Jan van Beurden
| Jan van Beurden | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Persoonsinformatie | ||||
| Nationaliteit |  Nederland
| |||
| Geboortedatum | 27 april 1908] | |||
| Geboorteplaats | Schipluiden | |||
| Overlijdensdatum | 24 april 1988 | |||
| Overlijdensplaats | Wateringen | |||
| Beroep | Architect | |||
| Werken | ||||
| Belangrijke gebouwen | Groot-Genoeg | |||
| ||||
Petrus Johannes (Jan) van Beurden (Schipluiden, 27 april 1908 – Wateringen, 24 april 1988) was een Nederlandse architect.
Tijdens het economisch herstel na de beurskrach van 1929 ontwierp Van Beurden tientallen burger- en tuinderswoningen in Schipluiden en omgeving.[1] Na de oorlog heeft hij zijn stempel gedrukt op de wederopbouw van Wateringen en Kwintsheul.[2]
Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]
Jan van Beurden werd 27 april 1908 in Schipluiden geboren als zoon van Anna Heijdra en Petrus Gerardus van Beurden, wagenmaker van beroep.
Na de ambachtsschool te Delft (timmerklas) volgde hij de avondopleidingen MTS-bouwkunde en Architectuur aan de Haagse Academie voor Beeldende kunsten. In 1934 behaalde hij zijn architectendiploma en schrijft hij zich in bij de BNA.
In datzelfde jaar werd Van Beurden benoemd tot gemeentearchitect van Schipluiden-Den Hoorn. Dat was een taak van twee dagen werk. Daarnaast ontwikkelde hij zich tot een plaatselijk bekend architect. In de periode van economisch herstel na de beurskrach van 1929 ontwierp hij tientallen burger- en tuinderswoningen en andere objecten in de gemeente Schipluiden en omgeving.[1]
In 1936 trouwde hij met Johanna Catharina Maria Janszen, met wie hij negen kinderen zou krijgen[3]. Ze vestigden zich in Den Hoorn.
Tijdens de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog was Van Beurden betrokken bij gemeentelijke woningbouwprojecten in dorpskernen van Schipluiden, Den Hoorn en Wateringen:[1] in 1947 verhuisde hij met zijn gezin naar Wateringen, waar hij inmiddels een voltijdbaan had verworven als hoofd Openbare Werken. De wederopbouw en de realisatie van gemeentelijke uitbreidingen kwamen steeds meer op de voorgrond te staan, soms ten koste van zijn (particuliere) ontwerpambities.
Na zijn pensionering als directeur Openbare Werken van Wateringen en Kwintsheul in 1973 kwamen er nog een aantal woningen tot stand die een weerslag vormen van de nieuwe welvarende tijden van de jaren 70.
Jan van Beurden overleed 24 april 1988 in Wateringen en werd op zijn tachtigste verjaardag aldaar begraven.
Oeuvre[bewerken | brontekst bewerken]
Van Beurden heeft tot 1947 in Midden-Delfland en sinds 1947 in het Westland veel gebouwd. Zijn ontwerpen worden gekenmerkt door gedegen vakbekwaamheid, fijnzinnigheid en een sociaal bouwkundig ideaal: goede woningen voor alle mensen. Van Beurden heeft veel bijgedragen aan de groei van de tuinbouw in Den Hoorn door ontwerpen voor tuinders- en arbeiderswoningen en schuren. Hij heeft ook veel betekend bij de eerste uitbreidingen van de dorpskernen van Schipluiden en Den Hoorn en de naoorlogse wederopbouw van Wateringen.[4][5]
Naast woningen was Van Beurden als architect ook betrokken bij de bouw van boerderijen, banken, de uitbreiding van het Wateringse (oude) gemeentehuis, club- en verenigingsgebouwen. Van de ruim 200 gedocumenteerde werken van Jan van Beurden is anno 2020 een vijfde afgebroken. Met name de scholen, boerderijen en verenigingsgebouwen konden niet aan de sloop ontkomen. De ontworpen en gebouwde woningen kwamen er beter van af.
In het oeuvre van Van Beurden is niet echt een eigen stijl te ontdekken. Het werk is de weerslag van zijn opleiding, de stromingen binnen de architectuur, zoals Art Deco, Amsterdamse- en Delftse School (Grandpré Molière) en de Nieuwe zakelijkheid (Berlage), doorspekt met de tijdgeest van crisis, bezetting en wederopbouw en de daarna welvarender jaren zeventig en tachtig.
Vooroorlogse jaren[bewerken | brontekst bewerken]
Het vooroorlogse werk van Jan van Beurden is creatief, kleurrijk en van een ambachtelijke degelijkheid. Enkele werken uit deze periode:
- 1934: Huisje Groot-Genoeg aan de Woudseweg in Den Hoorn. Dit pand staat op het Gemeentelijke monumentenlijst van Midden-Delfland.[6]
- 1935: Bovendijk, Wateringen
- 1936: Woning aan de Woudselaan, Den Hoorn
- 1937: Woning aan de Kanaalweg, de Lier.
De oorlog en wederopbouw[bewerken | brontekst bewerken]
De bezetting is een ingrijpend keerpunt: erna is een flinke versobering op in de ontwerpen te zien. In die omstandigheden voelt Van Beurden zich steeds meer thuis bij de wereld van de Delftse School die sober en ambachtelijk oogt en behoudend is in haar vormentaal. Enkele werken uit deze periode:
- 1943: Boerderij Abtswoudseweg, Delft
- 1947: woning aan de Hoornsekade, De Hoorn
- 1950: Dijkstraat, Honselersdijk.
