NSU (fabrikant)

Neckarsulmer Motorrad 5 ½ pk met 670 cc V-twin kop/zijklepmotor met snuffelklepen uit 1907

500cc-versie van dezelfde motorfiets als forecar, met een extra ventilator voor de koeling

Deze (Australische) NSU 3½ pk (410 cc) eencilinder kop/zijklepper uit 1908 heeft al een gecommandeerde inlaatklep. Hier blijkt ook de reden voor de naamswijziging: "Neckarsulm" is voor een Australiër moeilijk uit te spreken

NSU Heere-Modell (500 cc) uit 1917

NSU 501 (500 cc) uit 1928

NSU 501 T (500 cc) uit 1930

Het blok van deze NSU 500 SS uit 1932 is eigenlijk gewoon een Norton CS 1

NSU Rennfox uit 1952

NSU Lux uit 1952

NSU Max Standard uit 1955/56

NSU Hercules W2000 uit 1975

NSU was een Duitse fabrikant van breimachines, en later auto's en motorfietsen. Het bedrijf werd in 1873 opgericht, en in 1969 door Volkswagen AG overgenomen.

Historie

In 1873 gingen Christian Schmidt (1845-1884) en Heinrich Stoll een samenwerkingsverband aan. Schmidt was vaardig in mechanica. Het duo begon in Riedlingen an der Donau in een watermolen met de Mechanische Werkstätte zur Herstellung von Strickmaschinen (mechanische werkplaats voor de vervaardiging van breimachines). Toen de fabriek naar een nieuwe, grotere locatie zocht, kwam men in Neckarsulm terecht, waar de waterkracht van Neckar en Sulm kon worden gebruikt. De naam van de nieuwe fabriek werd Neckarsulmer Strickmaschinen-Fabrik AG.

Na het overlijden van Schmidt in 1884 kwam de fabriek in handen van zijn zwager Gottlob Banzhaf (1858-1930) die in 1886 besloot over te stappen op de fabricage van tweewielers. Banzhaf zag potentieel in het nieuwe vervoermiddel, en verwachtte met fietsen meer geld te kunnen verdienen dan met breimachines. De "Germania", een vélocipède, was het eerste product na de omschakeling, en vanaf 1888 legde men zich toe op de fabricage van lagere fietsen.

De bedrijfsnaam was Neckarsulmer Fahrradwerke AG, later NSU Vereinigte Fahrzeugwerke, NSU Werke Aktiengesellschaft en NSU Motorenwerke AG.

In 1901 produceerde men de eerste motorfiets met 1½ pk Zedel-clip-on motor. Al snel werden eigen motorblokken ontwikkeld. De machines werden aanvankelijk onder de naam Neckarsulm of Neckarsulmer Motorrad verkocht, maar deze naam was met name voor de Engelse klanten niet uit te spreken, daarom werd het al snel NSU, waarvoor de letters genomen werden uit de naam van de standplaats: NeckarSUlm. In 1905 werd de eerste auto gefabriceerd, in licentie van het Belgische merk Pipe. In datzelfde jaar bracht men ook het eerste eigen automodel op de markt: de driewieler Sulmobil.

Met haar motorfietsen behaalde NSU grote racesuccessen en veel wereldberoemde coureurs reden ooit op een NSU. Na de overgang van Walter William Moore van Norton naar NSU gingen de motoren er erg “Engels” uitzien.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog produceerde NSU uiteraard militair materieel, waaronder het bekende Kettenkrad dat tot 1949 werd geproduceerd. In 1949 begon men weer civiele motorfietsen te bouwen, maar al eerder, in 1947 werd een contract gesloten met Innocenti om de Lambretta-scooters in licentie te produceren. Aanvankelijk waren dit in Italië geproduceerde scooters die licht aangepast werden, maar in 1951 werden ze geheel in Duitsland gebouwd. Deze scooter-productie eindigde in 1959.

