Houtingen: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
aangepast een bestaan genus-artikelen
soortenlijst naar artikelen over geslachten
Regel 11: Regel 11:
'''Houtingen''', zijn vissen uit de [[familie (biologie)|familie]] van de zalmachtigen (Salmonidae). Over de taxonomische status is geen consensus. Kottelat & Freyhof (2007) beschouwen de houtingen niet meer als onderfamilie van de zalmachtigen, maar als aparte familie waartoe naast het grootste geslacht ''[[Coregonus]]'', ook de geslachten ''[[Stenodus]]'' en ''[[Prosopium]]'' behoren.<ref name="Kott">Kottelat, M. & Freyhof, J. 2007. Handbook of European Freshwater Fishes. Kottelat, Cornol, Switzerland.</ref>
'''Houtingen''', zijn vissen uit de [[familie (biologie)|familie]] van de zalmachtigen (Salmonidae). Over de taxonomische status is geen consensus. Kottelat & Freyhof (2007) beschouwen de houtingen niet meer als onderfamilie van de zalmachtigen, maar als aparte familie waartoe naast het grootste geslacht ''[[Coregonus]]'', ook de geslachten ''[[Stenodus]]'' en ''[[Prosopium]]'' behoren.<ref name="Kott">Kottelat, M. & Freyhof, J. 2007. Handbook of European Freshwater Fishes. Kottelat, Cornol, Switzerland.</ref>


In het gebied rond het Bodenmeer heet een houting een ''Felchen''. In Beieren en Oostenrijk is de naam ''Renke'' en in Noord-Duitsland heten houtingen ''Maränen'' ('''marenen''' in het Nederlands). In het Engels heten ze ''whitefish''<ref>Vaak abusievelijk vertaald als [[witvis]]. Dit is fout omdat de term witvis in het Nederlands ook wordt gebruikt voor ondermaatse [[blankvoorn]], [[brasem]] en andere karperachtigen.</ref> of ''cisco'' en in het Noors en het Zweeds heet een houting een ''sik''.


==Nadere beschrijving==
==Nadere beschrijving==
Het geslacht ''Coregonus'' heeft binnen de familie van de zalmachtigen de meeste soorten. Deze soorten zijn op uiterlijke kenmerken bijzonder lastig van elkaar te onderscheiden. De vorm, rangschikking en het aantal kieuwboogaanhangels vormen de belangrijkste kenmerken.
Het geslacht ''[[Coregonus]]'' heeft binnen de familie van de zalmachtigen de meeste soorten. Deze soorten zijn op uiterlijke kenmerken bijzonder lastig van elkaar te onderscheiden. De vorm, rangschikking en het aantal kieuwboogaanhangels vormen de belangrijkste kenmerken.
Veel soorten zijn ontstaan na de laatste [[Laatglaciaal|IJstijd]] in meren die de gletsjers achter lieten.
Veel soorten zijn ontstaan na de laatste [[Laatglaciaal|IJstijd]] in meren die de gletsjers achter lieten.


Houtingen zijn als consumptievis zeer gewild, vooral gebraden of gerookt.
Houtingen leven meestal in diepe meren (meer dan 50 m), bijvoorbeeld in de Alpenmeren zoals het [[Bodenmeer]], [[Meer van Neuchâtel]] en [[Meer van Genève]], de Italiaanse meren en ook de Noord-Duitse meren zoals de Schaalsee bij [[Ratzeburg]], [[Schweriner See]] en het meer van [[Plön]]. Maar ook in de [[Grote Meren]] in Noord-Amerika en het [[Baikalmeer]] leven houtingsoorten. Sommige soorten leven of leefden als [[anadroom|anadrome]] vissen in de [[Oostzee]] en de [[Noordzee]]. Houtingen eten - afhankelijk van het type - [[plankton]] of [[macrofauna]]. Nauw verwante soorten hebben vaak verschillende ecologische [[niche]]. Sommige soorten foerageren vooral in het open water, andere zijn meer gericht op [[benthos |benthisch]] voedsel (van de meerbodem).


