Euhedrisch: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 16 feb 2010 17:04

Een euhedrisch kristal (ook wel: euhedraal kristal) is een kristal dat een makkelijk te herkennen kristalstructuurontwikkeld heeft, met gladde vlakken en vrijwel perfecte hoeken. Dit is een relatieve zeldzaamheid bij natuurlijke kristallen, omdat ze meestal vrij onregelmatige vlakken en soms vreemde uitgroeisels hebben.

De term euhedrisch is afkomstig uit het Grieks: eu (ευ) betekent goed en hedron (έδρον) betekent vorm. Het tegenovergestelde van een euhedrisch kristal is een anhedrisch kristal. Euhedrische kristallen worden gevormd wanneer de kristalgroei in een open ruimte plaatsvindt. Wanneer de ruimte beschikbaar voor groei beperkt is, zal het kristal in plaats van zijn natuurlijke vorm te ontwikkelen de beschikbare ruimte opvullen. In dat geval zijn de kristallen sub- tot anhedrische kristallen: de vorm is niet gelijk aan de perfecte kristalvorm.

Ontstaan

Wanneer een kristal in een vrije ruimte groeit, zal het de vorm aannemen die hoort bij de kristalstructuur van het mineraal waaruit het bestaat. Een kristal dat de kristalvorm van het eigen mineraal heeft, wordt een idiomorf genoemd. In stollingsgesteente zijn de eerste mineralen die stollen wanneer een magma afkoelt (die dus vrij in de magma groeien) vaak euhedrisch: ze kunnen in het magma waarin ze drijven naar alle kanten groeien.

Een ander voorbeeld hoe euhedrische, idiomorfe kristallen kunnen ontstaan is in aders of andere holtes in gesteente waar vloeistoffen doorheen stromen. De kristallen groeien doordat bepaalde mineralen neerslaan op de wanden van de ader. Ook bij diagenese kunnen idiomorfe kristallen groeien door het dichtcementeren van de porieënruimte in gesteente.

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 [[Bestand:Cubicpyrite.jpg|right|thumb|250px|Euhedrische [[pyriet]]kristallen.]]
-Een '''euhedrisch kristal''' (ook wel: '''euhedraal''', '''idiomorf''' of '''automorf kristal''') is een [[Kristal (natuurwetenschappen)|kristal]] dat bijzonder goed gevormd is. Het heeft een makkelijk te herkennen [[kristalstructuur]], gladde vlakken en vrijwel perfecte hoeken. Dit is een relatieve zeldzaamheid onder de kristallen, omdat ze meestal vrij onregelmatige vlakken en soms vreemde uitsteeksels hebben.
+Een '''euhedrisch kristal''' (ook wel: '''euhedraal kristal''') is een [[Kristal (natuurwetenschappen)|kristal]] dat  een makkelijk te herkennen [[kristalstructuur]]ontwikkeld heeft, met gladde vlakken en vrijwel perfecte hoeken. Dit is een relatieve zeldzaamheid bij natuurlijke kristallen, omdat ze meestal vrij onregelmatige vlakken en soms vreemde uitgroeisels hebben.
-De term euhedrisch is afkomstig uit het [[Grieks]]: ''eu'' (ευ) betekent ''goed'' en ''hedron'' (έδρον) betekent ''vorm''. Het tegenovergestelde van een euhedrisch kristal is een [[anhedrisch kristal]]. Euhedrische kristallen worden gevormd wanneer de [[kristalgroei]] in een open ruimte plaatsvindt. Wanneer een ruimte helemaal door kristallen wordt opgevuld, is het bijna onvermijdelijk dat niet alle vlakken van alle kristallen zich kunnen ontwikkelen. In dat geval zijn de kristallen [[Subhedrisch kristal|sub-]] tot [[anhedrisch kristal|anhedrische kristallen]].
+De term euhedrisch is afkomstig uit het [[Grieks]]: ''eu'' (ευ) betekent ''goed'' en ''hedron'' (έδρον) betekent ''vorm''. Het tegenovergestelde van een euhedrisch kristal is een [[anhedrisch kristal]]. Euhedrische kristallen worden gevormd wanneer de [[kristalgroei]] in een open ruimte plaatsvindt. Wanneer de ruimte beschikbaar voor groei beperkt is, zal het kristal in plaats van zijn natuurlijke vorm te ontwikkelen de beschikbare ruimte opvullen. In dat geval zijn de kristallen [[Subhedrisch kristal|sub-]] tot [[anhedrisch kristal|anhedrische kristallen]]: de vorm is niet gelijk aan de perfecte kristalvorm.
 == Ontstaan ==
-Wanneer een kristal in een vrije ruimte groeit, zal het de vorm aannemen van de [[kristalstructuur]] van het [[mineraal]] waaruit het bestaat. In [[stollingsgesteente]] zijn de eerste mineralen die [[stollen]] wanneer een [[magma (gesteente)|magma]] afkoelt (die dus vrij in de magma groeien) vaak euhedrisch. Een ander voorbeeld hoe euhedrische kristallen (idiomorfen) kunnen ontstaan is in [[Ader (geologie)|aders]] of andere holtes in gesteenten waar ionenrijke vloeistoffen doorheen stromen. De kristallen groeien doordat bepaalde mineralen [[neerslag (scheikunde)|neerslaan]] op de wanden van de ader. Ook bij [[diagenese]] kunnen idiomorfe kristallen groeien door het [[cementatie|dichtcementeren]] van de [[porie]]ënruimte in gesteente.
+Wanneer een kristal in een vrije ruimte groeit, zal het de vorm aannemen die hoort bij de [[kristalstructuur]] van het [[mineraal]] waaruit het bestaat. Een kristal dat de kristalvorm van het eigen mineraal heeft, wordt een [[idiomorf]] genoemd. In [[stollingsgesteente]] zijn de eerste mineralen die [[stollen]] wanneer een [[magma (gesteente)|magma]] afkoelt (die dus vrij in de magma groeien) vaak euhedrisch: ze kunnen in het magma waarin ze drijven naar alle kanten groeien.
+Een ander voorbeeld hoe euhedrische, idiomorfe kristallen kunnen ontstaan is in [[Ader (geologie)|aders]] of andere holtes in gesteente waar [[vloeistof]]fen doorheen stromen. De kristallen groeien doordat bepaalde mineralen [[neerslag (scheikunde)|neerslaan]] op de wanden van de ader. Ook bij [[diagenese]] kunnen idiomorfe kristallen groeien door het [[cementatie|dichtcementeren]] van de [[porie]]ënruimte in gesteente.
 [[Categorie:Kristallografie]]