Hooglede

**Hooglede**
Gemeente in België
	(Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	West-Vlaanderen
Arrondissement	Roeselare
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	38,11 km² (2021); 78,71%; 10,6%; 10,69%
Coördinaten	50° 59' NB, 3° 5' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	10.142 (01/01/2023) ; 50,77% ; 49,23% ; 266,13 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 19,21%; 59,22%; 21,57%
Buitenlanders	4,73% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Frederik Demeyere (CD&V)
Bestuur	CD&V, Allen 8830
Zetels; Groep 21; CD&V; Allen 8830;	21; 8; 7; 6;
Economie
Gemiddeld inkomen	20.768 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	2,41% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 8830; 8830	Deelgemeente; Hooglede; Gits
Zonenummer	051
NIS-code	36006
Politiezone	RIHO
Hulpverleningszone	Midwest
Website	www.hooglede.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Roeselare; in de provincie West-Vlaanderen
Portaal	België

Hooglede is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt bijna 10.000 inwoners. Hooglede ligt centraal in de provincie, net ten noordwesten van de stad Roeselare. De plaatsnaam wordt in het West-Vlaams als Ooglé uitgesproken.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Bij de archeologische opgravingen van 2016 werden in Hooglede 27 Romeinse houtskoolmeilers gevonden, wat wijst op een grootschalige productie. Hooglede werd in 847 voor het eerst vermeld, als Ledda. In 1218 was het Holedea (hoge helling). Dit had betrekking op de ligging van Hooglede, op een heuvelrug. In 899 werd het patronaatsrecht van de kerk van Hooglede door Karel de Eenvoudige geschonken aan de Sint-Amandsabdij te Saint-Amand-les-Eaux. In 1745 kwam het aan de Sint-Amandsproosdij te Kortrijk. De parochies van De Geite en van Sleihage splitsten zich af in respectievelijk 1898 en 1960.

In 1794 werd in Hooglede een veldslag tussen de Fransen en de Oostenrijkers uitgevochten. Er staat een gedenksteen in de Roeselarestraat bij de Gulden Zonne.

Er was enige industrie in Hooglede, zoals brouwerijen, steenfabrieken, een zuivel- en een textielfabriek. Na de Eerste Wereldoorlog bleef een vlasroterij en een olieslagerij. De meeste industrie, vooral in de metaal, bevindt zich tegenwoordig in Sleihage.

Zie Hooglede tijdens de Eerste Wereldoorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog lag Hooglede in Duits etappegebied, dit is het gebied achter het IJzerfront. Het dorp raakte zwaar beschadigd, vooral tijdens het bevrijdingsoffensief.

Zie Bevrijding van Hooglede voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Duitse bezetting van Hooglede tijdens de Tweede Wereldoorlog werd beëindigd op 7 september 1944, toen het dorp bevrijd werd door Poolse soldaten.

Op 10 maart 1977 fuseerde de gemeente Hooglede met die van Gits.

Wapen en vlag[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Wapen van Hooglede en Vlag van Hooglede voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

Het gemeentewapen verwijst naar de grote bedevaarttraditie van de 17de tot begin van de 20ste eeuw naar de reliek van Sint-Quirinus, bewaard in de Sint-Amanduskerk, vandaar ook de ommegang of kruisweg aan de kerkmuren. De officiële beschrijving van het wapen luidt als volgt:

In lazuur een Sint-Quirinus van goud, houdend een ovaal schild van hetzelfde, beladen met negen koeken van het veld waarvan één in het middelpunt en acht zoomsgewijze geplaatst.

