Sevenum

Sevenum
Zaerum

Plaats in Nederland
(Details) (Details)
Situering
Provincie	Limburg Limburg
Gemeente	Horst aan de Maas Horst aan de Maas
Coördinaten	51° 25′ NB, 6° 2′ OL
Algemeen
Inwoners (2020)	6.725
Overig
Postcode	5975
Netnummer	077-467....
Woonplaatscode	1515
Detailkaart
Locatie van de voormalige gemeente (situatie 2009)
Portaal    Nederland

Sevenum ( uitspraak (info / uitleg)) (Noord-Limburgs: Zaerum) is een plaats in de gemeente Horst aan de Maas, in de Nederlandse provincie Limburg. De kern Sevenum telt 6.725 inwoners. Daarmee is het (na Horst) de op een na grootste plaats in de gemeente. Tot 1 januari 2010 was Sevenum een gemeente, gevormd door de kernen Sevenum, Kronenberg en Evertsoord.

In Sevenum wordt een excentriek dialect gesproken, ook wel balken genoemd

Geschiedenis

Van oudsher is Sevenum een agrarisch dorp (esdorp). Al in het bronzen en ijzeren tijdperk was er sprake van enige bewoning, wat blijkt uit een aantal vondsten uit die periode. Het oudste document waarin Sevenum wordt genoemd is een aflaatbrief uit 1317 die ook de patroonheiligen van de kerk vermeldt: Fabianus en Sebastianus. Sebastianus ziet men ook in Sevenums wapen en symbolisch in de vlag.

In 1674 werd Sevenum een zelfstandige heerlijkheid, die behoorde bij het Overkwartier van Gelre of Spaans Opper-Gelre. Tijdens de Spaanse Successieoorlog werd het gebied door Pruisische troepen bezet, en zo bleef het als deel van Pruisisch Opper-Gelre ongeveer een eeuw lang Duits, tot de komst van de Franse troepen in 1794. In deze Franse tijd werd Sevenum bij Horst gevoegd (1800). Bij Koninklijk Besluit van Leopold I van België in 1836 werd Sevenum weer afgesplitst van Horst als een zelfstandige gemeente.

Vanaf 1745 werd (in beginsel nog op kleine schaal) begonnen met de ontginning van de woeste gronden. Vanaf 1938 werd de ontginning groot aangepakt, hierdoor ontstond een nieuw kerkdorp: Evertsoord (opgeleverd in 1959).

Sevenum, de Sint Fabianus en Sebastianuskerk
 Hoor de kerkklokken luiden. (info / uitleg)

Tweede Wereldoorlog

Sevenum was tijdens de Tweede Wereldoorlog bezet. Op 8 oktober 1944 vond er ook hier, net als in heel Noord-Limburg en delen van Noord-Brabant, een razzia plaats: mannen werden na het verlaten van de kerk opgepakt om tewerk gesteld te worden. Deze razzia staat bekend als de grote kerkrazzia. Van de 326 Sevenumse mannen die werden gedeporteerd overleefden 5 het niet (zie de gedenkplaquette). Sevenum werd bevrijd op 22 november 1944. Op deze dag heeft de bezetter nog wel een geallieerde bommenwerper neergeschoten. Het toestel maakte een noodlanding, niet ver van de Kleefsedijk. Omwonenden hielpen de piloot in de bossen te ontkomen. De gehavende propeller van dit toestel, die werd verborgen, domineert nu het oorlogsmonument in Sevenum (gelegen aan het Julianaplein). Sevenum is bevrijd door de 15th scottish armoured brigade tijdens Operatie Nutcracker.

Gemeentelijke fusies

Tot eind 2009 was Sevenum ook een gemeente, bestaande uit de dorpen Sevenum, Kronenberg en Evertsoord. De gemeente telde 7609 inwoners (2006) en had een oppervlakte van 45,62 km².

In maart 2008 bleek uit een referendum, naar aanleiding van herindelingsplannen vanuit de provincie, dat 59% van de inwoners er de voorkeur aan gaf liever te fuseren met Horst dan zelfstandig te blijven. Zo ontstond op 1 januari 2010, door samenvoeging van Sevenum, Kronenberg, Evertsoord en de dorpen Meerlo, Tienray en Swolgen (kernen van de voormalige gemeente Meerlo-Wanssum) met Horst aan de Maas een nieuwe gemeente, die echter de naam Horst aan de Maas bleef voeren.