Veel houtingen behoren tot de meest bedreigde vissoorten. In Noord-Amerika, Noord-Azië en in Europa zijn de populaties gedurende de 19de en 20ste eeuw overbevist of werden ze weggeconcurreerd door de uitzetting van verwante vissoorten uit totaal andere gebieden.
== Visserij==
Tien soorten worden als uitgestorven beschouwd. Verder zijn er vijf soorten ernstig bedreigd, drie bedreigd en 14 soorten kwetsbaar.<ref>IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.2. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 16 July 2010.</ref>
Houtingen zijn als consumptievis zeer gewild, vooral gebraden of gerookt. Speciaal de houting uit het [[Bodenmeer]] (''[[Coregonus wartmanni]]'', ook wel beschouwd als ondersoort van de [[grote marene]]) is zeer populair. Op deze vis bestaat reeds lang een beroepsvisserij en verder is de vis bij sportvissers zeer geliefd. Hetzelfde geldt voor een houtingsoort uit het [[Baikalmeer]], de [[omoel]].


==Overzicht geslachten==
==Natuurbescherming ==
* ''[[Coregonus]]'' (meer dan 70 soorten, noordelijke deel van het [[Noordelijk Halfrond]])
Veel houtingen behoren tot de meest bedreigde vissoorten. Zowel in Noord-Amerika als in Europa zijn de populaties gedurende de 19de en 20ste eeuw overbevist of werden ze weggeconcurreerd door de uitzetting van verwante vissoorten uit totaal andere gebieden.
* ''[[Prosopium]]'' (6 soorten, alleen in Noord-Amerika en Oost-Siberië)
Negen soorten worden als uitgestorven beschouwd: ''[[Coregonus alpenae]]'', ''[[Coregonus bezola]]'', ''[[Coregonus fera]]'', ''[[Coregonus gutturosus]]'', ''[[Coregonus hiemalis]]'', ''[[Coregonus johannae]]'', ''[[Coregonus nigripinnis]]'', ''[[Coregonus oxyrinchus]]'' en ''[[Coregonus restrictus]]''. Verder zijn er vijf soorten ernstig bedreigd, drie bedreigd en 14 soorten kwetsbaar.<ref>IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.2. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 16 July 2010.</ref>
* ''[[Stenodus]]'' (1 of 2 soorten, West-Azië, Noord-Rusland)


