoor ze het leven van zichzelf, haar vrienden én haar familieleden helemaal overhoop haalt.

De film bestaat eigenlijk uit drie delen die in tijd en ruimte van elkaar gescheiden zijn. Het eerste en langste deel speelt zich af in het vooroorlogse Engeland. Briony en Cecilia Tallis wonen samen met hun moeder en enkele huishoudsters in een groot, rustig gelegen herenhuis. Dit huis is ook de setting van heel het eerste deel. Robbie, één van de hoofdfiguren uit de film, is de zoon van één van de huishoudsters en heeft een speciale band met Cecilia Tallis. De seksueel getinte interacties tussen Robbie en Cecilia blijven niet onopgemerkt voor de nieuwsgierige Briony. Ze ziet de twee samen bij de fontein in de tuin, onderschept een briefje van Robbie aan Cecilia (met daarop een tekstje dat elk jong meisje een waar trauma zou bezorgen) en betrapt dan even later het verliefde koppeltje tijdens een passionele vrijpartij in de bibliotheek. Robbie krijgt van Briony al snel het etiket van ‘seksmaniak’ opgeplakt. Wanneer de twee neefjes van de familie Tallis op een avond verdwijnen gaat iedereen in het donker naar hen op zoek. Tijdens deze zoektocht wordt het nichtje van de familie in de tuin verkracht. Briony heeft als enige de dader gezien en wijst seksmaniak Robbie (onterecht) aan als de schuldige. Robbie wordt door de politie aangehouden en hij wordt tijdens de oorlog naar het front gestuurd in Frankrijk.

In het tweede deel van de film volgen we Robbie in Frankrijk ten tijde van de oorlog. We zien wat er met hem gebeurd is na de onterechte beschuldiging door Briony. Hij ziet Cecilia nog steeds, maar zijn rustige leventje in de tuin ten huize Tallis heeft plaatsgemaakt voor de harde oorlog. Cecilia en Briony zijn beiden verpleegster geworden en verzorgen de gewonde soldaten die terugkeren van het front. Briony schrijft haar zus Cecilia nog wel brieven, maar zien doen ze elkaar niet meer. Wanneer Briony na vele onbeantwoorde brieven besluit om Cecilia op te zoeken, komt het tot een confrontatie tussen Briony en Robbie. Robbie beveelt haar om eindelijk eens tegen iedereen de waarheid te vertellen.

Deze waarheid presenteert de bejaarde Briony in het derde en laatste deel van de film. Briony is op deze moment stervende en zit in een tv-show waar ze haar allerlaatste boek voorstelt. Het is een autobiografisch verhaal waarin ze boete wil doen voor alle relaties die ze in haar leven verpest heeft, maar ook nu kan ze het niet laten om toch weer een vleugje fantasie toe te voegen…

Deze drie delen staan qua sfeer, geluid en opbouw helemaal los van elkaar en zal ik dan ook afzonderlijk bespreken met ruime aandacht voor kleur, geluid en mise-en-scène.

Openingssequentie

Al vanaf de openingssequentie wordt een heleboel dingen meteen duidelijk gemaakt. Daarom dat ik deze sequentie als eerste en ook apart zal analyseren. Nog voor we iets van de film te zien krijgen horen we het geluid van een typemachine terwijl de titel “Atonement” op het scherm verschijnt. Dit geluid zal als een rode draad door de film lopen, maar we kunnen dus nu al veronderstellen dat er in het verhaal dat komt iets geschreven zal worden.

Het eerste echte beeld dat we te zien krijgen is een miniatuurhuis met daarvoor een rij speelgoeddieren die mooi achter elkaar zijn opgesteld. Het huis dat we zien lijkt enorm hard op het huis waar de familie woont en waar heel dit deel zich afspeelt. Later in de film zullen we telkens er een buitenopname is, eerst een shot krijgen van het echte huis alvorens de buitenscène begint. De huiselijke sfeer staat hier dus duidelijk centraal. De speelgoeddieren die voor het huis staan, vertellen de kijker dat het hier gaat om een kinderkamer. Door het huis in één shot te combineren met deze speelgoeddieren zien we een combinatie van realiteit en fantasie. Deze combinatie zal vervolgens door een travelling shot verpersoonlijkt worden door de hoofdfiguur Briony. We krijgen Briony voor het eerst te zien terwijl ze aan een typemachine een toneelstuk zit te typen. Het eerdere off-screen diëgetisch geluid van de typemachine wordt nu on-screen gebracht. Boven de typende Briony hangt een schilderij met daar op een meisje dat sprekend op haar lijkt. Het in wit gewade meisje zit geknield naast haar bed terwijl een onbekend mysterieus licht van op de muur op haar schijnt. Het doet de kijker denken aan een engelachtige figuur en doordat we de gelijkende Briony in hetzelfde kader te zien krijgen, kunnen we veronderstellen dat er een link is met haar. Briony zal in dit deel belicht worden.

