Overleg:Oldeholtpade

Etymologie

Verwijderd uit lemma, want niet-encyclopedisch geschreven. Het is m.i. ook veel te lang.

De naam Oldeholtpade

Hoewel het op het eerste gezicht heel eenvoudig lijkt de herkomst van de naam Oldeholtpade te verklaren, blijkt de praktijk het tegendeel te bewijzen.

Met het simpele "oude bos pad" kan de zaak beslist niet worden afgedaan. Wij moeten ver in de geschiedenis terug wanneer we in een oorkonde uit 1204 vor de eerste maal de naam "Holenpathe" aantreffen waarmee het latere Oldeholtpade wordt bedoeld. De "t" ontbreekt en van "pade" is nog geen sprake. In een latere oorkonde uit 1320 is dat ook nog niet het geval, wanneer daar "Oldeholpat" staat geschreven.

Drs. Philomène Bloemhoff-de Bruyn geeft in deel 1 van de "Veldnaemen van Stellingwarf" als verklaring dat het kan zijn dat de "t" er door ‘kopijisten’ in latere tijden aan toe is gevoegd, wellicht onder invloed van de namen die eindigen op "holtwolde". De vervorming van "pathe" naar "pade" zou zich op dezelfde wijze laten verklaren.

In het door J. Naarding samengestelde overzicht "Stellingwerver toponiemen" wordt gesteld dat men "Holenpathe" eigenlijk bedoeld zal zijn om juist dat "hole path" (en beslist geen andere) aan te geven. Hetgeen zou moeten worden uitgelegd als "het pad door de laagte".

B.J. Dekker schrijft in zijn publikatie "Oost Nederlandse familienamen" over het oude Germaanse woord "pathe", waarmee moeras of laag drassig land wordt aangeduid.

In Engeland waar veel Saksen tijdens de Grote Volksverhuizing (350-600 jaar na Christus) zijn neergestreken ligt het dorp Padform. In een akte uit 939 wordt dit beschreven als Pathford, hetgeen zoveel wil zeggen als: voogde, doorwaadbare plaats in het moeras.

Op grond van al deze gegevens mag een voorzichtige conclusie worden getrokken en wel dat de naamsverklaring van Oldeholtpade niet in het bos maar in het moeras moet worden gezocht of zoals drs. P.N. Noomen dat in de Prekadastrale Atlas van Weststellingwerf zo treffend heeft samengevat: "De veronderstelling ligt dus voor de hand dat dergelijke namen niet op de zandrug zijn ontstaan, maar uit het rivierdal zijn meegenomen".

Eigenlijk zo vreemd nog niet omdat nimmer moet worden vergeten dat eens grote delen van het dorpsgebied door een uitgestrekt moeras waren bedekt met daartussen slechts een verhoudingsgewijs betrekkelijk smalle hogen gelegen zandrug.

En dan is het nog zeker dat het gebied tussen de huidige Stellingenweg en de Linde in het verleden regelmatig te kampen had met langdurige overstromingen.

Hoewel een sluitende verklaring van de naam eigenlijk gezegd nog niet voorhanden ligt, lijkt het zeker geen gemakzucht te zijn wanneer de autochtone bevolking spreekt van : "Hooltpae" of "Oolpae" in plaats van "Hooltpae".

Wel zeker is dat zo rond het begin van de 14e eeuw het "Oude of Olde" aan de oude naam werd toegevoegd toen vanuit Holtpade het nieuwe dorp "Nieholtpad" (Nijeholtpade) werd gesticht.

Ik zal proberen deze info te condenseren. Ik wel wel vast opmerken dat "path" een normaal Oudfries woord is dat "pad" betekent. [Gerhardt Koebler] geeft geen betekenis als moeras o.i.d. aan. Notum-sit 25 mrt 2008 11:29 (CET)

Is dat Oudfries wel relevant? De plaats ligt in de Stellingwerven, dat was/is toch Saksisch? 212.120.94.2 25 mrt 2008 12:21 (CET)

Dat durf ik niet te zeggen. Maar het Oergermaanse woord was *paþaz zie [1]. De verschuiving van þ = th > d heeft in het Nederlands (vrijwel) overal plaatsgevonden. Groet, Notum-sit 25 mrt 2008 12:25 (CET)

Zie voor th>d ook Tweede Germaanse klankverschuiving. Notum-sit 25 mrt 2008 13:05 (CET)

Ik heb de paragraaf aangepast. Het stukje over Naarding heb ik wegens onbegrijpelijkheid helaas niet kunnen opnemen. Wie wel precies snapt wat daar stond mag het natuurlijk (leesbaar) weer toevoegen. Notum-sit 25 mrt 2008 14:07 (CET)

De tekst die jij verwijderde was overigens één op één overgenomen van de dorpssite, derhalve terecht verwijderd. 212.120.94.2 25 mrt 2008 14:46 (CET)

N.a.v. de opmaak op de site is de passage betreffende Naarding me nu wel duidelijk. Ik heb daar weer wat over toegevoegd. Notum-sit 25 mrt 2008 14:58 (CET)