Portaal:Zuidoost-Europa/Uitgelicht
|
De Orthodoxe Kerk ziet zichzelf als voortzetting van de ene, heilige, katholieke en apostolische Kerk. Ze noemt zich dan ook "Apostolisch Orthodoxe Katholieke Kerk". Deze Kerk vormt de groep Chalcedonenzische Orthodoxe Kerken: Kerken die de leer van het concilie van Chalcedon volgen. Het woord orthodox betekent taalkundig 'juiste aanbidding' en 'juiste leer', en wordt in die zin ook wel gebruikt als synoniem voor 'rechtzinnig' of 'streng in de leer'. In die zin wordt het ook voor protestantse groepen en stromingen binnen het Katholicisme gebruikt. De orthodoxe gemeenschap aanvaardt alleen de dogma's welke vastgelegd zijn in de eerste zeven oecumenische concilies en verwerpt de latere, hoewel de orthodoxen veelal wel in bijvoorbeeld de Tenhemelopneming van Maria geloven. Deze geloofspunten nemen zij echter niet als dogma's aan, omdat zij door de paus van Rome alleen gedefinieerd zijn. lees verder >>> bewerk |
 De IJzeren Poort is een kloofdal in de Donau, dat in ruime zin een traject van 134 km lengte omvat, en in enge zin alleen de laatste barrière in dit traject, die even voorbij de Roemeense stad Orşova ligt en waar zich tegenwoordig een stuwdam bevindt. De kloof ligt tussen Roemenië in het noorden en Servië in het zuiden. De rivier scheidt op deze plaats de zuidelijke Karpaten van de noordwestelijke uitlopers van het Balkangebergte. In het Roemeens gebruikt men de aanduiding Porţile de Fier, letterlijk "IJzeren Poorten", waarmee dan ook de gehele reeks kloven wordt aangeduid. Een andere Roemeense naam voor het laatste traject is Clisura Dunarii, Donaukloof. In Servië staat het kloofdal bekend als Djerdap respectievelijk Djerdapska klisura. lees verder >>> bewerk |
|
De Macedonische Kwestie was de machtsstrijd om de regio Macedonië, die zich in de periode vanaf ca. 1830 tot 1945 afspeelde. Men kan echter stellen dat de kwestie nog voortduurt, omdat het onderwerp nog steeds gevoelig ligt in de regio, en zich in 2001 in Macedonië nog een Albanese opstand heeft voorgedaan. De regio Macedonië is een etnisch diverse regio. Er wonen etnische Turken, Bulgaren, Serviërs, Grieken, Albanezen, zigeuners, en "Macedoniërs". Voor 1912 was het gebied deel van het Ottomaanse Rijk. Na veel strijd kwam uiteindelijk een definitieve verdeling in 1945 tot stand tussen Griekenland en Joegoslavië. Het Joegoslavische deel werd in 1991 onafhankelijk onder de naam Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië. lees verder >>> bewerk |
Het Roemeens (limba română, româna) is een Romaanse taal die gesproken wordt in Roemenië en Moldavië. Het is de belangrijkste vertegenwoordiger van het Balkanromaans, dat verder de talen van verschillende groepen Vlachen op de Balkan omvat (die vaak ook als dialecten van het Roemeens worden beschouwd). Het Balkanromaans ten noorden van de Donau heet ook wel Daco-Romaans: het omvat verschillende dialecten, waarbij het Moldavisch (dat aan weerszijden van de Proet wordt gesproken) aan de Moldavische kant van de grens door de Moldavische autoriteiten wordt opgevat als afzonderlijke taal. Taalkundig gezien is het echter niet als een aparte taal te beschouwen. Het Roemeens bevat een groot aantal woorden van Slavische oorsprong (misschien 10 à 15%), maar het Romaanse karakter overheerst zeer beslist. In het oude Roemeens was het Slavische element naar verhouding wat sterker, maar sinds de 19e eeuw heeft men er bewust naar gestreefd neologismen te vormen van woordstammen ontleend aan andere Romaanse talen (vooral het Frans). lees verder >>> bewerk |