Als Briony met haar stuk klaar is en ze staat op om haar mama te zoeken, start de non-diëgetische muziek die een combinatie is van het typemachine-geluid van daarnet ondersteund door pianomuziek. Deze muziek volgt het ritme van Briony die gehaast door de gang loopt. Het hoofdpersonage zweeft als een soort engelachtige verschijning door de donkere gangen van het huis. Haar witte kleedje en haar blonde haren zijn in sterk contrast met de donkere houten trappen en muren . Wanneer Briony stil blijft staan, zal ook de muziek stoppen.

Onderweg komt Briony aan de voordeur Robbie tegen. Door de camerahandeling en de mise-en-scène zien we direct dat Robbie minder belangrijk is dan Briony. Briony wordt altijd gefilmd vanuit een close-up en uit kikkerperspectief terwijl Robbie van achter de rug van Briony (met belemmering) wordt gefilmd vanuit een medium shot en uit vogelperspectief . Er wordt als het ware ‘neergekeken’ op Robbie en ‘opgekeken’ naar Briony. Tijdens deze ontmoeting merken we meteen ook de interesse van Briony in Robbie. Duidt dit misschien op een tikkeltje verliefdheid? Dit zal zo blijken uit het verloop van de film, maar wordt hier al gesuggereerd.

Two Figures by a Fountain

De algemene point of view van het hele eerste deel is deze van Briony. We zien de gebeurtenissen hoe zij deze ervaart, maar toch zijn er soms radicale vertakkingen in de film waardoor we een andere kijk krijgen op de gebeurtenissen. We krijgen meer dan één point of view te zien van sommige scènes. Hierdoor wordt de kijker duidelijk gemaakt dat Briony een andere werkelijkheid waarneemt dan de echte werkelijkheid. De kijker krijgt eerst de scène te zien hoe Briony deze ervaart en vervolgens wordt dezelfde scène nog eens getoond, maar dan vanuit een ander standpunt. Voorbeelden van deze techniek zijn de scène aan de fontein en de scène in de bibliotheek. Dit zijn twee bepalende scènes die Briony’s oordeel over Robbie vorm geven.

Briony bereidt met de twee neefjes en het nichtje een toneelstuk voor terwijl ze wordt afgeleid door een wesp die tegen het raam van de kamer vliegt. Ze stapt er naartoe en laat het beestje buiten. Door het raam ziet ze Cecilia en Robbie samen aan de fontein staan, ze kijken naar elkaar en zien er niet zo blij uit. Wanneer Cecilia een stap naar voor wil zetten, maakt Robbie een bruuske beweging en doet Cecilia haar kleren uit . Vanuit het standpunt van Briony lijkt het dus dat Robbie Cecilia beveelt om haar kleren uit te doen. Als we meteen hierna de scène bekijken vanuit het point of view van Robbie en Cecilia blijkt dat Robbie Cecilia wou waarschuwen voor een scherf dat op de grond lag en Cecilia haar kleren uit deed om een stuk van de kapotte vaas uit de vijver terug op te vissen.

