Vladimir Monomach

Vladimir II Monomach, Russisch: Владимир Мономах (Kiev, 1053 - Londen, 19 mei 1125) was van 1113 tot aan zijn dood grootvorst van Kiev.

Hij was de zoon van Vsevolod I en een niet nader genoemde dochter van de Byzantijnse keizer Constantijn Monomachus, van wie hij de bijnaam Monomach overnam (uit het Grieks: "μονόμαχος" = "eenzame strijder" / "(iemand) die-alleen-strijdt"). Langs zijn moeders grootmoeder stamde Vladimir af van keizer Romanus Argyrus en van de Skleroi (een voorname adellijke familie in Constantinopel) en op die manier kon hij zijn stamboom opvoeren tot belangrijke keizers als Romanus Lecapenus en Leo de Armeniër. Deze familiebanden zouden een belangrijke rol spelen in de totstandkomig van zijn buitenlandse politiek.

In zijn beroemde "Richtlijnen" tot zijn eigen kinderen, vermeldt Monomach dat hij 83 militaire campagnes leidde en 19 maal vrede sloot met de Koemanen (of "Polovetsers"). Vanaf 1094, kwam hij in het bezit van de zuidelijke stad Perejaslav, maar daarnaast controleerde hij ook Rostov, Soezdal, en andere noordelijke provincies van het Kievse Rijk. In deze gebieden stichtte hij verschillende nieuwe steden, onder andere het naar hem genoemde Vladimir, de toekomstige hoofdstad van Rusland. Hij probeerde via de weg van de diplomatie een eenheid tot stand te brengen tussen de oude, elkaar beconcurrrende Russische vortsendommen.

Toen Svjatopolk II in 1113 overleed, kwam de bevolking van Kiev in opstand en riep Vladimir naar de hoofdstad. Hij werd er geestdriftig onthaald en regeerde er tot aan zijn dood in 1125. Zoals ook uit zijn "Richtlijnen" blijkt, voerde hij een aantal hervormingen door, die de bedoeling hadden de sociale spanningen in de hoofdstad Kiev te kanaliseren. Onder zijn regering beleefde het Kievse Rijk een laatste bloeiperiode, vooraleer het zou uiteenvallen 10 jaar na zijn dood.

Vladimir was driemaal getrouwd en kreeg verschillende kinderen:

• uit zijn eerste huwelijk: zijn erfgenaam Mstislav de Grote
• uit zijn tweede huwelijk (met een adellijke Byzantijnse): Joeri Dolgoroeki, de stichter van Moskou en twee dochters,o.w. Euphemia, gehuwd met Koloman van Hongarije.

Zijn zuster Eupraxia werd de (2e) echtgenote van de Duitse keizer Hendrik IV: zij werd over heel Europa berucht toen zij haar echtgenoot beschuldigde van hekserij.

Vladimir Monomach is begraven in the Sint-Sofiakathedraal in Kiev. Zijn regering werd door de volgende generaties beschouwd als de Gouden Eeuw van die stad. Verschillende legenden zijn aan zijn naam verbonden. Hij zou de beroemde Vladimirskaja-icoon (of "de Moeder Gods van Vladimir") vanuit Constantinopel naar Rusland overgebracht hebben, als ook de naar hem genoemde Kroon van Monomach, waarmee tot in 1682 de vorsten van Moskovië en de tsaren van Rusland werden gekroond.