In de jaren 50 werd de bromfiets NSU Quickly gepresenteerd, waarvan gedurende de latere jaren diverse varianten verschenen, zoals de sportief ogende Cavallino, die opgevolgd werd door de TT. In 1963 besloot NSU de productie van bromfietsen stop te zetten en het laatste type dat werd geproduceerd was de Quickly F.

In de jaren vijftig vierde NSU triomfen op de racecircuits met de revolutionaire 125cc- en 250cc-racemotoren. Het revolutionaire was gelegen in de nokkenasaandrijving door middel van twee excentrische drijfstangen. In 1957 deed NSU de motorfietsproductie gedeeltelijk over naar de Joegoslavische Pretis-fabriek om zich meer op de automarkt te kunnen concentreren. Wel werden er nog een tijdje Lambretta-scooters gebouwd, en daarna nog de NSU Prima-scooter. In 1965 werd de motorfietsenproductie beëindigd.

De grootste bekendheid genoot NSU met de NSU Ro 80 (1967). Deze auto was voorzien van een dubbelschijfs wankelmotor. Aanvankelijk hadden de motoren echter veel problemen. Omdat NSU een garantie van vijf jaar op de motoren gaf zorgde dit voor hoge kosten. In 1969 werd NSU overgenomen door Volkswagen, waarna het merk werd samengevoegd met Auto-Union. De combinatie ging verder als Audi NSU Auto Union AG en werd in 1985 omgedoopt in Audi.

Naoorlogse automodellen

• NSU Prinz I, II, 30 en III (1958-1962)
• NSU Prinz 4 (1961-1972)
• NSU Sport Prinz (op basis van de Prinz - Carrossier Bertone)
• NSU Wankel Spider (1964-1967)
• NSU Prinz 1000 (1965-1972)
• NSU Typ 110 (1965-1967)
• NSU 1200 (1967-1972)
• NSU Ro 80 (1967-1977)
• NSU Trapeze conceptwagen (1973)

• 
  NSU Prinz 4
• 
  NSU Wankel Spider
• 
  NSU Prinz 30
• 
  NSU 6/30 uit 1928

Tijdlijn naoorlogse personenauto's

« vorig — NSU-modellen van 1945 tot 1980
Marktsegment	1940					1950										1960										1970
	5	6	7	8	9	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
Compacte klasse														Prinz I / II / III				Prinz 4
																				Prinz 1000 / 1000 TT
Compacte middenklasse																					Typ 110			1200
Hogere middenklasse																							Ro 80
Coupé														Sport Prinz
Cabriolet																				Wankel Spider
Sportwagen																							TT / TTS
Eigenaar	NSU Werke AG															NSU Motorenwerke AG									Audi NSU Auto Union AG

Trivia

• NSU gebruikte de slagzin Vorsprung durch Technik ("Voorsprong door Techniek"), die tegenwoordig door Audi wordt gebezigd.

"Blauwe Walvis": NSU Rennfox

• Spot- en bijnamen
  • NSU Rennfox 125 R 11 1954: De Blauwe Walvis (deze racemotor was voorzien van een grote blauwe stroomlijn die ook het voorwiel omsloot).
  • NSU (algemeen): Na Starten Uitgeput, Nooit Slechter Uitgevonden, Nooit Sneller Uitgevonden, Norton Spareparts Used (GB). (De laatste spotnaam ontstond toen ontwerper Walter William Moore van Norton naar NSU ging).
  • Maar natuurlijk is er ook een positieve afkorting als bijnaam: Nooit Sukkelt U of nog beter: Nog Steeds Uniek.

Externe links

• (de) Das NSU-Museum, Deutsches Zweirad- und NSU-Museum Neckarsulm
• NSU site van J Rijkers
• NSU Club Nederland
• NSU Club België

Bronnen, noten en referenties

Mediabestanden

Zie de categorie NSU (company) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.