Catharina van Aragon

Catharina van Aragón
1485-1536
Koningin van Engeland
Periode	1509-1533
Voorganger	Elizabeth van York
Opvolger	Anna Boleyn
Vader	Ferdinand II van Aragón
Moeder	Isabella I van Castilië

Catharina van Aragón (Alcalá de Henares, 16 december 1485 – Kimbolton, 7 januari 1536) was koningin van Engeland van 1509 tot 1534. Zij was een dochter van de Reyes Católicos Ferdinand en Isabella, en een jongere zus van Johanna de Waanzinnige.

Haar opvoeding

Catharina’s opvoeding stond in het teken van het katholieke geloof. Haar opvoeders onderwezen haar in vrouwelijke bezigheden (breien, naaien enz.) en gehoorzaamheid aan de man, maar zij kreeg ook de kans zich tot een aanzienlijk intellectueel niveau te ontwikkelen. Catharina beheerste Latijn en was op de hoogte van de laatste theologische ontwikkelingen. Tijdgenoten omschreven haar bovendien als een uiterst vrome vrouw.

Uitgehuwelijkt

Zij huwde op 14 november 1501 met prins Arthur van Wales, de oudste zoon van Hendrik VII van Engeland, die echter reeds in 1502 stierf als gevolg van een ernstige infectieziekte die zij zelf ternauwernood overleefde. Om de aanzienlijke bruidsschat te kunnen behouden, verloofde de koning haar aanstonds met zijn tweede zoon, die op dat ogenblik slechts twaalf jaar oud was, de latere Hendrik VIII. Deze verzette zich hier aanvankelijk tegen, maar op 11 juni 1509, na de dood van zijn vader, trouwde hij dan toch maar met Catharina.

Catharina als regentes

In 1513 verliet Hendrik Engeland om oorlog te voeren met Frankrijk. In dat jaar trad Catharina op als regentes. Zij had ongekende macht voor een vrouw. Zij zat een raad voor die Engeland moest regeren. Tevens regelde zij de bevoorrading voor het leger. Toen Hendrik Engeland verliet, verklaarde Hendriks Schotse neef Jacobus IV de oorlog aan Engeland. Hij trok met zijn leger naar het zuiden. Catharina gaf orders aan generaals en marcheerde met een gedeelte van het Engelse leger naar het Noorden. Zij voerde het leger aan bij de slag van Flodden Field op 9 september 1513. Zij versloeg de Schotse legers en Jacobus werd gedood in de strijd. Met deze triomf was zij haar man de meerdere, die enkele overwinningen in Frankrijk had geboekt.

Zij kregen twee kinderen: in 1511 een zoon Henry, die al zeven weken na zijn geboorte overleed, en in 1516 een dochter Maria, de latere Maria I. Daarna zouden nog vele miskramen volgen. Om dynastieke redenen droomde de koning echter van een mannelijke erfgenaam. Mede door het feit dat uit het huwelijk verder geen levensvatbare kinderen meer werden geboren, werd Hendrik VIII haar ontrouw en na zijn kennismaking met Anna Boleyn zocht hij naar een geldige reden om zich van haar te laten scheiden. Negen jaar lang bleef hij haar vervolgen met allerlei pogingen om het huwelijk te ontbinden, daarbij geholpen door de lord-kanselier, kardinaal Thomas Wolsey, die wist te verklaren dat een huwelijk met een schoonzuster volgens de bijbelse overlevering onwettig en incestueus was, hoewel de Bijbel eerder het tegendeel beweert - zie Leviraatshuwelijk. Ook al had de paus in dit geval de dispensatie verleend, toch beschouwde Wolsey ze, om de koning ter wille te zijn, voor ongeldig, wegens een kleine formele onjuistheid.

In 1533 voerde Hendrik de Act of Supremacy in, waardoor hij het hoofd van de Anglicaanse Kerk werd. Hij maakte zich hiermee los van de katholieke kerk. Niets stond hem toen meer in de weg om te trouwen met Anna Boleyn. Op 23 mei 1533 was Catharina geen koningin meer.

Catharina's aftocht

Catharina van Aragón

Catharina weigerde om zich neer te leggen bij de scheiding. Zij bracht het voor het gerecht. Toen zij gesproken had verliet zij de zaal, de heren verbijsterd achterlatend. Zij wist dat zij geen schijn van kans maakte, doordat Hendrik de rechters in zijn zak had. Het volk juichte haar toe, want iedereen zag haar als de enige koningin. Zij was uiterst geliefd onder het volk, omdat zij een vrome en trotse vrouw was.

Catharina werd verbannen van het hof en haar dochter Mary werd als onwettig kind gezien. Zij moest haar laatste jaren in afgelegen kastelen doorbrengen. Hendrik probeerde haar hiermee te breken, maar tot op het einde bleef zij haar brieven ondertekenen met Catherine the Queen.

Op 7 januari 1536 stierf Catharina aan een vorm van kanker. Zij werd begraven als de prinses van Wales, niet als koningin. Hendrik noch zijn dochter Mary waren aanwezig bij de begrafenis in Peterborough Cathedral. Hendrik had Mary verboden naar de begrafenis te gaan.

Catharina van Aragón werd geroemd om haar intelligentie, haar onverzettelijkheid en haar vroomheid. Haar enige dochter, de toen twintigjarige Mary Tudor, werd door Hendrik aanvankelijk als bastaard beschouwd, maar na de onthoofding in datzelfde jaar van zijn tweede vrouw Anna Boleyn weer in genade aangenomen, omdat de op dat moment enige andere potentiële erfgenaam Elizabeth I, pas drie jaar oud was. Deze Maria, bijgenaamd de Katholieke of de Bloedige (Bloody Mary), zou koningin van Engeland zijn van 1553 tot 1558.

Noot

· ·

De zes vrouwen van Hendrik VIII

Catharina van Aragon · Anna Boleyn · Jane Seymour · Anna van Kleef · Catharina Howard · Catharina Parr

Mediabestanden

Zie de categorie Catherine of Aragon van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.