Ook de scène in de bibliotheek wordt op een dergelijke manier aan de kijker getoond. Eerst krijgen we het standpunt van Briony te zien en meteen erna de scène bekeken vanuit het point of view van Robbie en Cecilia. Briony heeft nog maar net een gesprek gehad met haar nichtje over een brief van Robbie aan Cecilia die ze gelezen heeft. De brief bevatte een seksueel getinte uitspraak die niet bedoeld was om door iemand gelezen te worden. Met deze brief en de scène aan de fontein in het achterhoofd, maakt Briony zich op om aan tafel te gaan. Plotseling wordt haar aandacht getrokken door een glinstering op de grond en ziet ze een licht branden in de bibliotheek. De zachte non-diëgetische vioolmuziek drijft de spanning op en wanneer ze de bibliotheek binnenwandelt ziet ze in het donker haar zus Cecilia tegen het boekenrek geduwd worden door Robbie . Het lijkt er op dat ze verkracht wordt door seksmaniak Robbie. Via een harde cut en een luide on-screen bel krijgen we ineens Robbie te zien die voor de deur staat te wachten. Cecilia opent de deur en hij verontschuldigt zich voor de nogal vleselijke bewoordingen in zijn briefje. Uit de reactie van Cecilia blijkt dat ze dit helemaal niet zo erg vond en Robbie volgt haar naar de bibliotheek. Daar krijgt hij van haar te horen dat ze verliefd is geworden op hem en beginnen ze elkaar te kussen. De kussen worden intenser en van het één komt het ander tot plotseling … Briony achter hen staat. We krijgen terug het beeld te zien dat Briony een paar minuten geleden in de film zag , maar dit beeld heeft nu een heel andere betekenis gekregen voor de kijker doordat hij de scène vanuit een ander point of view te zien heeft gekregen. De kijker heeft meer informatie gekregen dan Briony en heeft dus een andere kijk op de gebeurtenissen.

In beide scènes wordt er ook gebruik gemaakt van subjectieve point of views als we de scènes door de ogen van Briony zien. Dergelijke subjectieve point of views laten de kijker toe beter in de huid van het personage te kruipen en zo beter te ervaren wat het personage ervaart. De kijker begrijpt zo ook de denkwijze van Briony omdat hij hetzelfde ziet als haar én op dezelfde manier.

Op sommige momenten in dit eerste deel laat de regisseur het hoofdpersonage Briony links liggen en krijgen we een kijk op de diepere gevoelens en gedachten van de andere personages. Zo krijgen we in de scène waarin Robbie een brief schrijft aan Cecilia zijn gedachten te zien door middel van een mentale point of view. We zien Robbie een tekst typen en krijgen dan via een close-up van Robbie wazige en heel lichte beelden te zien van Cecilia . Doordat deze beelden een andere kleur en belichting hebben dan de vorige beelden uit de scène weet de kijker dat deze beelden niet echt zijn en zich wel moeten afspelen in het hoofd van Robbie.

Ondanks het feit dat de kijker in deze scène de mentale beelden kan onderscheiden door de zeer lichte kleuren, zijn de kleuren in het eerste deel over het algemeen heel licht. We zien overal in het huis veel lichtinval en ook de buitenopnames gebeurden onder een stralend blauwe zon. Dit wijst op de positieve sfeer die dit eerste deel zou moeten uitstralen. De familie is nog gelukkig samen en leeft nog harmonieus onder hetzelfde dak. Vooral de kleuren wit, roze en blauw komen regelmatig terug in zowel de kleding van de personages als in het behangpapier van Briony’s kamer en de bloemen in de grote tuin van het herenhuis. Naarmate dit eerste deel ten einde loopt verdwijnen deze lichte kleuren en krijgt ook de duisternis de bovenhand. De familiale sfeer verdwijnt en verandert in een sfeer van ongeloof, woede en angst voor wat komen zal.

Niet alleen de kleuren geven de kijker een luchtig en blij gevoel, ook de bijhorende pianomuziek ondersteunt dit gevoel. Er is niet overdreven veel muziek toegevoegd, enkel op de stille momenten als er geen dialogen zijn. Voor het ritme zorgt de snellere pianomuziek terwijl de violen spanning opbouwen en onrust inleiden. Heel opvallend is gedurende de hele film het geluid van de typemachine. Het geluid van de typemachine is eigen aan het personage Briony. Als we dit horen kunnen we er zeker van zijn dat Briony weldra te zien zal zijn of al te zien is. Het ‘geluid van de schrijfster’ wordt soms diëgetisch gebruikt, maar ook soms verwerkt in de non-diëgetische muziek. Deze twee vormen lopen in elkaar over waardoor een effect ontstaat dat telkens Briony aan het typen is, ze eigenlijk muziek maakt. Het typen op de typemachine klinkt als het ware als muziek in de oren wat zorgt voor een aangename beleving bij de kijker. Het gebeurt wel vaker in de film dat non-diëgetische geluiden in de muziek verwerkt worden. Wanneer Cecilia met een bos bloemen de kamer binnenwandelt en deze in een vaas zet, horen we non-diëgetische pianomuziek spelen. Als deze muziek blijft hangen bespeelt Cecilia een snaar van de piano die naast haar staat en stopt de muziek meteen. Zij werkt zo het stuk met deze laatste noot af. Ook als Robbie op het einde van dit deel gearresteerd is en weggevoerd wordt door de politie, slaat de moeder van Robbie met een paraplu op de motorkap van de auto. Wanneer de bron van dit geluid uit beeld verdwijnt, gaat het gebonk als een soort trommelslag verder op het ritme van de muziek. De muziek gebruikt in de film is dus niet altijd non-diëgetisch van aard. Zo zien we Robbie zelf de platenspeler opzetten die de achtergrondmuziek speelt terwijl hij een brief schrijft aan Cecilia en aan haar denkt. Hier is de bron van de muziek dus on-screen gebracht.

