Fierljeppen
| Polsstokverspringen Fierljeppen |
||||
_-_Hans_Mes_-_1.jpg) |
||||
| Standbeeld voor de Fierljepper in Drachten (Hans Mes, 1995) | ||||
| Algemene gegevens | ||||
| Organisatie |  Nederland: PBH |
|||
| Start | 1767 te Baard | |||
| Type | Ind. sport | |||
| Categorie | Atletiek | |||
| Competities / Kampioenschappen | ||||
| Kampioenschappen | BK / NK / fK / HK | |||
| Kampioenen | ||||
| kampioen |
20,25 Jaco de Groot 16,31 Klaske Nauta[1] |
|||
| Records | ||||
.svg){kind=small} record |
Aluminium 15,17 Stefan Gijbels 10,40 Frederique Snoeks |
|||
| record |
Carbon 21,55 Bart Helmholt 17,14 Dymphie van Rooijen Aluminium 19,40 Aart de With 15,55 Sjoukje Tjalma Hout 17,01 Aart de With 11,97 Wil van den Berg |
|||
| Europees record | Carbon 21,55 Bart Helmholt 17,14 Dymphie van Rooijen Aluminium 19,40 Aart de With 15,55 Sjoukje Tjalma Hout 17,01 Aart de With 11,97 Wil van den Berg |
|||
| Wereldrecord | Carbon 21,55 Bart Helmholt 17,14 Dymphie van Rooijen Aluminium 19,40 Aart de With 15,55 Sjoukje Tjalma Hout 17,01 Aart de With 11,97 Wil van den Berg |
|||
| Verwante sporten | ||||
| Verwante sporten | Hink-stap-springen Hoogspringen Polsstokhoogspringen Verspringen |
|||
| Laatst bijgewerkt op: 5 april 2016 | ||||
|
||||
Polsstokverspringen, beter bekend onder de Friese naam fierljeppen, is een sport waarbij een atleet probeert met behulp van een polsstok een zo groot mogelijke afstand over een sloot te overbruggen. Het is een traditionele Nederlandse sport. De Friese benaming fierljeppen wordt uitgesproken als fier-ljeppen. Het Fries is verwant met het Engels, waar hetzelfde woord "far leaping" zou zijn, dus "verspringen".
Het maken van een polsstokversprong bestaat uit verschillende onderdelen die gezamenlijk moeten leiden tot een zo groot mogelijke afstand. De sprong begint met het maken van een korte felle sprint van circa 30 meter naar de polsstok, gevolgd door een goede sprong richting de stok, de insprong, het klimmen naar de top van de polsstok (wat bij polsstokhoogspringen niet mag) om uiteindelijk met een uitsprong in een zandbed te landen.
Competitie[bewerken]
In Nederland worden officiële wedstrijden georganiseerd door de Polsstokbond Holland (PBH) en Frysk Ljeppers Boun (FLB). De overkoepelende sportbond, de Nederlandse Fierljepbond (NFB), organiseert jaarlijks de Nationale Competitie, de Tweekamp tussen Holland en Friesland en het Nederlands Kampioenschap.
De wedstrijden worden versprongen in de provincies Friesland (Bergum, Buitenpost, It Heidenskip, IJlst, Joure en Winsum), Groningen (Grijpskerk), Utrecht (Jaarsveld, Linschoten, Polsbroekerdam, Zegveld en Kamerik) en Zuid-Holland (Vlist).
Geschiedenis[bewerken]
In de waterrijke gebieden van Nederland wordt al zeker duizend jaar de polsstok gebruikt om sloten over te steken. Zoals met elk transportmiddel werd ook de polsstok snel ingezet voor competities. Wie was in staat over de breedste kanalen te springen? Ook als het polsstokverspringen als sport wordt beoefend, wordt er meestal over water gesprongen, soms met een nat pak als gevolg. Op 24 augustus 1767 werd de eerst bekende officiële wedstrijd gehouden in Baard, georganiseerd door de weduwe van kastelein Ype Gerbens. Op die dag stond in de Leeuwarder Courant: "Met Approbatie van Jr. E.F. v. AYLVA, Grietman over Baarderadeel, zal de wed. van YPE GERBENS te Baard nevens de Bueren op Maandag den 24 Augusty 1767 laaten verspringen met een Pols over de Bolswarder Vaart, een curieus Zilveren MES."
In Friesland worden sinds 1956 in georganiseerd verband wedstrijden gehouden. Tot rond 1975 werd hierbij gesprongen met houten polsstokken (maximale lengte 10 meter). Deze werden vervangen door aluminium polsstokken (maximale lengte 12,50 meter incl. verlengstuk). In 2006, precies 50 jaar na de eerste in Friesland georganiseerde wedstrijd, is de overstap gemaakt naar polsstokken van carbon (maximale lengte 13,25 meter, inclusief top). Deze polsen zijn stugger dan die van aluminium, waardoor ze minder zwiepen. Ook zijn sommige carbonpolsen langer dan de oude aluminiumpolsen. Al direct in 2006 sprongen vier springers verder dan het oude Nederlandse record van 19,40, dat sinds 1991 op naam van Aart de With uit Benschop stond. Een nadeel van carbon is dat het materiaal niet tegen puntbelasting kan, er moet daarom voorzichtiger met de polsen worden omgegaan.
Nederlandse records[bewerken]
- Senioren: 21,55 meter; Bart Helmholt uit Bergum (5 juli 2014, Linschoten)
- Junioren: 20,70 meter; Erwin Timmerarends uit Montfoort (15 augustus 2015, Zegveld)
- Jongens: 19,24 meter; Age Hulder uit Bergum (24 juli 2010, It Heidenskip)
- Dames: 17,50 meter; Dymphie van Rooijen uit Harmelen in Utrecht (11 juni 2016, Zegveld) [2]
België[bewerken]
Het BK Fierljeppen wordt jaarlijks gehouden in het Limburgse Hamont, georganiseerd door de plaatselijke KLJ.
Foto's[bewerken]
-
Aanloop van Bart Helmholt op het NK 2010 in Buitenpost.
-
Het "omhoog kruipen" door Hiske Galama op het NK 2010 in Buitenpost.
-
De "uitsprong" van Oane Galama op het NK 2010 in Buitenpost.
-
De "landing" van Bart Helmholt in Bergum, Nederland.
-
Boer Veerman en zijn mannen bewegen zich met polsstokken over de ondergelopen akkers in 1938.
-
Bioscoopjournaal uit 1961 over het kampioenschap te Winsum.
Externe links[bewerken]
| Bronnen, noten en/of referenties |
 |
Zie de categorie Polsstokverspringen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
