Groeiring

Jaarringen van een in feb 2007 omgewaaide pijnboom

Jaarringen van Robinia

Groeiringen of jaarringen zijn patronen die herkenbaar zijn op de doorsnee van dwars gezaagd hout. Bomen, vooral bomen die groeien in een gematigd klimaat, hebben een wisselende groeisnelheid van de buitenste laag van de stam. Rondom het binnenste, reeds afgestorven hout bevindt zich een levende laag, waarin het cambium zorgt voor de diktegroei. Onder gunstige omstandigheden groeit de boom snel en zijn de cellen groot en wijd; wordt het weer slechter dan worden ook de cellen kleiner en de laag dichter. In de winter vindt er vrijwel geen groei plaats, zeker bij loofbomen. Op doorsnee zijn deze verschillen zichtbaar als lijnpatronen die concentrische ringen vormen. Deze heten jaarringen.

Hierdoor kan men aan een omgezaagde boom zien op welke leeftijd deze is geveld door het aantal ringen van de rand naar het centrum te tellen.

In droge en natte jaren, of in koude en warme, zullen bomen verschillend dikke jaarringen afzetten. Hierdoor ontstaan patronen van dikke en dunne jaarringen die bij alle bomen in een bepaald gebied, (die aan dezelfde klimaatomstandigheden zijn blootgesteld) vergelijkbare patronen veroorzaken. Deze patronen worden gebruikt in de dendrochronologie.

Jaarringen worden ook in andere materialen aangetroffen die in verschillende seizoenen met verschillende snelheden groeien, bijvoorbeeld in de schubben van vele soorten vissen.

Ook de 11-jarige zonnecyclus (minima en maxima van zonneactiviteit) is terug te vinden in de jaarringen van bomen. Tijdens maxima zijn de ringen dikker.

Zie ook

• Bast