Chladni-patronen: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 11 mrt 2011 16:29

Chladni-patronen zijn figuren in een plat vlak die optreden als dit vlak meeresoneert met specifieke toonhoogten. Slaginstrumenten met een definieerbare toonhoogte vertonen dit soort trillingspatronen. Dit verschijnsel is rond 1782 ontdekt door Ernst Chladni.

Chladni-patronen ontstaan door heel fijn en licht poeder (zand of Lycopodiumpoeder) te strooien op een trillend vlak, zoals het blad van een gitaar of een viool. Door de trillingen tekenen zich in het poeder de "knopen en buiken" af van staande golven. Het vlak kan in trilling worden gebracht door het met een strijkstok aan te strijken. Dat moet gebeuren aan een vrije zijde van het vlak. Met een vinger moet een andere kant van het vlak zacht worden tegengehouden, om enige demping te krijgen. Het poeder blijft niet liggen op de bewegende delen van het trillende oppervlak, maar verzamelt zich in de knopen. Zo ontstaan mooie patronen. Door de plaats van het strijken, of de plaats van de vinger te variëren worden andere trillingmodes aangestoten. Het experiment vereist veel ervaring om uit te voeren en is niet eenvoudig.

Chladni werd nagevolgd door Danzig Friedrich Strehlke. Hij vermengde het zand met een stroperige substantie. Daardoor werden niet alleen de knooplijnen van de plaat aangetoond, maar ook het pad dat het zand had afgelegd vanaf de buiken naar de knopen. Een andere variant was van August Adolph Kundt (1839-1894). Hij gebruikte poeder om luchttrillingen in een buis zichtbaar te maken.

Onbewezen theorie

Er bestaat een theorie dat Chladni mogelijk niet de eerste was die deze patronen ontdekte. Thomas en Stuart Mitchell hebben de geometrische patronen in de kubusvormige ornamenten op de bogen van een tongewelf van de Schotse Rosslyn Chapel (gebouwd vanaf 1446) geïnterpreteerd op basis van deze patronen.

Zie ook

Hans Jenny

Externe links

Voorbeelden van figuren van Chladni
Chladni Plate Interference Surfaces door Paul Bourke.
Beluister The Rosslyn Motet op YouTube

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 [[Image:Resonance Chladni Soundboard Harpsichord Clavecin.jpg|250px|thumb|Chladni-patronen op een klavecimbel klankbord.]]
-[[File:Round Chladni plate with 3 circular and 2 linear noder.JPG|250px|thumb|Chladni-patroonen op een ronde plaat; vier diagonale and drie cirkulaire knooplijnen.]]
+[[File:Round Chladni plate with 3 circular and 2 linear noder.JPG|250px|thumb|Chladni-patroon op een ronde plaat; vier diagonale and drie cirkulaire knooplijnen.]]
 [[Image:Chladni guitar.svg|250px|thumb|Chladni-patronen van de achterzijde van een gitaar. Bij verschillende specifieke resonantietonen vertoont het trillingsveld een ander patroon]]