Noten
==Soortenoverzicht==
{{references}}
* Geslacht: ''Coregonus''
** ''[[Coregonus albellus]]'' - <small>Fatio, 1890</small>
** ''[[Coregonus albula]]'' - <small>(Linnaeus, 1758)</small> - [[kleine marene]]
** ''[[Coregonus alpenae]]'' - <small>(Koelz, 1924)</small> - Uitgestorven
** ''[[Coregonus alpinus]]'' - <small>Fatio, 1885</small>
** ''[[Coregonus anaulorum]]'' - <small>Chereshnev, 1996</small>
** ''[[Coregonus arenicolus]]'' - <small>Kottelat, 1997</small> - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus artedi]]'' - <small>Lesueur, 1818</small>
** ''[[Coregonus atterensis]]'' - <small>Kottelat, 1997</small> - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus autumnalis]]'' - <small>(Pallas, 1776)</small>
** ''[[Coregonus baicalensis]]'' - <small>Dybowski, 1874</small>
** ''[[Coregonus baunti]]'' - <small>Mukhomediyarov, 1948</small>
** ''[[Coregonus bavaricus]]'' - <small>Hofer, 1909</small> - Ernstig bedreigd
** ''[[Coregonus bezola]]'' - <small>Fatio, 1888</small> - Uitgestorven
** ''[[Coregonus candidus]]'' - <small>Goll, 1883</small> - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus chadary]]'' - <small>Dybowski, 1869</small>
** ''[[Coregonus clupeaformis]]'' - <small>(Mitchill, 1818)</small>
** ''[[Coregonus clupeoides]]'' - <small>Lacepède, 1803</small> - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus confusus]]'' - <small>Fatio, 1885</small> - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus danneri]]'' - <small>Vogt, 1908</small> - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus fatioi]]'' - <small>Kottelat, 1997</small>
** ''[[Coregonus fera]]'' - <small>Jurine, 1825</small> - Uitgestorven
** ''[[Coregonus fontanae]]'' - <small>Schulz & Freyhof, 2003</small>
** ''[[Coregonus gutturosus]]'' - <small>(Gmelin, 1818)</small> - Uitgestorven
** ''[[Coregonus heglingus]]'' - <small>Schinz, 1822</small>
** ''[[Coregonus hiemalis]]'' - <small>Jurine, 1825</small> - Uitgestorven
** ''[[Coregonus hoferi]]'' - <small>Berg, 1932</small> - Ernstig bedreigd
** ''[[Coregonus hoyi]]'' - <small>(Milner, 1874)</small> - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus huntsmani]]'' - <small>Scott, 1987</small> - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus johannae]]'' - <small>(Wagner, 1910)</small> - Uitgestorven
** ''[[Coregonus kiyi]]'' - <small>(Koelz, 1921)</small> - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus laurettae]]'' - <small>Bean, 1881</small>
** ''[[Coregonus lavaretus]]'' - <small>(Linnaeus, 1758)</small> - 'grote marene' - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus lucidus]]'' - <small>(Richardson, 1836)</small>
** ''[[Coregonus lucinensis]]'' - <small>Thienemann, 1933</small> - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus lutokka]]'' - <small>Kottelat, Bogutskaya & Freyhof, 2005</small>
** ''[[Coregonus macrophthalmus]]'' - <small>Nüsslin, 1882</small>
** ''[[Coregonus maraena]]'' - <small>(Bloch, 1779)</small> - 'Oostzeehouting' - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus maxillaris]]'' - <small>Günther, 1866</small>
** ''[[Coregonus megalops]]'' - <small>Widegren, 1863</small>
** ''[[Coregonus migratorius]]'' - <small>(Georgi, 1775)</small> - [[Omoel]]
** ''[[Coregonus muksun]]'' - <small>(Pallas, 1814)</small>
** ''[[Coregonus nasus]]'' - <small>(Pallas, 1776)</small>
** ''[[Coregonus nelsonii]]'' - <small>Bean, 1884</small>
** ''[[Coregonus nigripinnis]]'' - <small>(Milner, 1874)</small> - Uitgestorven
** ''[[Coregonus nilssoni]]'' - <small>Valenciennes, 1848</small>
** ''[[Coregonus nobilis]]'' - <small>Haack, 1882</small>
** ''[[Coregonus oxyrinchus]]'' - <small>(Linnaeus, 1758)</small> - [[Noordzeehouting]] - Uitgestorven
** ''[[Coregonus palaea]]'' - <small>Cuvier, 1829</small>
** ''[[Coregonus pallasii]]'' - <small>Valenciennes, 1848</small>
** ''[[Coregonus peled]]'' - <small>(Gmelin, 1789)</small>
** ''[[Coregonus pennantii]]'' - <small>Valenciennes, 1848</small> - Ernstig bedreigd
** ''[[Coregonus pidschian]]'' - <small>(Gmelin, 1789)</small>
** ''[[Coregonus pollan]]'' - <small>Thompson, 1835</small> - Bedreigd
** ''[[Coregonus pravdinellus]]'' - <small>Delkeit, 1949</small>
** ''[[Coregonus reighardi]]'' - <small>(Koelz, 1924)</small> - Ernstig bedreigd
** ''[[Coregonus renke]]'' - <small>(Schrank, 1783)</small>
** ''[[Coregonus restrictus]]'' - <small>Fatio, 1885</small> - Uitgestorven
** ''[[Coregonus sardinella]]'' - <small>Valenciennes, 1848</small>
** ''[[Coregonus stigmaticus]]'' - <small>Regan, 1908</small> - Bedreigd
** ''[[Coregonus subautumnalis]]'' - <small>Kaganowsky, 1932</small> - Kwetsbaar
** ''[[Coregonus suidteri]]'' - <small>Fatio, 1885</small>
** ''[[Coregonus trybomi]]'' - <small>Svärdson, 1979</small> - Ernstig bedreigd
** ''[[Coregonus tugun lenensis]]'' - <small>Berg, 1932</small>
** ''[[Coregonus tugun tugun]]'' - <small>(Pallas, 1814)</small>
** ''[[Coregonus ussuriensis]]'' - <small>Berg, 1906</small>
** ''[[Coregonus vandesius]]'' - <small>Richardson, 1836</small> - Bedreigd
** ''[[Coregonus wartmanni]]'' - <small>(Bloch, 1784)</small> - 'Bodenseehouting'
** ''[[Coregonus widegreni]]'' - <small>Malmgren, 1863</small>
** ''[[Coregonus zenithicus]]'' - <small>(Jordan & Evermann, 1909)</small> - Ketsbaar
** ''[[Coregonus zuerichensis]]'' - <small>Nüsslin, 1882</small>
** ''[[Coregonus zugensis]]'' - <small>Nüsslin, 1882</small>
* Geslacht: ''[[Prosopium]]''
** ''[[Prosopium abyssicola]]'' - <small>(Snyder, 1919)</small>
** ''[[Prosopium coulterii]]'' - <small>(Eigenmann & Eigenmann, 1892)</small>
** ''[[Prosopium cylindraceum]]'' - <small>(Pennant, 1784)</small>
** ''[[Prosopium gemmifer]]'' - <small>(Snyder, 1919)</small>
** ''[[Prosopium spilonotus]]'' - <small>(Snyder, 1919)</small>
** ''[[Prosopium williamsoni]]'' - <small>(Girard, 1856)</small>
* Geslacht: ''[[Stenodus]]''
** ''[[Stenodus leucichthys]]'' - <small>(Güldenstädt, 1772)</small>
** ''[[Stenodus nelma]]'' - <small>(Pallas, 1773)</small> - [[Nelma]]