|
Constantinopel was de vroegere naam van de huidige stad Istanbul gelegen aan de Bosporus. Nog eerder heette de stad Byzantium. Het is nog steeds de belangrijkste en grootste stad van Turkije. Byzantium was een oorspronkelijk Griekse stad, gesticht door kolonisten uit Megara in 667 v.Chr.. Zij noemden de stad Byzantion naar hun koning Byzas, Byzantium is de gelatiniseerde versie van deze naam. Lange tijd was Byzantium een welvarende Griekse stadstaat totdat ze door de Macedoniërs werd veroverd. Toen Macedonië enkele eeuwen later werd verslagen door de Romeinen werd ze een belangrijke stad in het Romeinse Rijk. De stad stelde zich aan de zijde van Pescennius Niger in diens strijd om de Romeinse keizerstroon, en werd van 193-195 belegerd door diens rivaal Septimius Severus. De stad werd ernstig beschadigd in deze belegering, maar Septimius Severus, nu keizer, herbouwde de stad en zij herwon snel haar vroegere welvaart. lees verder >>> bewerk |
De Ionische Eilanden (Grieks: Ιόνια Νήσια = Ionia Nisia) is een Griekse eilandengroep die, ten westen van het Griekse vastenland en voor een klein deel Albanië, in de Ionische Zee ligt, voor de ingang van de Adriatische Zee. Traditioneel heten de eilanden in het Grieks: Heptanisia, wat zeven eilanden betekent, naar de voornaamste eilanden van de eilandengroep, maar ook een aantal kleinere eilanden behoren ertoe. De zeven grote eilanden zijn: |
|
Bitola (Macedonisch: Битолa, Albanees: Manastir/Manastiri, Turks: Manastır, Aroemeens: Bitolia) is een stad en gemeente in het zuiden van Noord-Macedonië, op 41.04° NB en 21.34° OL. De stad ligt in de Pelagonische Vlakte op ongeveer 600 meter boven zeeniveau aan de voet van de Pelister, een 2610 m hoge berg. De gemeente heeft 95.385 inwoners (2002) en is daarmee de derde van het land. De universiteit van Bitola was de tweede van Macedonië en is genoemd naar de heilige Clemens van Ohrid. In Bitola bevindt zich het oudste theater van Macedonië. Voor de Albanezen is Bitola van belang als de plaats waar in 1908 de spelling van de Albanese taal werd vastgelegd. Uit de Vlachse gemeenschap kwamen de gebroeders Manaki voort, filmpioniers die zich in 1905 in Bitola vestigden. Ter ere van hen vindt in de stad het jaarlijkse Manaki-filmfestival plaats.lees verder >>>  |
Istrië (Istra, uitspraak: /'istra/ in het Kroatisch en het Sloveens; Istria, uitspraak: /'istrija/ in het Italiaans, Istrien, uitspraak: /'istrijen/ in het Duits) is het grootste schiereiland in de Adriatische Zee. Het schiereiland ligt in het Noorden van de Adriatische Zee tussen de Golf van Triëst en de Kvarner. Het grootste gedeelte van deze landsstreek ligt in de westerse Kroatische Provincie Istrië (Kroatisch: Istarska županija, Italiaans: Regione istriana). Een klein gedeelte van Istrië behoort tot de provincie Primorje-Gorski Kotar (Kroatisch: Primorsko-goranska županija). Enkele belangrijke plaatsen op Kroatisch Istrië zijn (Italiaanse benaming ook gegeven) Pula (Kroatië) (Pola), Poreč (Parenzo), Rovinj (Rovigno), Pazin (Pisino), Labin (Albona), Motovun (Montona), Buzet (Pinguente) en Buje (Buie). Er zijn ook enkele kleinere plaatsen zoals Višnjan (Visignano), Roč (Rozzo) en Hum (Colmo). lees verder >>> bewerk |
|
