Riom

**Riom**
Gemeente in Frankrijk
	;
Situering
Regio	Auvergne-Rhône-Alpes
Departement	Puy-de-Dôme (63)
Arrondissement	Riom
Kanton	hoofdplaats van Kanton Riom
Coördinaten	45° 54′ NB, 3° 7′ OL
Algemeen
Oppervlakte	31,97 km²
Inwoners ; (1 januari 2020)	18.733 ; (586 inw./km²)
Hoogte	314 - 505 m
Burgemeester	Jean Ehrard ; (maart 1977–maart 1989)
Overig
Postcode	63200
INSEE-code	63300
Website	n
Foto's
Portaal	Frankrijk

Riom is een gemeente in het Franse departement Puy-de-Dôme in de regio Auvergne-Rhône-Alpes. De gemeente telde 18.733 inwoners op 1 januari 2020.^[1] De plaats maakt deel uit van het arrondissement Riom. De naam wordt met een nasale o zonder de M uitgesproken, ongeveer zoals veel Franse woorden op -on.

Niet te verwarren met[bewerken | brontekst bewerken]

Riom-ès-Montagnes in het departement Cantal
Riom-Parsonz in Graubünden, Zwitserland
Rioms

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

De oppervlakte van Riom bedraagt 31,97 km², de bevolkingsdichtheid is 594 inwoners per km² (per 1 januari 2019). De stad ligt aan de oostrand van het Massif Central in Auvergne. Door de stad stroomt een klein riviertje, de Ambène.

Verkeer en vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

In de gemeente ligt spoorwegstation Riom-Châtel-Guyon. Van hier vertrekken treinen naar o.a. Clermont-Ferrand, Nîmes en Saint-Germain-des-Fossés, dat 8 km ten noorden van Vichy ligt. Riom ligt slechts 12 km ten noorden van Clermont-Ferrand, een stad die door de eeuwen heen als een economische en politieke rivale van Riom werd beschouwd. Door een breed, vlakker gebied loopt een 39 km lange tweebaansweg noordoostwaarts naar de stad Vichy. Ongeveer 75 km in noordwestelijke richting ligt Montluçon. Op 25 km noordwaarts ligt de stad Gannat. Sneller, maar vanwege de tol ook duurder, is de autoroute A71, afrit 13 direct ten oosten van Riom.

De onderstaande kaart toont de ligging van Riom met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Onderstaande figuur toont het verloop van het inwonertal (bron: INSEE-tellingen).

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Tot 1939[bewerken | brontekst bewerken]

In de Romeinse tijd bestond de plaats al. Ze heette met een Gallische naam Ricomagos, wat rijke markt of koninklijke markt betekent. Gregorius van Tours noemde de plaats in een van zijn uit de 6e eeuw daterende geschriften vicus Ricomagensis. Koning Filips II van Frankrijk veroverde Auvergne tussen 1210 en 1213. In 1212 of 1213 werd ook Riom ingenomen, dat vanaf 1213 de hoofdstad werd van het eerste hertogdom Auvergne. Weliswaar was Clermont-Ferrand groter dan Riom, maar Riom kreeg de voorkeur omdat het de bisschopszetel was. In 1270 verkreeg de stad meer onafhankelijkheid van de landsheer in de vorm van een zogenaamde charte de franchise De burgers van de stad lieten daarop een belfort bouwen, de voorloper van de nog steeds bestaande klokkentoren. Riom is van 1360 tot 1531 hoofdstad geweest van het (tweede) Hertogdom Auvergne, waarvan Jan van Berry (1360-1416), Karel I van Bourbon (1434-1456) , Jan II van Bourbon (1456-1488), Peter II van Bourbon (1488-1503) en Karel III van Bourbon (1505-1527) de belangrijkste hertogen waren. In 1477 en 1490 werd de stad zwaar door een aardbeving beschadigd. Na 1531 kwam Riom en heel Auvergne aan de Franse kroon. Gedurende de Hugenotenoorlogen bleef Riom de katholieke partij trouw. In 1630 trof een pestepidemie de stad. In de tijd van de Franse Revolutie waren er de nodige woelingen in Riom. Na 1815 bleef Riom, afgezien van de Tweede Wereldoorlog, gevrijwaard van oorlogen en grote rampen en ontwikkelde zich tot een rustige provinciestad.

Het proces van Riom (1942)[bewerken | brontekst bewerken]

