Res gestae divi Augusti: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Thijs!bot (overleg | bijdragen)
k Botgeholpen oplossing voor doorverwijzing: Herculaneum - Verwijzing(en) gewijzigd naar Herculaneum (Napels)
Kleuske (overleg | bijdragen)
Een wat "logischer" volgorde, van de inscripties, via de tekst, naar de duiding.
Regel 9: Regel 9:


:"Hieronder volgt een kopie van de daden van de goddelijke Augustus, waarmee hij de gehele wereld aan het Romeinse volk onderwierp, en van zijn uitgaven voor de staat en het volk van Rome, zoals gegraveerd in twee bronzen pilaren die in Rome zijn opgericht".
:"Hieronder volgt een kopie van de daden van de goddelijke Augustus, waarmee hij de gehele wereld aan het Romeinse volk onderwierp, en van zijn uitgaven voor de staat en het volk van Rome, zoals gegraveerd in twee bronzen pilaren die in Rome zijn opgericht".

== Inscripties ==
[[File:MonumentumAncyranum28Nov2004.jpg|thumb|right|200px|''Monumentum Ancyranum'']]

* ''Monumentum Ancyranum'': Deze incriptie bevond zich oorspronkelijk in de muur van de tempel van [[Imperator Caesar Augustus|Augustus]] en Roma in Ancyra, het huidige [[Ankara]], de hoofdstad van de Provincie [[Galatië]]. Deze tekst bevat een grotendeels complete versie in zowel het [[Latijn]] als een [[Grieks|Griekse]] vertaling, en is daarom van grote betekenis. [[Theodor Mommsen]] noemde deze versie de koningin van de antieke inscripties{{feit||2011|01|22}}. De inscriptie werd in 1555 door [[Ogier Ghislain de Busbecq]], een gezant van de [[Karel V van het Heilige Roomse Rijk|Duitse Keizer]], ontdekt en verscheen in 1847 voor het eerst in druk, uitgegeven door August Wilhelm Zumpt.

* ''Monumentum Apolloniense'': Deze zeer fragmentarische bewaard gebleven versie bevat alleen een Griekse vertaling en is afkomstig uit de stad ''Apollonia'' in [[Pisidië]]. De eerste fragmenten van de inscriptie werden in 1821 gevonden. In 1930 werden meer delen blootgelegd. Het fragment is afkomstig van een sokkel waarop beelden van Augustus, [[Livia Drusilla II|Livia]], [[Tiberius Claudius Nero (zoon)|Tiberius]], [[Germanicus Julius Caesar|Germanicus]] en [[Drusus Claudius Nero|Drusus minor]], de zoon van Tiberius, stonden.

*''Monumentum Antiochenum'': Ook deze inscriptie is slechts fragmentarisch bewaard gebleven en komt uit Antiochia, dat eveneens in Pisidië ligt, waar voor het eerst in 1914 fragmenten werden ontdekt. Latere vondsten in 1926 completeerden de inscriptie enigszins. Waar de tekst oorspronkelijk was aangebracht is niet duidelijk.

Door de drie bekende versies te vergelijken is het mogelijk een praktisch complete versie van de Res Gestae te reconstrueren.


== De tekst ==
== De tekst ==
Regel 34: Regel 45:


Tevens legt Augustus echter, door het goede, goddelijke, voorbeeld te geven, de lat voor zijn opvolger vrij hoog voor wat betreft de verwachtingen die aan een ''Caesar'' gesteld mogen worden. Een goede graanvoorziening en spelen (ofwel, ''panem et circenses'') krijgen een plaats naast het bouwen van publieke gebouwen, baden en theaters en militaire inspanningen. Ook goede relaties met de [[Senaat (Rome)|Senaat]] en de [[Patriciër]]s komen regelmatig terug, want de positie van de princeps is in die tijd als "eerste onder zijns gelijken" gebaseerd op een delicaat machtsevenwicht. Zodoende poogt Augustus over het graf heen zijn invloed uit te oefenen.
Tevens legt Augustus echter, door het goede, goddelijke, voorbeeld te geven, de lat voor zijn opvolger vrij hoog voor wat betreft de verwachtingen die aan een ''Caesar'' gesteld mogen worden. Een goede graanvoorziening en spelen (ofwel, ''panem et circenses'') krijgen een plaats naast het bouwen van publieke gebouwen, baden en theaters en militaire inspanningen. Ook goede relaties met de [[Senaat (Rome)|Senaat]] en de [[Patriciër]]s komen regelmatig terug, want de positie van de princeps is in die tijd als "eerste onder zijns gelijken" gebaseerd op een delicaat machtsevenwicht. Zodoende poogt Augustus over het graf heen zijn invloed uit te oefenen.

