Overleg:Theorie

Heeft iemand zich wel eens afgevraagd of Het Communistisch Manifest van Karl Marx eigenlijk wel een theorie is ... ofwel een goed voorbeeld van een theorie is... ?? -- Mdd 27 sep 2004 15:30 (CEST)

Is reeds vervangen door dialectisch materialisme. Het Communistisch Manifest is een boek, geen theorie. Maar daarin komt wel al Marx´ theorie in naar voren. Henner 6 jul 2007 13:57 (CEST)

Etymologie van het woord theorie

Het woord begint met 'theo' Grieks voor God is theos. Is dat toevallig? Patio 23 sep 2009 18:07 (CEST)

Toetsbaar of getoetst, en andere beperkingen aan de huidige tekst

Het is prima dat dit artikel aandacht besteedt aan de relativerende woorden van mensen als Popper en Kuhn over het waarheidsgehalte van theorieën. De definitie van het woord maakt van theorieën echter net zoiets wankels als een hypothese, dat is het andere uiterste.

Van 2008 tot zojuist stond er zelfs dat een wetenschappelijke theorie een 'toetsbaar' model is. Dat zou betekenen dat een model dat weliswaar toetsbaar is, maar waarbij die toetsing nog nooit is uitgevoerd, ook een theorie zou mogen heten. Maar een hypothese wordt juist pas tot theorie 'gepromoveerd' als (herhaaldelijke) toetsing gunstig resultaat oplevert. Uiteraard blijft de theorie ook daarna toetsbaar (en dit kan ertoe leiden dat de theorie later toch alsnog verworpen wordt), maar dit is niet onderscheidend.

Hoewel ik net het woord 'toetsbaar' heb vervangen door 'getoetst', denk ik dat er nog wel meer te verbeteren valt aan dit artikel. Het onderscheid met hypothesen mag nog wel wat duidelijker. In de eerste zin wordt theorie juist omschreven als een 'geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen'. Dit klopt in zoverre dat dit in het dagelijks spraakgebruik (buiten de wetenschap) ongeveer de betekenis is. Mensen hebben het zelfs wel eens over 'een theorietje van me', dat wil niet per se zeggen dat ze dat idee zorgvuldig hebben getoetst. Het is de vraag of beide betekenissen van het woord makkelijk samen beschreven kunnen worden, in elk geval is het nuttig op dit betekenisonderscheid te wijzen.

Nu we maar één artikel hebben over de term 'theorie' is het misschien nuttig ook aandacht te besteden aan een ander aspect, namelijk het onderscheid tussen theorie en praktijk of praxis, iets wat zowel een rol speelt in de dialectische filosofie als in de hedendaagse sociale wetenschappen en geneeskunde (legio handboeken die eerst theorie en dan praktijk schetsen). Bever (overleg) 26 dec 2016 05:04 (CET)