==Noten==
<references/>


[[Categorie:Zalmen]]
[[Categorie:Zalmen]]



[[ca:Coregonus]]
[[cs:Síh]]
[[cs:Síh]]
[[de:Coregonus]]
[[en:Coregonus]]
[[es:Coregonus]]
[[et:Siig (perekond)]]
[[et:Siig (perekond)]]
[[fi:Coregonus]]
[[fr:Coregonus]]
[[lt:Sykai]]
[[lt:Sykai]]
[[pl:Coregonus]]
[[ru:Сиги]]
[[ru:Сиги]]
[[sah:Майаҕастар]]
[[sah:Майаҕастар]]

Versie van 26 jul 2010 07:29

Houtingen
Coregonus lavaretus
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Superklasse:Osteichthyes (Beenvisachtigen)
Klasse:Actinopterygii (Straalvinnigen)
Superorde:Protacanthopterygii (Zalmachtigen)
Orde:Salmoniformes (Zalmen)
Onderfamilie (ook wel familie)
Coregoninae
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Houtingen op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Vissen

Houtingen, zijn vissen uit de familie van de zalmachtigen (Salmonidae). Over de taxonomische status is geen consensus. Kottelat & Freyhof (2007) beschouwen de houtingen niet meer als onderfamilie van de zalmachtigen, maar als aparte familie waartoe naast het grootste geslacht Coregonus, ook de geslachten Stenodus en Prosopium behoren.[1]


Nadere beschrijving

Het geslacht Coregonus heeft binnen de familie van de zalmachtigen de meeste soorten. Deze soorten zijn op uiterlijke kenmerken bijzonder lastig van elkaar te onderscheiden. De vorm, rangschikking en het aantal kieuwboogaanhangels vormen de belangrijkste kenmerken. Veel soorten zijn ontstaan na de laatste IJstijd in meren die de gletsjers achter lieten.

Houtingen zijn als consumptievis zeer gewild, vooral gebraden of gerookt.

Veel houtingen behoren tot de meest bedreigde vissoorten. In Noord-Amerika, Noord-Azië en in Europa zijn de populaties gedurende de 19de en 20ste eeuw overbevist of werden ze weggeconcurreerd door de uitzetting van verwante vissoorten uit totaal andere gebieden. Tien soorten worden als uitgestorven beschouwd. Verder zijn er vijf soorten ernstig bedreigd, drie bedreigd en 14 soorten kwetsbaar.[2]

Overzicht geslachten

Noten

  1. ↑ Kottelat, M. & Freyhof, J. 2007. Handbook of European Freshwater Fishes. Kottelat, Cornol, Switzerland.
  2. ↑ IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.2. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 16 July 2010.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Houtingen&oldid=21989162"