== Inscripties ==
[[File:MonumentumAncyranum28Nov2004.jpg|thumb|right|200px|''Monumentum Ancyranum'']]

* ''Monumentum Ancyranum'': Deze incriptie bevond zich oorspronkelijk in de muur van de tempel van [[Imperator Caesar Augustus|Augustus]] en Roma in Ancyra, het huidige [[Ankara]], de hoofdstad van de Provincie [[Galatië]]. Deze tekst bevat een grotendeels complete versie in zowel het [[Latijn]] als een [[Grieks|Griekse]] vertaling, en is daarom van grote betekenis. [[Theodor Mommsen]] noemde deze versie de koningin van de antieke inscripties{{feit||2011|01|22}}. De inscriptie werd in 1555 door [[Ogier Ghislain de Busbecq]], een gezant van de [[Karel V van het Heilige Roomse Rijk|Duitse Keizer]], ontdekt en verscheen in 1847 voor het eerst in druk, uitgegeven door August Wilhelm Zumpt.

* ''Monumentum Apolloniense'': Deze zeer fragmentarische bewaard gebleven versie bevat alleen een Griekse vertaling en is afkomstig uit de stad ''Apollonia'' in [[Pisidië]]. De eerste fragmenten van de inscriptie werden in 1821 gevonden. In 1930 werden meer delen blootgelegd. Het fragment is afkomstig van een sokkel waarop beelden van Augustus, [[Livia Drusilla II|Livia]], [[Tiberius Claudius Nero (zoon)|Tiberius]], [[Germanicus Julius Caesar|Germanicus]] en [[Drusus Claudius Nero|Drusus minor]], de zoon van Tiberius, stonden.

*''Monumentum Antiochenum'': Ook deze inscriptie is slechts fragmentarisch bewaard gebleven en komt uit Antiochia, dat eveneens in Pisidië ligt, waar voor het eerst in 1914 fragmenten werden ontdekt. Latere vondsten in 1926 completeerden de inscriptie enigszins. Waar de tekst oorspronkelijk was aangebracht is niet duidelijk.

Door de drie bekende versies te vergelijken is het mogelijk een praktisch complete versie van de Res Gestae te reconstrueren.


==Antieke bronnen==
==Antieke bronnen==

Versie van 21 feb 2011 21:50

Fragmenten van de Res Gestae divi Augusti van het Monumentum Ancyranum.

'Res Gestae divi Augusti' ("De daden van de Goddelijke Augustus") is ons bekend uit inscripties (Monumentum Ancyranum) die werden verspreid in alle provincies van het Romeinse Rijk.

Het opschrift was oorspronkelijk geschreven om op bronzen platen op Augustus' Mausoleum te plaatsen. Deze zijn echter niet bewaard gebleven. Augustus zou deze tekst eigenhandig opgesteld hebbena).

Het omvat een breviarium totius imperii ("Kort overzicht van zijn hele bewind")b), waarin vanuit het perspectief van Augustus zelf een overzicht van zijn verdiensten wordt gegeven, niet alleen politiek en militair, maar ook maatschappelijk. De eerste zin luidt als volgt:

Rerum gestarum divi Augusti, quibus orbem terrarum imperio populi Romani subiecit, et inpensarum quas in rem publicam populumque Romanum fecit, incisarum in duabus aheneis pilis, quae sunt Romae positae exemplar subiectum.
"Hieronder volgt een kopie van de daden van de goddelijke Augustus, waarmee hij de gehele wereld aan het Romeinse volk onderwierp, en van zijn uitgaven voor de staat en het volk van Rome, zoals gegraveerd in twee bronzen pilaren die in Rome zijn opgericht".

Inscripties

Monumentum Ancyranum
  • Monumentum Ancyranum: Deze incriptie bevond zich oorspronkelijk in de muur van de tempel van Augustus en Roma in Ancyra, het huidige Ankara, de hoofdstad van de Provincie Galatië. Deze tekst bevat een grotendeels complete versie in zowel het Latijn als een Griekse vertaling, en is daarom van grote betekenis. Theodor Mommsen noemde deze versie de koningin van de antieke inscripties[bron?]. De inscriptie werd in 1555 door Ogier Ghislain de Busbecq, een gezant van de Duitse Keizer, ontdekt en verscheen in 1847 voor het eerst in druk, uitgegeven door August Wilhelm Zumpt.
  • Monumentum Apolloniense: Deze zeer fragmentarische bewaard gebleven versie bevat alleen een Griekse vertaling en is afkomstig uit de stad Apollonia in Pisidië. De eerste fragmenten van de inscriptie werden in 1821 gevonden. In 1930 werden meer delen blootgelegd. Het fragment is afkomstig van een sokkel waarop beelden van Augustus, Livia, Tiberius, Germanicus en Drusus minor, de zoon van Tiberius, stonden.
  • Monumentum Antiochenum: Ook deze inscriptie is slechts fragmentarisch bewaard gebleven en komt uit Antiochia, dat eveneens in Pisidië ligt, waar voor het eerst in 1914 fragmenten werden ontdekt. Latere vondsten in 1926 completeerden de inscriptie enigszins. Waar de tekst oorspronkelijk was aangebracht is niet duidelijk.