De film is één grote mengelmoes van werkelijkheid en fictie. Deze twee begrippen worden in alle onderdelen van de film met elkaar in contact gebracht, soms verwisseld en vervormd. Wat één van de karaktereigenschappen is van het hoofdpersonage Briony, wordt uitgestraald naar de hele film. Zoals hierboven werd vermeld, worden diëgetische geluiden opgenomen in de filmmuziek, maar ook de beelden laten een vervorming zien van de werkelijkheid. Door het indirect tonen van personages door toedoen van weerkaatsende oppervlakten zoals water en spiegels krijgen we de werkelijkheid op een andere manier te zien. Door deze indirecte manier van waarnemen, kunnen we vermoeden de werkelijkheid echt te zien, maar we zijn niet zeker. Briony ziet in de scène bij de fontein en in de scène in de bibliotheek ook niet de hele werkelijkheid, maar ze denkt deze wel degelijk te zien. De spiegel of het water kan dus vergeleken worden met de achtergrondkennis van Briony over de relatie tussen Robbie en Cecilia die een obstakel vormt om de werkelijkheid direct waar te nemen.

Het precisiewerk waarmee sommige van de spiegels zijn opgesteld om een perfecte kadrage van het personage te krijgen is tot in de puntjes voorbereid . De setting van attributen en personages is soms zo perfect dat het helemaal niet meer natuurlijk overkomt. Het oogt wel mooi en ordelijk, maar het gaat op sommige ogenblikken net iets te ver. Wanneer Briony tegen haar familie zegt dat ze de dader van de verkrachting gezien heeft, draaien ze zich allemaal tegelijk naar haar om en blijven dan stilstaan om samen het perfecte plaatje te vormen . Het is een hele mooie mise-en-scène, maar net iets te perfect om als geloofwaardig over te komen. De drie personages staan op gelijke afstand van elkaar met Cecilia in het midden want haar reactie op de beschuldiging van Briony is de belangrijkste. De opstelling van de personages, de opstelling van de zetel met daarin Lola, de lichtinval en het kleurgebruik zijn mooi op elkaar afgestemd en resulteren in een evenwichtig beeld. Een paar minuten verder in de film wordt deze mise-en-scène zelfs nog overtroffen. Robbie komt in de tuin aangewandeld met de twee neefjes aan zijn hand. De andere personages staan hem op het terras op te wachten in een schilderachtige opstelling . Cecilia staat in haar opvallend groen kleedje in het centrum van het beeld en het licht schijnt van binnen in het huis recht op haar. Ze staat ook perfect opgesteld in het midden van de deur waardoor Briony naar binnen wandelt. De andere personages staan mooi op de scheiding van het licht en de schaduw. De twee mannen in kostuum links, de moeder van Cecilia samen met de agenten rechts. Ze staan allemaal op gelijke afstand van elkaar wat alweer zorgt voor een evenwichtig en symmetrisch beeld. Leon, de broer van Cecilia, Cecilia zelf en haar moeder staan ten opzichte van elkaar in dezelfde positie als bij de mise-en-scène van een paar minuten geleden. Opvallend in dit shot is dat er hier drie kleuren overheersen: het groene kleedje van Cecilia, het rode kleed van de moeder en het zwart. Deze drie kleuren komen terug wanneer Robbie moet instappen in de politieauto. Robbie wordt van bij de groene Cecilia in het rode licht van de autolampen getrokken en verdwijnt dan in de zwarte auto . Hij wordt gedwongen het goede leven achter te laten (groen) om zich in het gevaar te storten (rood). De auto met Robbie er in rijdt weg en een woedende moeder komt aangestormd om de auto tegen te houden en haar zoon te redden. Dit is echter tevergeefs. Aansluitend krijgen we een close-up van Briony die het hele gebeuren van achter een raam volgt. Op het raam hangt er een afbeelding van Moeder Maria en door de cameraopstelling lijkt het alsof Briony haar recht in de ogen kijkt terwijl ze de moeder van Robbie om haar zoon hoort roepen. Dit kan een verwijzing zijn naar het verhaal van Jezus Christus. Jezus werd toen ook meegenomen en zijn moeder bleef alleen achter.

