Duits Kruis

Het Duitse Kruis, (Duits: Das Deutsche Kreuz of ook wel Deutsches Kreuz), niet te verwarren met het IJzeren Kruis of de katholieke Duitse Orde, is een door Adolf Hitler op 28 september 1941 ingestelde ridderorde. De Duitse regering voelde behoefte aan een exclusieve onderscheiding naast de duizenden malen verleende Orde van het IJzeren Kruis en de Orde van het Kruis voor Oorlogsverdienste. In de Eerste Wereldoorlog was het ridderkruis met de zwaarden van de Huisorde van Hohenzollern meer dan 5000 maal toegekend om te voorkomen dat men de orde Pour le Mérite moest toekennen. Nu de Pruisische orde was vervangen door het ridderkruis van de Orde van het IJzeren Kruis kreeg het Duitse Kruis deze rol.

Hitler liet vastleggen dat men alleen na het behalen van de Eerste Klasse van die twee orden een Duits Kruis, in zilver voor uitmuntend leiderschap aan het front en in goud voor meerdere daden die van uitzonderlijke dapperheid getuigden, kon ontvangen. Er zijn veel meer gouden dan zilveren kruisen verleend.

Duits Kruis in Goud

Duits Kruis in Goud, uitvoering van textiel.

Hitler liet een Duits Kruis in Goud met Briljanten wel in de ordestatuten opnemen maar hij heeft de met 105 briljanten versierde sterren nooit toegekend. Hoogstwaarschijnlijk was dat omdat deze een concurrent voor de exclusieve "gouden eikenbladeren met zwaarden en briljanten" bij het IJzeren Kruis zouden zijn. De 20 in oktober 1942 voor 2.800 Reichsmark per stuk bij de Fa. Hofjuweliere Rath in München bestelde sterren werden in de Rijkskanselarij in Berlijn onder de hoede van de voor onderscheidingen verantwoordelijke onderstaatssecretaris Dr. Heinrich Doehle bewaard. Toen het Nazi-rijk onderging verhuisde de Rijkskanselarij naar Kasteel Kleßheim bij Salzburg. Daar werden de 20 sterren met briljanten samen met tal van andere, vaak zeer kostbare, onderscheidingen door de Amerikanen buitgemaakt. Drie sterren met briljanten zijn in de collectie van de Amerikaanse regering beland en worden in de Militaire Academie van West Point tentoongesteld. De andere zeventien zijn als "aandenken" in de plunjezakken van soldaten terechtgekomen.

Men droeg het kruis dat in werkelijkheid een achtpuntige ster met stralen was, op de linkerborst. Duitse militairen droegen het kruis altijd op hun uniform en vervingen het daarom vaak door de veel gemakkelijker te dragen en geriefelijker stoffen uitvoeringen. Omdat deze zelden bewaard zijn gebleven zijn de stoffen sterren kostbaarder dan de zilveren en gouden sterren.

Het Duitse Kruis in goud was een achtpuntige ster met donkergouden stralen met zilveren punten. Rond het medaillon is een heldergouden lauwerkrans gelegd. Op het witte medaillon staat een groot zwart op een punt gezet hakenkruis afgebeeld. Er werden ongeveer 38.000 sterren uitgereikt.

Het Duitse Kruis in zilver was een achtpuntige ster met zwartgemaakte zilveren stralen met glanzende zilveren punten. Rond het medaillon is een helderzilveren lauwerkrans gelegd. Op het witte medaillon staat een groot zwart op een punt gezet hakenkruis afgebeeld. Er werden ongeveer 2000 sterren uitgereikt.

De weinig subtiele vormgeving van de onderscheiding leidde bij het Duitse leger tot bijnamen als "Spiegelei" en "partijspeldje voor slechtzienden".

Het Duitse Kruis in de Bondsrepubliek Duitsland

Op 26 juli 1957 nam de Duitse Bondsdag een wet aan waarin de dragers van het Duitse Kruis werd toegestaan om de ster in een veranderde vorm te dragen. Men moet het hakenkruis op de gouden ster vervangen door een IJzeren Kruis met het jaartal "1939" en op de zilveren ster door een Kruis voor Oorlogsverdienste waarvan de swastika eveneens verwijderd is.

Het bezit en het tonen van de originele kruisen is in Duitsland aan strenge regels gebonden. Verzamelaars moeten een vergunning aanvragen en beloven dat zij de sterren niet voor rechts-radicale doelen zullen gebruiken. Men mag het kruis zelfs niet zonder meer afbeelden met de originele swastika.

Men verzamelt de oude Nazi-orden desondanks op grote schaal en daarom werden er tal van kopieën en vervalsingen vervaardigd. Een stoffen kruis kostte in 2002 €1500,- (goud) of 2500,- (zilver) een origineel kruis bracht op de veiling €869,- (goud) of €1943,- (zilver) op.