Door de drie bekende versies te vergelijken is het mogelijk een praktisch complete versie van de Res Gestae te reconstrueren.

De tekst

De tekst bestaat uit een korte inleiding, 32 paragrafen en een postume appendix. De hoofdtekst wordt meestal in vier gedeelten gezien:

Par. Inhoud
2 – 14 Politieke carriere. Augustus vermeldt de openbare ambten die hij heeft bekleed en de politieke en miltaire eretitels die hij heeft verworven, maar hij somt ook de ambten en eretitels op die hij heeft geweigerd.
15 – 24 Donaties in geld, goederen of land aan soldaten en burgers. Tevens somt hij de publieke werken en de gladiatorenspelen op die hij met eigen geld heeft bekostigd, een feit waarop in de tekst nadrukkelijk gewezen wordt.
25 – 33 Militaire overwinningen en allianties, waarbij nogal selectief te werk wordt gegaan.
34 – 35 Dit gedeelte is in de derde persoon gesteld, en, aldus de tekst, na de dood van Augustus toegevoegd. Het is gesteld als een eerbetoon van de Romeinse bevolking, die hem dankt voor zijn regeerperiode. Verder worden gebouwen die door Augustus zijn begonnen of gerenoveerd opgesomd. Het stelt dat de Princeps 600 miljoen denarii uit eigen fondsen heeft opgebracht voor publieke werken.

Politieke betekenis

De Res Gestae zijn geschreven aan het eind van de regeerperiode van Augustus en hebben duidelijk een politieke bedoeling. Want hoewel de positie van Augustus vrijwel onaantastbaar was, was die van zijn opvolger, Tiberius dat beslist niet. Bekend zijn onder andere de sarcasmen van Asinius Gallus in de Senaat. Het document is dan ook beslist niet vrij van wat wij tegenwoordig politieke spin noemen. Zo schrijft hij, bijvoorbeeld, dat hij heel Germania tot aan de Elbe heeft onderworpen en de volkeren daar met vriendschapsverdragen aan zich heeft verbonden, en gaat er prat op verloren gegane standaarden te hebben terugveroverd, maar over de ondergang van Publius Quinctilius Varus zwijgt hij als het graf.

Kort na de dood van Augustus zien we overal in het Romeinse Rijk een Augustus-cultus opduiken, niet alleen in de provincie, maar ook in bijvoorbeeld Herculaneum, waar de cultusruimte, met zijn schitterende wandschilderingen bewaard is gebleven. De Res Gestae lijkt vooral geschreven te zijn met het doel deze cultus te onderbouwen.

Over het waarom kunnen we kort zijn. In de inleiding van het document wordt verhaald hoe hij op 19-jarige leeftijd een leger ronselde en strijd leverde om de staat van de willekeur van een politieke partij te bevrijden. De herinnering aan de verschrikkingen van de burgeroorlog en de corruptie en het machtsmisbruik van de late republiek hebben Augustus ervan overtuigd dat alleen een verlicht despoot, zoals dat later heette, de Res Publica in goede banen kon leiden. Zijn opvolger zou, als hij niet op de een of andere manier een goddelijk mandaat krijgt, zeer zwak zijn en een nieuwe burgeroorlog bijna onvermijdelijk. Door zichzelf (postuum) als godheid te presenteren, verleent hij Tiberius het goddelijk aureool dat deze nodig heeft om zichzelf als onbetwist alleenheerser te kunnen handhaven.

Tevens legt Augustus echter, door het goede, goddelijke, voorbeeld te geven, de lat voor zijn opvolger vrij hoog voor wat betreft de verwachtingen die aan een Caesar gesteld mogen worden. Een goede graanvoorziening en spelen (ofwel, panem et circenses) krijgen een plaats naast het bouwen van publieke gebouwen, baden en theaters en militaire inspanningen. Ook goede relaties met de Senaat en de Patriciërs komen regelmatig terug, want de positie van de princeps is in die tijd als "eerste onder zijns gelijken" gebaseerd op een delicaat machtsevenwicht. Zodoende poogt Augustus over het graf heen zijn invloed uit te oefenen.

Antieke bronnen

a) Ann. I 11.4.
b) Suetonius, Aug. 101.

Bibliografie

  • Concetta Barini (1937), Res Gestae Divi Augusti ex Monumentis Ancyrano, Antiocheno, Apolloniensi, Rome.
  • Alison Cooley (2009), Res Gestae divi Augusti, edition with introduction, translation, and commentary, Cambridge University Press.
  • Jean Gagé (1935), Res gestae divi Augusti ex monumentis Ancyrano et Antiocheno latinis, Parijs.
  • Theodor Mommsen (1865), Res gestae Divi Augusti ex monumentis Ancyrano et Apolloniensi, Berlijn, Weidmann.
  • John Scheid. Res Gestae Divi Augusti: hauts faits du divin Auguste. Paris: Belles Lettres, 2007.
  • Hans Volkmann (1942), Res gestae Divi Augusti Das Monumentum Ancyranum, Leipzig.

Externe links