Met dit beeld eindigt meteen ook het eerste deel van de film. Dit deel begon met lichte kleuren en vrolijke pianomuziek en eindigt in de duisternis met dreigende trommelgeluiden die een overgang vormen naar het iets donkerdere en meer vijandige tweede deel. De huiselijke sfeer maakt plaats voor de harde oorlog.

Breuk

Via een harde cut zien we drie mannen in het donker op een zolder zitten terwijl we zachte non-diëgetische typisch Franse mondharmonicamuziek te horen krijgen. Één van de mannen is Robbie, de andere twee krijgen we pas voor het eerst te zien. De sfeer is rustig tot er plots twee andere mannen binnenkomen. Robbie springt met zijn twee gezellen recht en ze houden hun wapens klaar om de vreemdelingen te beschieten. Door in deze eerste scène al direct de wapens tevoorschijn te halen, weet de kijker meteen dat er een breuk is met hetgeen we voordien in de film zagen. De vredige sfeer van tevoren verandert plotseling in een sfeer van vechten om te overleven. Ook de kleren van Robbie stralen niet meer de stijl uit die we van hem gewend zijn. Zijn witte hemd heef hij verwisseld voor een vuil bruin legeruniform en zijn blinkende zwarte schoenen zijn nu stevige laarzen. De twee vreemde mannen die de ruimte binnenkomen spreken het gezelschap aan in het Frans. Deze Franse aanspreking in combinatie met de vijandige opstelling van Robbie en zijn maats duiden de kijker er op dat we ons nu ten tijde van de oorlog in Frankrijk bevinden. Alles is grauw en donker gedurende heel dit deel. Af en toe als we in een flashback te zien krijgen dat Robbie en Cecilia elkaar ontmoeten, worden de sobere kleuren bruin en wit afgewisseld met het blauw van de outfit van de verpleegsters .

Deze flashbacks komen regelmatig voor in dit deel. De rode draad is het leven van Robbie op het front, maar dit wordt onderbroken door herinneringen aan vroeger. Robbie denkt veel aan Cecilia en schrijft haar regelmatig brieven. Wanneer hij deze brieven schrijft horen we de gedachten van Robbie via intern diëgetisch geluid. Vaak krijgen we dan beelden van Cecilia te zien terwijl we de gedachten van Robbie te horen krijgen. Dit wordt ook toegepast wanneer we in een flashback Briony een brief naar Cecilia zien typen. Ook hier weer valt het geluid van de typemachine op. Telkens Briony in beeld komt, horen we het tikken van de machine, zelfs als er geen typemachine in beeld te zien is. Het geluid van de tikkende machine wordt zelfs af en toe gebruikt om visuele veranderingen in het beeld te ondersteunen. Wanneer Briony door een gang loopt in het ziekenhuis springt de lamp die op dat moment boven haar hoofd hangt aan. Telkens er een lamp aanspringt horen we een tik van een typemachine. Op het einde van dit deel wordt ditzelfde geluid nog eens verbonden met het aan en uitgaan van licht. Dit keer bevindt Briony zich op een trein waar een knipperend licht het gezicht van Briony afwisselend wel en niet belicht.

