Alternatieve kosten

Alternatieve kosten (Engels: opportunity cost) is een begrip uit de economie dat wordt gebruikt om de werkelijke kosten van een investering te bepalen. Men bepaalt de alternatieve kosten door de opgeofferde waarde van het beste alternatief te berekenen. Dit hangt nauw samen met andere verschijnselen zoals de positieve terugkoppelingsfactor en padafhankelijkheid.

Als voorbeeld: Een bedrijf bezit een een stuk grond en kan dat gebruiken om een kantoor op te bouwen. Een alternatief is om een vergelijkbaar bestaand kantoor te kopen.

Nieuwbouw kost 1.000.000 euro. Het bestaande gebouw kost 1.200.000 euro. In eerste instantie lijkt nieuwbouw dus goedkoper. Maar de grond zou ook verkocht kunnen worden. Wanneer de grond voor meer dan 200.000 euro verkocht kan worden is nieuwbouw dus duurder.

Stel dat de grond voor 300.000 euro verkocht kan worden: dan geldt dat de aankoop van het bestaande gebouw 1.200.000 - 300.000 = 900.000 euro kost.

Een tweede voorbeeld: een zelfstandige wil een tevredenheidsenquête bij zijn klanten uitvoeren. Hij kan dat door een marketingbureau laten doen voor 1000 euro. Hij kan het ook zelf doen maar dan heeft hij bijvoorbeeld twee dagen tijd nodig. De alternatieve kosten zijn dan de verloren inkomsten gedurende deze periode. Als de zelfstandige gedurende die twee dagen meer dan 1000 euro kan verdienen, dan kan hij de enquête best laten uitvoeren door het marketingbureau. De alternatieve kosten zijn dan hoger dan de kosten van het marketingbureau.

Bij het bepalen van de Netto Contantewaarde van een investeringsvoorstel dient gerekend te worden met een rentepercentage dat door een alternatieve investering verdiend zou kunnen worden bij eenzelfde risco. Bijvoorbeeld door het geld op de bank te zetten. Of door een ander project te kiezen.