- 1950: Pius X school, Wateringen. Waar de eerste schetsen van 1950 nog sterk leunen op soberheid en Delftse School, is het uiteindelijk gebouwde een voorbeeld van de nieuwe tijd, waar meer te besteden is. Dit ontwerp behoort echter tot dat vijfde deel werken dat is afgebroken.[5]
- 1954: De Eendenburcht, Wateringen. Voormalige clubgebouw van VELO. Achter en rechts van het gebouw lagen vijf voetbalvelden.[7]
Jaren 1960-1980[bewerken | brontekst bewerken]
Rond 1960 is in de stijl van werken weer een kantelpunt te zien. Door meer welvaart is er meer te besteden. De afmetingen worden groter, er is meer kleur en de vormen raken gevarieerder: van bungalow-typen, vrijstaande twee-onder-een-kapontwerpen tot bescheiden villa’s aan toe. Naast woningen was Jan van Beurden als architect betrokken bij de bouw van boerderijen, banken, de uitbreiding van het Wateringse (oude) gemeentehuis, club- en verenigingsgebouwen. In 1970 ontwierp hij een bescheiden oorlogsmonument. Het laatste werk van Van Beurden weerspiegelt een land dat de schade van de bezettingstijd te boven is gekomen.
- 1970: Oorlogsmonument, Wateringen.
- 1977: Woning aan Middelbroekweg, Honselersdijk.
- 1980: Grietje Slagterlaan, Wognum.
Typering van het werk[bewerken | brontekst bewerken]
Jan van Beurden was een sociaal en ambachtelijk architect die in de weerklank van zijn tijd met hart en ziel ontwierp om mensen goed onderdak te verschaffen voor hun wonen en werken. Het ging hem niet om de eigen bouwkundige standaard en absolute principes, maar om in soepele onderlinge communicatie met zijn opdrachtgevers te komen tot het gewenste resultaat. In zijn hart is hij altijd ambachtsman gebleven. Steeds leidde de hand van de timmerman de hand van de architect. Dat is terug te lezen in de uitwerkingen en detaillering van de ontwerpen. Daarin weerklinkt het oude ambachtsschool-adagium: "pas als je het goed kunt tekenen, weet je pas echt hoe het in elkaar steekt".[4]
Bronnen en referenties[bewerken | brontekst bewerken]
Externe link
- Irmgard Bomers, Het Huis van Van Beurden, video met steun van Westland Cultuurweb en Historische Vereniging Wateringen Kwintsheul (19 juni 2020)
Bronnen
- Het Hof van Van Beurden. Gearchiveerd op 25 juli 2022. , Erfgoed in perspectief. Gearchiveerd op 25 juli 2022. Werken in netwerken (17 augustus 2021).
- Esdor van Elten, Tiny house hip? Jan van Beurden bouwde ze al meer dan zestig jaar geleden, gewoon hier bij Schipluiden. AD (16 juni 2022). Gearchiveerd op 26 juli 2022.
- Peter van Beurden, P.J. van Beurden – architect en hoofd Openbare Werken, HVWK Kwartaalbericht 89 (mei 2021)
- Henk Groenendaal en Peter van Beurden, Jan van Beurden – architect en gemeenteopzichter, HVOS Historisch Jaarboek 2021.
- Irmgard Bomers, Streekhistorie: Respect voor gemeentearchitect Van Beurden. wos.nl (7 juni 2020). Gearchiveerd op 17 januari 2021. Oorspronkelijk gepubliceerd in Wateringse Krant (27 mei 2020), p.5
- Irmgard Bomers (juni 2020), Het huis van Van Beurden - een huis vol verhalen, e-boek.
- Inventarisatie en documentatie van het werk van Jan van Beurden, in de archieven van de Historische Vereniging Oud Schipluiden en de Historische Vereniging Wateringen Kwintsheul.
Referenties
- ↑ a b c Architectuurfietstocht langs erfgoed van Jan van Beurden. Westlanders.nu (19 juni 2022). Geraadpleegd op 25 juli 2022. ; CRW bestuur, Architectuurfietstocht. Westlanders.nu (24 mei 2022). Gearchiveerd op 3 juni 2023. , met twee fietsroutes waarin enkele gebouwen van Van Beuren beschreven zijn.
- ↑ Fred Vermeer, Wandeling langs werken van gemeentearchitect Jan van Beurden in Wateringen. AD (17 juni 2021). Gearchiveerd op 25 juli 2022.
- ↑ Bomers (7 juni 2020)
- ↑ a b Lezing over het werk van architect Jan van Beurden. RODI (13 april 2022).
- ↑ a b Westlandlezing P.J. van Beurden, architect en hoofd openbare werken[dode link], Bibliotheek Westland (5 oktober 2021)
- ↑ Zie Redengevende beschrijving Woudseweg 144, Den Hoorn in Gemeentelijke monumenten. Gemeente Midden-Delfland (3 juli 2020). Gearchiveerd op 26 juli 2022. Geraadpleegd op 26 juli 2022.
- ↑ Historische dorpswandeling Wateringen, vitis welzijn / Historische Vereniging Wateringen-Kwintsheul. Gearchiveerd op 28 januari 2023.