Briony heeft ondertussen ook het ouderlijke huis verlaten om net als haar zus verpleegster te worden en gewonde soldaten te verzorgen. Dit doet ze omdat ze zich schuldig voelt en ook stiekem omdat ze hoopt om zo Robbie terug te zien. Telkens er een groep gewonde soldaten van het front terugkomt, zoeken we via een subjectief point of view van Briony de groep soldaten af op zoek naar een bekend gezicht, namelijk dat van Robbie. Briony is ondertussen ook al wat ouder geworden, maar toch kunnen we haar makkelijk herkennen. Ook al is het personage een paar jaar ouder geworden, toch heeft ze nog dezelfde gezichtseigenschappen als het dertienjarige meisje van in het eerste deel. De opvallende blauwe ogen, de moedervlek in haar gezicht en de blonde klassieke haarstijl zijn eigen aan Briony. In het derde deel is Briony een bejaarde vrouw geworden. Een derde actrice neemt dan de rol van Briony voor haar rekening, maar ze heeft weer diezelfde eigenschappen zodat we direct herkennen wie het is.

Briony komt in dit tweede deel veel minder aan bod dan in het voorafgaande deel. Robbie en Cecilia zijn hier de belangrijkste personages terwijl we Briony sporadisch in beeld krijgen. We volgen haar vooral in haar proces om met het verleden te breken en de dingen die ze kapot gemaakt heeft weer proberen te herstellen. In dit proces is de trouwscène in de kerk heel belangrijk. Briony komt te laat de kerk binnen tijdens de huwelijksmis van Paul en Lola. Wanneer Briony neerzit komt de camera via een medium shot dichterbij tot een close-up van haar gezicht. We horen de off screen diëgetische orgelmuziek van de kerk samen met het non-diëgetische typemachinegeluid dat bij Briony hoort. Dit geluid versnelt en drijft de spanning alsmaar op. We krijgen een korte flashback van de jonge Briony die zegt dat ze de dader van de verkrachting gezien heeft gevolgd door een beeld van Paul die Lola verkracht. Via deze montage weet de kijker dat Briony hieraan terugdenkt. Door deze shots met elkaar te combineren, wordt gesuggereerd dat dit de gedachten van Briony zijn op het moment dat ze daar in de kerk zit. Door de kleur en de lichtinval tijdens deze scène wordt de aandacht uitdrukkelijk op Briony gevestigd. Zij is het die belangrijk geacht wordt en niet de twee mensen die trouwen. Door de opvallende rode kleur van de cape van Briony staat ze in sterk contrast met de andere aanwezigen die eerder sobere kledij dragen. Wanneer de kerkdeur op het einde van de scène opengaat valt het buitenlicht ook precies op Briony zodat ze nog eens extra in de kijker wordt gezet. Het levert meteen ook nog een mooie mise-en-scène op die vanuit een vogelperspectief gefilmd wordt .

De mise-en-scène in de hele film is heel nauwkeurig uitgewerkt en zorgt ook in dit deel voor schilderachtige beelden die zo in een museum zouden kunnen hangen. De soberheid van het landschap in combinatie met een ondergaande zon laten de kijker vaak wegdromen. Het oorlogslandschap kan ondanks zijn wreedheid ook op een andere manier getoond worden. Deze stille en dromerige plaatjes worden in de film echter overschaduwd door één grote long take die alle aandacht opeist.

Elegy for Dunkirk - Long Take

De long take van vijf en een halve minuut op het strand van Duinkerken, is ongetwijfeld de meest opvallende scène uit heel de film. Het travelling shot begint wanneer Robbie en zijn maats zich aanmelden bij een officier. Na een kort gesprekje verdwijnt de officier uit beeld en volgen we de drie mannen die over het strand wandelen. Duizenden soldaten wachten op het strand om terug te keren naar hun thuisland. Er heerst duidelijk chaos: paarden worden doodgeschoten, auto’s onbruikbaar gemaakt en de wachtende soldaten drinken zichzelf moed in. Sommigen slepen zich over het zand terwijl anderen duidelijk dronken het drietal in de weg lopen. De camera volgt in het begin Robbie, maar raakt hem dan kwijt. Na ongeveer één minuut horen we zachtjes non-diëgetische vioolmuziek die de achtergrondgeluiden op het strand overstemt. Als een echt personage trekt de camera er alleen op uit en baant zich een weg richting een kiosk waar een tiental soldaten staan te zingen. Hoe dichter we hen naderen, hoe luider hun on screen diëgetisch gezang weerklinkt op de tonen van de non-diëgetische muziek. Via een travelling shot rondom de groep komen we Robbie en zijn gezellen terug tegen wat weer harmonie binnen het kader creëert. Bij deze long take is duidelijk rekening gehouden met de mise-en-cadre. Zowel de personages als de camera op zich kregen de nodige aandacht bij het inblikken van deze scène. De camerahandeling op zich valt niet op omdat in de hele film travelling shots worden gebruikt. De lengte van dit shot en vooral de mise-en-scène zorgen voor de dramatiek en het opvallend karakter binnen de film. Wanneer de drie ‘hoofdpersonages’ terug in beeld gekomen zijn, laat de camera hen niet meer los. De personages worden langs voor gefilmd terwijl ze de dijk af lopen richting een café-tje. Er wordt chaos gecreëerd doordat de hele tijd mensen door het scherm lopen en de drie mannen op hun weg hinderen. Eens bij het café aangekomen gaat de camera weer zijn eigen weg en zoekt hij tussen de soldaten die in de weg staan nog een gaatje om een panoramisch uitzicht te schieten van het hele strand . We krijgen ondertussen al feestmuziek te horen dewelke een sound bridge is als inleiding op de volgende scène die zich binnen in het café afspeelt.