De vlag wordt beschreven als volgt:

gele achtergrond met een rood schuin kruis beladen met vier witte ringen met in het midden een blauw schild met een gele Sint-Quirinus.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

De Sint-Amanduskerk ligt centraal op een hoogte in het dorp. Een eerste romaanse kerk werd gebouwd door monniken van de Sint-Amandsabdij bij Saint-Amand-les-Eaux en dateert van de jaren 1100. De kerk werd in de 15de eeuw door een gotische kerk vervangen. De kerk werd in de 19de eeuw zowel binnen als buiten sterk verbouwd. De toren stond eertijds boven het midden gedeelte van de kerk. In 1871 werd hij gebouwd voor de ingangsdeur. De achthoekige toren is 65 meter hoog. Hij werd vernield in 1918 en heropgebouwd in 1919. De houten muurbekleding, de biechtstoel, de kunstvolle communiebank en de preekstoel verhogen de kunstwaarde van de kerk en dateren uit de 18de eeuw. Achteraan in de kerk bevindt zich de grafzerk van Victor van Dixmude, gestorven in 1511.
Het gemeentehuis van Hooglede is een 19de-eeuws neoclassicistisch gebouw, ontworpen door de architect Jacques Vanden Broucke. Er worden twee soorten zuilen gebruikt, van de Toscaanse en van de Korinthische orde. Het gemeentehuis werd tijdens de beide wereldoorlogen zwaar beschadigd. Door een K.B. van 1 juli 1981 werd het gemeentehuis verklaard tot beschermd monument.^[1] Het hele gebouw werd van 1993 tot 1995 gerestaureerd, en werd plechtig ingehuldigd op 8 september 1995.
In de Amersveldestraat (in Sint-Jozef) staat een beuk die op 22 juni 1984 tot beschermd monument werd verklaard.^[2] Op dat ogenblik was de boom zo'n 130 jaar oud. De boom werd wegens ziekte gekapt in 2013 en in de stam werd een christus beeld gesculpteerd.
De herberg "De Dubbele Arend" werd gebouwd (of in gebruik genomen) in 1773, zoals vermeld op de deurpost. Het gebouw heeft een monumentaal zadeldak en een voorgevel van rode baksteen en is beschermd als monument sinds 3 februari 1983.^[3]
Het Deutscher Soldatenfriedhof Hooglede is een Duits militair kerkhof. Het is een van de vier resterende Duitse soldatenkerkhoven met gevallenen uit de Eerste Wereldoorlog. De andere liggen in Vladslo, Menen-Wevelgem en Langemark.

Zie ook: Lijst van onroerend erfgoed in Hooglede

Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]

Hooglede ligt op de westelijke heuvel van een heuvelrug die een uitloper is van het Plateau van Tielt. Het dorpscentrum ligt op 50 meter hoogte. De heuvelrug zet zich voort in noordoostelijke richting, naar Gits (Gitsberg) en verder.

Kernen[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente telt twee deelgemeenten. Naast Hooglede-centrum ligt ten oosten hiervan Gits. In Hooglede zelf liggen nog twee kleine gehuchten en parochies, namelijk Sleihage en De Geite.

Sleihage is een gehucht op een kleine twee kilometer ten zuidwesten van het dorpscentrum van Hooglede, tegen de grens met Staden en Oostnieuwkerke. De Geite, ook wel Sint-Jozef genoemd, is een dorpje dat een viertal kilometer ten noordwesten van Hooglede-centrum ligt, halverwege op de weg van Kortemark naar Staden.

Langs de Brugsesteenweg (N32) heeft zich ook een bebouwd gebied ontwikkeld. Het is een lineaire uitloper van de stedelijke kern van Roeselare, met bedrijven, kleinhandel en residentiële lintbebouwing. Langs dit lint bevindt zich onder andere ook de zorginstelling Dominiek Savio.

Enkele andere kleinere gehuchten, zoals Onledemolen, of woonlinten liggen nog verspreid over de gemeente.