Dit proces had plaats in het voorjaar van 1942. Door dit proces te voeren wilde het Vichy-regime en inzonderheid maarschalk Pétain de schuld van de Franse nederlaag van 1940 in de schoenen van de linkse politici van de Derde Republiek schuiven. De twee belangrijkste beschuldigden waren Léon Blum en Edouard Daladier, twee ex-premiers van het Frankrijk van de late jaren dertig. Opmerkelijk is dat dit proces nooit echt afgehandeld is. Het werd afgesloten in 1943.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Het 16e-eeuwse stadhuis, een voormalig stadspaleis met binnenplaats in de stijl van de Italiaanse late renaissance: In 1907 creëerde de beeldhouwer Raymond Léon Rivoire uit Carrara-marmer de beeldengroep Le baiser de la Gloire (De Overwinningskus)^[2]. De beeldengroep is te zien bij de binnenplaats. In een nis staat een fraai bronzen beeld van de hand van Auguste Rodin, Gallia Victrix.
de kerk Saint-Amable ^[3] de Riom, gesticht op de plaats van een eerder, 5e-eeuws, kerkgebouw, met de status van basiliek, is gebouwd in gotische stijl. Het schip dateert uit de 12e eeuw, het koor uit de 13e eeuw. In de 18e en 19e eeuw is de kerk ingrijpend gewijzigd. De kerk bevat het reliekschrijn met het gebeente van St. Amable.
de Sainte Chapelle (1395), gebouwd in gotische stijl in opdracht van hertog Jan van Berry. De kapel staat naast het gerechtsgebouw van het Hof van Beroep en is daarom eigendom van het Franse Ministerie van Justitie.
de kerk Notre-Dame-du-Marthuret, in de 14e eeuw gebouwd in gotische stijl. In het interieur o.a. een vermoedelijk 14e- of 15e-eeuws Mariabeeld en talrijke 19e-eeuwse schilderijen. De torenspits is ten gevolge van diverse natuurrampen diverse malen ingestort en vervangen, de huidige dateert van de 17e eeuw.
Het Musée Mandet, gevestigd in een 18e-eeuws herenhuis (hôtel Dufraisse du Cheix of Desaix). De collectie bevat o.a. schilderkunst uit de 17e-19e eeuw waaronder een Jacob Adriaensz. Backer, ander Hollands en Vlaams werk, archeologische vondsten uit Frankrijk en het Middellandse Zeegebied, 17e- en 18e-eeuwse wandtapijten en meubelen, en een collectie antieke wapens.
Diverse 18e- en 19e-eeuwse hôtels (statige herenhuizen), de meeste zijn als woning of kantoorpand in gebruik.
De 14e-eeuwse klokkentoren (oorspronkelijk een belfort), in de 16e- 18e eeuw diverse malen gerenoveerd.
Het Musée régional d'Auvergne, een groot streekmuseum met belangrijke etnografische collectie, en een bescheiden verzameling moderne kunst.
Ten westen van de stad , nabij Châtelguyon is een fraai berggebied. Onder andere de gorge d'Enval, 8 km ten westen van Riom met de bron van de Ambène, is spectaculair.

Economie[bewerken | brontekst bewerken]

Economisch van belang is vooral de gunstige ligging op slechts 12 km van de grote stad Clermont-Ferrand, en de aanwezigheid van een rechtbank in tweede instantie (Cour d'Appel). Tot 2017 stond er een grote tabakfabriek in Riom. Na de sluiting hiervan is het midden- en kleinbedrijf, dat samen met het toerisme en de dienstensector toch al overheersend was in de economie van Riom, verder in belang toegenomen.

Geboren in Riom[bewerken | brontekst bewerken]

Gregorius van Tours (ca. 538-594), bisschop
Prosper de Barante (1782-1866), staatsman en historicus
Jean-Baptiste Gourbeyre (1786-1845), admiraal en gouverneur van Frans-Guyana en van Guadeloupe
Rufus (1942), acteur
Alan Stivell (1944), musicus en vertolker van o.a. Bretonse muziek
Hubert Fournier (1967), voetbaltrainer
Lucas Daniel (1995), boogschutter

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

↑ ^a ^b Populations légales 2020.
↑ De beeldengroep was oorspronkelijk bedoeld voor een grafmonument ter nagedachtenis aan een in 1900 overleden dichter. Maar diens nabestaanden vonden het beeldhouwwerk niet mooi en weigerden het. Na omzwervingen door museumdepots kocht de stad Riom het in 1923 als gedenkteken voor de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog. De Overwinningskus geldt als het hoogtepunt uit het oeuvre van de buiten Frankrijk geheel onbekende Raymond Léon Rivoire (1884-1966).
↑ De H. Amabilis was een priester en later bisschop van Clermont in de 5e eeuw. Volgens een hagiografie door Gregorius van Tours zou degene, die deze heilige aanroept, gevrijwaard blijven van duivelen en giftige dieren. Gregorius beweert, persoonlijk ooggetuige van wonderen bij het gebeente van St. Amabilis te zijn geweest. Amabilis stierf op 11 november 475. Zijn stoffelijke resten liggen in een reliekschrijn, dat zich aanvankelijk in Clermont-Ferrand bevond, maar in de 10e eeuw naar Riom werd overgebracht. Bij bruiloften en op de heiligendagen van Amabilis wordt een speciale klok in de klokkentoren van de St.-Amablebasiliek geluid. St. Amable is in het begin van de 18e eeuw ook enige tijd een populaire heilige in Québec, Canada, geweest.

Zie de categorie Riom van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[wikidata-036cd6597eb175aa42663fefebacce9b4689699f-v3-1] Populations légales 2020.

[2] De beeldengroep was oorspronkelijk bedoeld voor een grafmonument ter nagedachtenis aan een in 1900 overleden dichter. Maar diens nabestaanden vonden het beeldhouwwerk niet mooi en weigerden het. Na omzwervingen door museumdepots kocht de stad Riom het in 1923 als gedenkteken voor de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog. De Overwinningskus geldt als het hoogtepunt uit het oeuvre van de buiten Frankrijk geheel onbekende Raymond Léon Rivoire (1884-1966).

[3] De H. Amabilis was een priester en later bisschop van Clermont in de 5e eeuw. Volgens een hagiografie door Gregorius van Tours zou degene, die deze heilige aanroept, gevrijwaard blijven van duivelen en giftige dieren. Gregorius beweert, persoonlijk ooggetuige van wonderen bij het gebeente van St. Amabilis te zijn geweest. Amabilis stierf op 11 november 475. Zijn stoffelijke resten liggen in een reliekschrijn, dat zich aanvankelijk in Clermont-Ferrand bevond, maar in de 10e eeuw naar Riom werd overgebracht. Bij bruiloften en op de heiligendagen van Amabilis wordt een speciale klok in de klokkentoren van de St.-Amablebasiliek geluid. St. Amable is in het begin van de 18e eeuw ook enige tijd een populaire heilige in Québec, Canada, geweest.

[1]

[2]

[3]