Deze long take blijft ongetwijfeld elke kijker bij. De moeilijkheid om met zoveel dingen rekening te houden en alles perfect op elkaar af te stemmen verdient zeker appreciatie. Indien deze scène in verschillende aparte shots was opgenomen, was de dramatiek en de blijvende indruk zeker niet hetzelfde geweest als nu. Het past ook perfect in de filmnarratie en valt qua vorm en kleur zeker niet uit de toon in vergelijking met voorgaande shots.

“I’m dying”

Het laatste deel van de film wordt weer abrupt begonnen. Dit deel speelt zich weer af in een andere tijd en ruimte. We zien een zwart beeld terwijl we in de verte iemand horen vragen of ze even kunnen pauzeren. De stem klinkt hol en helemaal niet natuurlijk. Het volgende shot is van een tv-muur in een montagekamer. We merken nu dat we in een tv-studio zitten waar opnames aan de gang zijn. Via de beelden op de muur zien we dat het hier gaat om een tv-interview van een oude dame die ook de bron is van de stem die we te horen kregen. We krijgen een tv-scherm in close-up te zien waarop de oude dame nog eens vraagt om even te pauzeren. Aan de opvallende blauwe ogen, het haar en de moedervlek herkennen we Briony. Tijdens het interview krijgen we eerst een totaalopname van de interviewer en Briony. De interviewer vraagt haar om te vertellen over haar nieuwe roman. Er volgt een medium shot van de twee personages terwijl Briony begint te vertellen. De camera glijdt voorzichtig naar Briony toe en de interviewer verdwijnt uit beeld. Hiermee wordt de aandacht op haar gefocust. Hoe meer ze over zichzelf begint te vertellen, hoe meer de camera haar in close-up neemt. De camera wordt intiemer met Briony en probeert als het ware in haar ziel te kijken. Briony geeft al haar geheimen prijs. Door de zwarte achtergrond valt de in het licht zittende Briony nog sterker op. Alle aandacht gaat naar haar en wat ze te vertellen heeft. Terwijl ze de hele waarheid op tafel gooit krijgen we flashbacks te zien uit haar leven. Haar stem van tijdens het interview gaat gewoon door en ze wordt zo een extra-diëgetische verteller. Dit korte laatste deel is zeer sober qua mise-en-scène, kleur en geluid omdat hier de nadruk gelegd wordt op wat er verteld wordt, namelijk dat Briony beseft wat ze gedaan heeft en ze de waarheid aan het licht wil brengen van alle verschrikkelijke dingen die ze gedaan heeft. Hier heeft de hele film naartoe gewerkt: een verontschuldiging en verklaring van Briony. Beelden van het geluk van Cecilia en Robbie dat ze nooit gekend hebben sluiten de film af. Ze hebben dit geluk nooit echt beleefd door de beschuldigingen van Briony, maar ze krijgen dit geluk van haar als happy end in haar roman. Op deze manier verlicht de oude dame toch nog een beetje de pijn die ze haar hele leven heeft meegedragen en waarmee ze waarschijnlijk ook zal sterven. Het is een geschenkje van haar voor hen…

---

Dit is een tekst die door iemand is geplaatst. Uiteraard niet geschikt voor wikipedia, maar het is ook geen onzin. Als iemand het wat meer 'wikipedia-achtig' wil maken, graag! Moviefan 13 mei 2009 20:47 (CEST)