#	Naam	Oppervlakte (km²)	Bevolking (31/12/2006)
I (III) (IV)	Hooglede - Hooglede - Sleihage - De Geite	22,00 1	5.713
II	Gits	15,83	4.151

Bron: website Hooglede

De gemeente Hooglede grenst aan de volgende dorpen en gemeenten:

a. Lichtervelde (gemeente Lichtervelde)
b. Beveren (stad Roeselare)
c. Roeselare (stad Roeselare)
d. Oostnieuwkerke (gemeente Staden)

e. Staden (gemeente Staden)
f. Handzame (gemeente Kortemark)
g. Kortemark (gemeente Kortemark)
h. Torhout, met het dorp Sint-Henricus (stad Torhout)

Hooglede, deelgemeenten en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische ontwikkeling voor de fusie[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar	Aantal^[4]
1992	9.258
1993	9.314
1994	9.343
1995	9.393
1996	9.555
1997	9.647
1998	9.679
1999	9.720
2000	9.750
2001	9.768
2002	9.803
2003	9.837
2004	9.820
2005	9.838
2006	9.831
2007	9.867
2008	9.930
2009	10.005
2010	9.957
2011	9.967
2012	9.895
2013	10.047
2014	10.106
2015	10.071
2016	10.016
2017	10.007
2018	9.950
2019	9.987
2020	9.973
2021	9.925
2022	10.003
2023	10.142
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Structuur[bewerken | brontekst bewerken]

Hooglede		Supranationaal	Nationaal	Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België	Vlaanderen	West-Vlaanderen	Roeselare			Hooglede
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering	Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van Volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement	Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring West-Vlaanderen			Roeselare-Tielt	Roeselare	Hooglede	Hooglede
Verkiezing		Europese	Federale	Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Na jaren van CVP dominantie kwam in Hooglede-Gits de groep SAMEN op de kieslijst; laatstgenoemde partij bestond oorspronkelijk uit leden van Spa-Spirit, VLD en N-VA. De 4 legislaturen van 1989 tot 2012 heeft SAMEN steeds een absolute meerderheid kunnen behalen. In 1989 behaalde Samen 12 zetels tegen 9 zetels voor de CVP. In 1995 groeide de meerderheid van Samen naar 15 zetels tegenover 6 zetels voor de CD&V. Het zetelaantal van Samen viel in 2000 terug naar 12 zetels, de VLD die zich had afgescheurd van Samen behaalde 2 zetels en de CD&V verhoogde haar aantal verkozenen met één naar 7 zetels. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 10 oktober 2006 kon SAMEN met 1 zetel zijn meerderheid behouden waarbij de CD&V op 8 zetels kwam. In 2012 werd de samenwerking binnen Samen met de Sp.a stopgezet en namen 4 partijen deel aan de verkiezingen met volgende zetelverdeling: 10 zetels NVA Plus (+10), 7 zetels CD&V (−1), 2 zetels Open Vld (status quo), 2 zetels Samen Sterk (+2)

De huidige burgemeester is Frederik Demeyere (CD&V). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V en Allen 8830.^[5] Samen vormen ze de meerderheid met 13 op 21 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij of kartel		10-10-1976^[6]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[7]		14-10-2012^[8]		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	19	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21
	CVP¹ / V.C.D.² / CD&V³	55,3¹	11	49,74¹	11	40,03¹	9	32,61¹	6	27,65²	6	35,78³	8	33,23³	7	33,1³	7
	SAMEN¹ / N-VA-Plus² / Groep 21³	-		-		55,45¹	12	67,39¹	15	51,74¹	12	48,5¹	11	40,7²	10	33,3³	8
	VLD¹ / Open Vld² / Allen 8830³	-		-		-		-		14,8¹	3	15,71	2	12,26²	2	27,9³	6
	Samen Sterk	-		-		-		-		-		-		13,81	2	-
	GITS	-		26,78	5	-		-		-		-		-		-
	GROEP	-		23,48	5	-		-		-		-		-		-
	GB	44,7	8	-		-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)		-		-	0	4,51	0	-		5,8	0	-		-		5,0	0
Totaal stemmen		6055		6402		6678		6807		7171		7423		7370		7379
Opkomst %						96,84		95,77		95,5		96,75		94,48		94,7
Blanco en ongeldig %		1,93		2,41		3,08		4,64		4,84		4,49		5,02		5,1

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
(*) 1988: Agalev / 2000: VD V / 2018: Anders

Burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]

Sport[bewerken | brontekst bewerken]

In 2007 werd in deelgemeente Gits het Wereldkampioenschap veldrijden gehouden. Erwin Vervecken kroonde er zich tot wereldkampioen. Er werd in 2005 ook een Wereldbekerwedstrijd veldrijden in Gits gehouden. Toen trok Sven Nys aan het langste eind.