De Vojvodina (Војводина) is een regio in Servië: zij omvat het noordelijke deel van Servië en heeft de Sava en de Donau als zuidelijke grens met de rest van Servië. Verder grenst het gebied aan Kroatië, Hongarije en Roemenië. Het gebied is vernoemd naar het Slavische woord Vojevoda dat een vroegere militaire heerser over een gebied binnen een land aanduidde. Het gebied is overwegend vlak en staat bekend als de graanschuur van Servië. De Vojvodina is relatief verstedelijkt. Belangrijke industriesteden zijn Novi Sad (de hoofdstad van het gebied en de tweede stad van het land), Subotica en Pančevo. lees verder >>>  |
De Balkanoorlogen waren het voorspel tot de Eerste Wereldoorlog die een jaar later uitbrak. Servië kwam als sterke macht uit de Balkanoorlogen, hetgeen leidde tot spanningen met de buurman Oostenrijk-Hongarije dat al in 1908 delen van Bosnië en Herzegovina geannexeerd had. Servische en Bosnische nationalisten ageerden tegen die annexatie. Op 28 juni 1914 werd vervolgens de Oostenrijkse aartshertog en troonopvolger Frans Ferdinand gedood bij een aanslag in Sarajevo. Deze aanslag geldt als het begin van de Eerste Wereldoorlog. Turkije en Bulgarije bleven echter ontevreden achter. Beide landen zouden in de Eerste Wereldoorlog de kant kiezen die hen teruggave van de verloren gebieden zou beloven. En dat was natuurlijk de kant van Duitsland en Oostenrijk. Toen in juli 1914 Oostenrijk-Hongarije Servië aanviel, stond dit conflict korte tijd bekend als de Derde Balkanoorlog. Al snel bleek het conflict veel meer te omvatten dan slechts de Balkan en werd de term Grote Oorlog of (Eerste) Wereldoorlog gebruikt. Nadien zijn ook de Oorlogen in Joegoslavië (1992-2001) wel aangeduid als Balkanoorlog of Derde Balkanoorlog. lees verder >>> bewerk |
|
De tolar is sinds 8 oktober 1991 de munteenheid van Slovenië. De kleinere eenheid is de stotin, 1 tolar = 100 stotins. De naam tolar is afkomstig van de thaler, een zilveren munt die voor het eerst in 1518 werd geslagen in Joachimsthal in Bohemen. Woorden als dollar en daalder zijn hier ook van afgeleid. Slovenië trad op 27 juni 2004 toe tot het Wisselkoersmechanisme II. De koers van de tolar versus euro is vastgesteld op 239,640 met een brede afwijkingsmarge van 15%. Deze stap maakt onderdeel uit van de afspraken tussen de Europese Unie en Slovenië, die uiteindelijk tot de invoering van de euro in Slovenië moet leiden. Met de toetreding tot het Wisselkoersmechanisme II is de stabiliteit in de verhouding euro versus tolar centraal punt van economisch beleid geworden. De Europese Commissie en de Europese Centrale Bank brengen hierover hun convergentierapporten uit. De Sloveense toetreding kan conform afspraak op zijn vroegst in 2006 plaatsvinden. Slovenië stelt zich ten doel de euro in de loop van 2007 in te voeren. De ontwerpen van de toekomstige Sloveense euromunten zijn inmiddels gepresenteerd. lees verder >>> bewerk |
De Sloveense diaspora is een term die in de Sloveense literatuur gebruikt wordt voor verschillende emigratiegolven. Het gaat daarbij voornamelijk om de uittocht vanaf het laatste kwart van de 19e eeuw richting de Verenigde Staten]] en het Duitse Ruhrgebied. Deze stroom komt door de strictere immigratiewetgeving in de Verenigde Staten enerzijds en de economische crisis in West-Europa in de jaren dertig tot stilstand. De groep Slovenen, die tegen het eind van de Tweede Wereldoorlog Slovenië moest verlaten wegens daadwerkelijke of vermeende collaboratie wordt eveneens tot de diaspora gerekend, evenwel blijft voor hen ook de term emigracija gereserveerd. In totaal schat men het aantal emigranten dat tussen het laatste kwart van de 19e eeuw en 1941 vertrok op een derde van de totale bevolking. lees verder >>> bewerk |