Ruïne van Brederode
| Ruïne van Brederode | ||
|---|---|---|
| ||
De Ruïne van Brederode
| ||
| Locatie | Santpoort-Zuid, Nederland | |
| Coördinaten | 52° 26′ NB, 4° 37′ OL | |
| Algemeen | ||
| Stijl | Na Engelse gebruiken: vierkant | |
| Bouwmateriaal | Steen | |
| Huidige functie | Museum | |
| Gebouwd in | eind 13e eeuw(circa 1280) | |
| Gebouwd door | Willem van Brederode | |
| Gesloopt in | 1573 | |
| Herbouwd in | Circa 1850 | |
| Monumentale status | Beschermd | |
| Monumentnummer | 37110 | |
| Gebeurtenissen | 2 keer vernietigd tijdens de Hoekse en kabeljauwse twisten tussen 1351 en 1426. | |
| Website | http://www.ruinevanbrederode.nl/ | |
| Kaart | ||
  | ||
Met de Ruïne van Brederode worden de resten aangeduid van Kasteel Brederode bij Santpoort-Zuid. Het kasteel is in de tweede helft van de 13de eeuw gesticht door Willem I van Brederode (+- 1215–1285). Deze stamt af van de heren van Teylingen, die verwant waren aan de graven van Holland. Het kasteel vormde onderdeel van de hoge heerlijkheid Brederode, waarmee de heren van Brederode in de 13e eeuw door de graaf van Holland waren beleend.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
De naam Brederode verwijst naar een stuk bosgrond (Brede Roede) dat gerooid werd, waarop het kasteel is gebouwd. Eerst bestond het kasteel slechts uit een woontoren. Rond 1300 werd de toren afgebroken waarna Dirk II van Brederode een vierkant kasteel liet optrekken.
Tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten bleven de Brederodes trouw aan Margaretha van Beieren, waardoor het kasteel in 1351 belegerd werd door de Kabeljauw-gezinde Gijsbrecht II van Nijenrode. Na de overgave was het kasteel zo zwaar beschadigd, dat het werd gesloopt.
Na de verzoening tussen de Brederodes en de graven in 1354 is het weer herbouwd. Het werd niet meer bewoond, maar bleef wel een uitvalsbasis voor de Hoeken, onder aanvoering van Willem van Brederode.
Omdat de Hoeken in 1426 Haarlem belegerden, verwoestten Kabeljauwen het zuidelijke gedeelte van het kasteel. Het werd Willem van Brederode verboden het kasteel te "versterken, vastmaken of te bolwerken" waardoor het niet hersteld kon worden. Uiteindelijk werd het noordelijke gedeelte in 1464 toch weer hersteld. Tijdens de opstand van het Kaas- en Broodvolk in 1492 werd het kasteel geplunderd door Duitse soldaten. Sindsdien werd het niet meer bewoond. In 1568 kwam het aan de Staten van Holland.
Na het verlies van de Watergeuzen in de Slag op het Haarlemmermeer moest Haarlem zich in 1573 na het beleg van Haarlem overgeven aan de Spaanse soldaten. Hierbij werd de protestantse Lancelot van Brederode door hen onthoofd en werd het kasteel geplunderd en in brand gestoken. Vervolgens viel de ruïne ten prooi aan het oprukkende stuifzand van de duinen. In 1579 kreeg een zijtak van de Brederodes de heerlijkheid weer van Holland in leen. In 1679 stierf Wolfert van Brederode (1649-1679), de laatste heer van Brederode, waarmee de ruïne weer verviel aan de Staten van Holland en daarmee aan de staat der Nederlanden. Bij de vorming van de Bataafse Republiek in 1795 werden alle gewestelijke eigendommen genationaliseerd. Tot 15 januari 2016 was de ruïne dus eigendom van de Staat in portefeuille van de Rijksgebouwendienst. Dit monument is op 15 januari 2016 overgedragen aan de Nationale Monumentenorganisatie.
In de 19e eeuw was de ruïne een van de eerste bouwwerken die in opdracht van de staat werden gerestaureerd. Dit gebeurde op nogal romantische wijze. De overblijfselen van het kasteel van de Brederode's staan geregistreerd als het eerste rijksmonument.[bron?]
Huidig gebruik[bewerken | brontekst bewerken]
De ruïne kan worden bezocht als openlucht-tentoonstelling, het is mogelijk de geschiedenis van het kasteel en van de Heren van Brederode te leren kennen. De donjon kan beklommen worden, er is een theetuin en er worden activiteiten georganiseerd met ridders en de middeleeuwen als thema. Het is ook een trouwlocatie. Ruim 70 vrijwilligers zorgen er voor dat de locatie toegankelijk kan blijven voor het publiek.[1]
Trivia[bewerken | brontekst bewerken]
- In 2010 vonden hier de opnames plaats van de film: Snuf en het spookslot
- In 2022 roerden de vrijwilligers van de Ruïne van Brederode zich na het besluit van het bestuur om de huidige beheerder weg te sturen wegens een vertrouwensbreuk. Ook zetten ze zich in voor een meer divers bestuur. De vrijwilligers zijn een inzamelingsactie begonnen.[2]
- Medebeheerder en schrijfster Angelique Schipper schreef een boek met de Ruïne van Brederode als hoofdlocatie
Afbeeldingen[bewerken | brontekst bewerken]
-
Uitzicht vanaf de Velserenderlaan -
Uitzicht door hoofdpoort op voorburcht -
Huidige entree met voorburcht -
Brederode -
Zijaanzicht vanaf het voormalige binnenterrein -
Rond 1900 -
17e eeuw -
De Ruïne van Brederode -
Uitzicht op de fundering van de noordoostelijke toren -
-
-
Binnenkant van de ruïne van brederode
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
- Rijksgebouwendienst - Consolidatie Ruïne van Brederode (Internet Archive)
- Ruïne van Brederode
- https://www.juffrouwhendriks.nl/
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 
- ↑ Ruine van Brederode Santpoort-Zuid. Ruine van Brederode. Geraadpleegd op 29 juni 2023.
- ↑ Koster, Sabrina, Vrijwilligers Ruïne van Brederode eisen dat beheerder blijft én een nieuw bestuur. RTV Seaport (2 december 2022). Geraadpleegd op 29 juni 2023.