In 2011 werd er tevens het Belgische Kampioenschap Wielrennen gehouden. Philippe Gilbert werd Belgisch Kampioen na een ultieme demarrage op de laatste helling van het parcours.

Voetbalclub FC Eendracht Hooglede is aangesloten bij de Belgische Voetbalbond en speelt in de provinciale reeksen. Ook deelgemeente Gits heeft een club, met name K.V.P. Gits.

Ook de beker van België biljart vindt jaarlijks plaats in cultureel centrum 'de Gulden Zonne' in Hooglede.

Ook wereldkampioene Delfine Persoon (boksen) is afkomstig uit deze gemeente.

Jeugd[bewerken | brontekst bewerken]

De jeugd kan zich aansluiten bij verschillende verenigingen. Onder andere de Chiro, KLJ, KAJ en de scouts zijn er actief. Een opsomming van de 6 jeugdbewegingen: Chiro 't Geetje, Chiro de Kadullen, Chiro Sint-Joris, Chiro de Pretmakers, KAJ Hooglede, KLJ Hooglede, KLJ Gits, scouts Gits. -16 jarigen kunnen zich tijdens de schoolvakanties vermaken op Speelplein Zoeber. De jeugdsite in het centrum van Hooglede wordt in de zomer van 2018 volledig vernieuwd. In het weekend kunnen jongeren iets drinken in JOC De Prik (Hooglede) en in JH De Vlinder (Gits).

Economie[bewerken | brontekst bewerken]

Op het vlak van economie vinden we enkele grote en middelgrote bedrijven terug in Hooglede, dit voornamelijk in de plastic-, golfkarton- en metaalindustrie.

Bekende Hoogledenaren[bewerken | brontekst bewerken]

Geboren in Hooglede

Leon Bruggeman (1923-2006), vakbondsman (inzet voor de Vlaamse seizoenarbeiders in Noord-Frankrijk)
Omer Karel De Laey (1876-1909), auteur
Zeger Van Hee (1909-1971), professor rechten
Emiel Vandepitte (1910-2005), wielrenner
Camille Verfaillie (1892-1980), missiebisschop

Hoogledenaren

Warden Oom (Edward Vermeulen; 1861-1934), auteur

Nabijgelegen kernen[bewerken | brontekst bewerken]

De Geite, Staden, Sleihage, Roeselare, Gits

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Gemeentehuis^{[dode link]} - Fiche Onroerend Erfgoed
↑ Beuk^{[dode link]} - Fiche Onroerend Erfgoed
↑ Herberg 'De Dubbele Arend'^{[dode link]} - Fiche Onroerend Erfgoed
↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
↑ CD&V en Allen 8830 zetten huidige bestuursmeerderheid verder in Hooglede, kw.knack.be, 14 okt. 2018
↑ 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
↑ Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Gearchiveerd op 1 augustus 2023.
↑ Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

Zie de categorie Hooglede van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Gemeentehuis^{[dode link]} - Fiche Onroerend Erfgoed

[2] Beuk^{[dode link]} - Fiche Onroerend Erfgoed

[3] Herberg 'De Dubbele Arend'^{[dode link]} - Fiche Onroerend Erfgoed

[4] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[5] CD&V en Allen 8830 zetten huidige bestuursmeerderheid verder in Hooglede, kw.knack.be, 14 okt. 2018

[6] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[7] Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Gearchiveerd op 1 augustus 2023.

[8] Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]