Boerka (islam)

Afghaanse vrouwen in boerka

De boerka is een kledingstuk dat met name door (streng) islamitische vrouwen gedragen wordt. De boerka bedekt het gehele lichaam. Volgens de Dikke van Dale is een boerka een 'ronde viltwollen mantel der Kozakken en Kaukasiërs'. Daar gaat dit artikel echter niet over.

De boerka is de Afghaanse variant van de chador. Bij de boerka zijn de ogen echter niet zichtbaar, in tegenstelling tot de chador die het gezicht vrij laat. De vrouw kijkt bij een boerka door een soort gaas, waardoor zij zelf wel kan kijken, maar niet bekeken kan worden.

Onder het bewind van de Taliban was het dragen van een boerka voor vrouwen in Afghanistan verplicht.

Verschil tussen boerka en nikab

De termen boerka en nikab (ook wel niqaab) worden vaak door elkaar gebruikt, maar er is een klein verschil: bij de boerka is het gehele gezicht bedekt door een soort gaas en zijn de ogen vrijwel niet zichtbaar (zie foto rechts), terwijl er bij de nikab een smalle spleet is waardoor de ogen te zien zijn.

Boerkini

Boerkini is een samenvoeging van de woorden boerka en bikini. Het is een zwemoutfit die het lichaam van top tot teen inpakt, zoals bij een duikerspak. Het laat slechts de handen, de voeten en het gezicht vrij terwijl het hoofd bedekt blijft. Dit kledingstuk is een vinding van Aheda Zanetti, die haar creatie tegelijk als praktisch en religieus correct omschrijft.

Verbod op boerka

Politiek en sociaal gezien ligt het dragen van een boerka in de westerse wereld bij sommigen gevoelig. Terwijl de dragers ervan vinden dat zij de islam vertegenwoordigen, wordt het door anderen vaak gezien als vrouw-onterend en de kloof tussen allochtonen en autochtonen vergrotend. Er gaan dan ook al stemmen in Nederland, België en andere landen op voor een verbod op volledig verhullende kledij. In de volgende Belgische gemeentes bestaat zo'n verbod al:

1. Antwerpen
2. Maaseik
3. Gent
4. Sint-Truiden
5. Sint-Jans-Molenbeek
6. Lebbeke

In Frankrijk is het op openbare scholen, colleges en lycea verboden tekens of kleding te dragen waarmee de leerlingen duidelijk een religieus uiterlijk uitdragen.

De Tweede Kamer heeft in 2005 een motie ingediend die er toe strekt het gebruik van een boerka in de openbare ruimte te verbieden. Juridisch gezien leek dit onmogelijk, maar op 17 november 2006 gaf minister Rita Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie) aan dat dit juridisch toch wel mogelijk blijkt te zijn. Het kabinet heeft op haar laatste bijeenkomst voor de verkiezingen besloten om dit in te voeren, maar het voorstel moet nog wel door de Eerste Kamer behandeld worden.

Er is overigens een wezenlijk praktisch verschil tussen enerzijds een boerka en een nikab en anderzijds andere kleding die als religieus symbool kan worden opgevat, zoals bepaalde hoofddoekjes: een boerka en een nikab maken de betrokkene vrijwel onherkenbaar, en lenen zich daarom voor misbruik door mensen die misschien niets met de islam hebben. Misdadigers kunnen zo de identificatie bemoeilijken, en een (niet te grote) man kan zich gemakkelijk als vrouw voordoen. Het dragen van boerka's stuit ook op praktische bezwaren in beroepen waar het op menselijk contact aankomt. Om die redenen draagt de discussie over een boerkaverbod een ander karakter dan de discussie over een verbod op het dragen van hoofdbedekking om religieuze redenen.

Het mogelijke boerkaverbod stuit op veel protest uit binnen- en buitenland. Tegenstanders van dit verbod vinden dat het een belemmering is van de persoonlijke vrijheid en integratie van moslima's, terwijl anderen juist vinden dat het dragen van de boerka de integratie belemmert of onmogelijk maakt.