Bezienswaardigheden

Attractiepark Toverland

• De Sint-Fabianus en Sebastianuskerk
• Een aantal veldkapellen, waaronder:
  • Sint-Annakapel, aan splitsing Grubbenvorsterweg/Dijkerheideweg, uit 1911
  • Sint-Annakapel, aan Staarterstraat, uit de 1e helft van de 18e eeuw.
  • Sint-Antoniuskapel, aan Steinhagenstraat, uit de 1e helft van de 18e eeuw
  • Sint-Apolloniakapel, aan Renkensstraat 25, uit 1852
  • Sint-Donatuskapel, aan Heesbeemd bij no 10, uit 1926
  • Heilig-Hartkapel, aan De Steeg 36, uit 1910
  • Heilig-Hartkapel, aan de Schoutstraat bij no 4, uit 1995
  • Sint-Jozefkapel, aan de Renkensstraat bij no 3, uit 1793
  • Onze Lieve Vrouwe ter Noodkapel, aan Den Eigen bij no 29, veldkapel uit 1676
  • Kerkhofkapel, uit einde 19e eeuw
  • Onze-Lieve-Vrouw van Smartenkapel, aan Frankrijkweg, uit de 2e helft van de 18e eeuw
• Attractiepark Toverland

Zie ook

• Lijst van rijksmonumenten in Sevenum
• Lijst van gemeentelijke monumenten in Sevenum
• Lijst van veldkapellen in Horst aan de Maas

Natuur en landschap

Ruim 80% van het Sevenums grondgebied (totaal 20,23 km²) was bij de opheffing van de gemeente nog landbouwgrond, gelegen op relatief hoge zandgronden. De hoogte van Sevenum bedraagt ongeveer 26 meter. Een belangrijke beek is de Groote Molenbeek welke ten zuiden en oosten langs de plaats stroomt. Een zijbeek hiervan is de Elsbeek. Ook de Gekkengraaf loopt in het oosten over het grondgebied van Sevenum. Natte natuurgebieden zijn Elsbeemden en Molenbeekdal ten zuiden, en Heesbeemden ten noordwesten van Sevenum.

Ten zuiden van Kronenberg ligt het droge naaldboscomplex Kronenbergerheide, Heesberg, Steegberg en Schatberg, waar ook voorzieningen voor intensieve recreatie te vinden zijn, namelijk een camping, een visvijver, een bungalowpark en attractiepark Toverland.

Dialect

Kaart van het Kleverlands

Sevenum ligt dicht bij het snijpunt van de Uerdinger linie (ik/ich) en de koud/kalt-isoglosse. Daarmee is het Sevenums een overgangsdialect tussen Noord-Limburgs, Limburgs en Brabants. Zie ook de kaart hier rechts.

Streektaal.net rekent Sevenum-dorp en Kronenberg nog tot het Limburgs taalgebied, maar Evertsoord al tot het Noord-Limburgs taalgebied.

Door invloed van het Sevenums dialect ("Zaerums") wordt "Sevenum" in het Nederlands vaak uitgesproken als "Zevenum".

Verkeer

Sevenum is te bereiken via de A67, de A73 of de Midden-Peelweg (N277). Tussen Horst en Sevenum ligt treinstation Horst-Sevenum, aan de spoorverbinding tussen Venlo en Eindhoven.

Media

De lokale radio-omroep Sevenum (L.O.S.) is in 1997 door een fusie met lokale omroepen in Horst (Rozah) en de Maasdorpen (S.L.O.M.) opgegaan in Stichting Streekomroep Reindonk, sinds 2019 actief als Omroep Horst aan de Maas.

Bekende Sevenummers

• Tren van Enckevort (1970), accordeonist en toetsenist (Rowwen Hèze)
• Henriëtte van Gasteren (1964), multimedia artiest
• Ger Hoeijmakers (1952), gitarist
• Fred Houben (1974), bassist (Heideroosjes)
• Twan Huys (1964), journalist en presentator
• Fons Mertens (1917-2003), onderwijzer/verzetsstrijder
• Paul Verhaegh (1983), voetballer
• Pastoor Vullinghs (1883-1945)

Nabijgelegen kernen

Kronenberg, Koningslust, Horst, Maasbree, Blerick, Grubbenvorst, Hegelsom

Zie ook

• Wijken en buurten in de voormalige gemeente Sevenum
• Lijst van burgemeesters van de voormalige gemeente Sevenum

Externe links

• Toeristische informatie van de gemeente Horst aan de Maas

Bronnen, noten en/of referenties

	Plaatsen in de gemeente Horst aan de Maas
Dorpen: America · Broekhuizen · Broekhuizenvorst · Evertsoord · Griendtsveen · Grubbenvorst · Hegelsom · Horst · Kronenberg · Lottum · Meerlo · Melderslo · Meterik · Sevenum · Swolgen · Tienray Buurtschappen: Californië · Eikelenbosch · Megelsum · Ooijen · Stokt · Zwarte Plak Limburg: Steden en dorpen      Nederland: Provincies · Gemeenten

Mediabestanden

Zie de categorie Sevenum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.