Aleksandr Mensjikov: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
T. Tichelaar (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
T. Tichelaar (overleg | bijdragen)
details uit de Duitse Wikipedia
Regel 1: Regel 1:
[[Image:SurikovMenshikovBerezovo.jpg|thumb|right|Mensjikov in ballingschap. Schilderij van [[Vasili Soerikov]].]]
[[Image:SurikovMenshikovBerezovo.jpg|thumb|right|Mensjikov in ballingschap. Schilderij van [[Vasili Soerikov]].]]
'''Aleksandr Danilovitsj Mensjikov''' ([[Russisch]]: Александр Данилович Меншиков) ([[Moskou]](?), [[1673]](?) - Siberië, [[1729]]) was een [[Rusland|Russisch]] staatsman, gouverneur van [[Sint Petersburg]] en na de dood van [[Peter de Grote]] in 1725 gedurende twee jaar feitelijk alleenheerser over Rusland.
'''Aleksandr Danilovitsj Mensjikov''' ([[Russisch]]: Александр Данилович Меншиков) ([[Moskou]](?), [[1673]](?) - [[Berjozovo]], West-Siberië, [[1729]]) was een [[Rusland|Russisch]] staatsman, gouverneur van [[Sint Petersburg]] en na de dood van [[Peter de Grote]] in 1725 gedurende twee jaar feitelijk alleenheerser over Rusland.


Mensjikov begon als straathandelaar in Moskou, en kon niet lezen noch schrijven. Hij trad als 14-jarige in dienst bij de Zwitserse Hugenoot [[François leFort]].
Mensjikov begon als pasteiverkoper in Moskou, en kon niet lezen noch schrijven. Hij zou van Litause afkomst zijn en trad als 14-jarige in dienst bij de Zwitserse Hugenoot [[François leFort]].


Hij nam 1695 en 1696 deel aan de [[Azovcampagnes|campagnes]] om [[Azov]] te veroveren op de Turken in de [[Russisch-Turkse Oorlog (1686-1700)|Russisch-Turkse oorlog van 1686 tot 1700]].
Hij nam 1695 en 1696 deel aan de [[Azovcampagnes|campagnes]] om [[Azov]] te veroveren op de Turken in de [[Russisch-Turkse Oorlog (1686-1700)|Russisch-Turkse oorlog van 1686 tot 1700]].
Regel 8: Regel 8:
In 1697-1698 vergezelde hij als vrijwilliger tsaar Peter de Grote op zijn reizen naar [[Nederland]] en [[Engeland]], en bestudeerde op de VOC-werven scheepsbouw.
In 1697-1698 vergezelde hij als vrijwilliger tsaar Peter de Grote op zijn reizen naar [[Nederland]] en [[Engeland]], en bestudeerde op de VOC-werven scheepsbouw.


Na de dood van Lefort in 1699 werd Mensjikov de vertrouweling en rechterhand van Peter de Grote.
Na de dood van Lefort in 1699 werd Mensjikov de vertrouweling en rechterhand van Peter de Grote. Hij maakte zich verdienstelijk in de [[Grote Noordse Oorlog]] en werd in 1702 commandant van [[Sjlisselburg]]. In 1703 leerde hij [[Catharina I van Rusland|Marta Skavronskaja]] en stelde haar voor aan de tsaar. In 1710 veroverde hij [[Riga]] en in 1713 [[Stettin]]. Ondertussen was hij in de adelstand verheven door keizer Leopold I.


In 1714 werd hij gekozen tot lid van [[Royal Society]], op uitnodiging van [[Isaac Newton]]. Hij had een sterrenwacht laten bouwen op zijn buitenplaats aan de [[Finse golf]].
In 1714 werd hij gekozen tot lid van [[Royal Society]], op uitnodiging van [[Isaac Newton]]. Hij had een sterrenwacht laten bouwen op zijn buitenplaats aan de [[Finse golf]]. Inmiddels was Mensjikov een van de rijkste mannen in Rusland geworden. Hij zou over een miljoen [[roebel]]s beschikken en liet een paleis bouwen waar 30.000 [[Delfts blauw|Delftse tegels]] in zijn verwerkt.

[[Image:Menshikov palace.jpg|thumb|right|250px|Mensjikovpaleis]]

Na de dood van Peter de Grote, werd hij voogd over [[Anna I van Rusland|Anna]] en [[Elisabeth I van Rusland|Elisabeth]], de twee dochters van de tsaar en bewerkte de benoeming van die tsarina, die de regering aan hem overliet. Hij had het plan zijn dochter met [[Peter II van Rusland]] te laten trouwen, maar daar werd een stokje voor gestoken.

Op 20 september 1727 werd hij gevangengenomen en naar Siberie getransporteerd.


{{DEFAULTSORT:Mensjikov, A}}
{{DEFAULTSORT:Mensjikov, A}}

Versie van 19 apr 2011 08:22

Mensjikov in ballingschap. Schilderij van Vasili Soerikov.

Aleksandr Danilovitsj Mensjikov (Russisch: Александр Данилович Меншиков) (Moskou(?), 1673(?) - Berjozovo, West-Siberië, 1729) was een Russisch staatsman, gouverneur van Sint Petersburg en na de dood van Peter de Grote in 1725 gedurende twee jaar feitelijk alleenheerser over Rusland.

Mensjikov begon als pasteiverkoper in Moskou, en kon niet lezen noch schrijven. Hij zou van Litause afkomst zijn en trad als 14-jarige in dienst bij de Zwitserse Hugenoot François leFort.

Hij nam 1695 en 1696 deel aan de campagnes om Azov te veroveren op de Turken in de Russisch-Turkse oorlog van 1686 tot 1700.

In 1697-1698 vergezelde hij als vrijwilliger tsaar Peter de Grote op zijn reizen naar Nederland en Engeland, en bestudeerde op de VOC-werven scheepsbouw.

Na de dood van Lefort in 1699 werd Mensjikov de vertrouweling en rechterhand van Peter de Grote. Hij maakte zich verdienstelijk in de Grote Noordse Oorlog en werd in 1702 commandant van Sjlisselburg. In 1703 leerde hij Marta Skavronskaja en stelde haar voor aan de tsaar. In 1710 veroverde hij Riga en in 1713 Stettin. Ondertussen was hij in de adelstand verheven door keizer Leopold I.

In 1714 werd hij gekozen tot lid van Royal Society, op uitnodiging van Isaac Newton. Hij had een sterrenwacht laten bouwen op zijn buitenplaats aan de Finse golf. Inmiddels was Mensjikov een van de rijkste mannen in Rusland geworden. Hij zou over een miljoen roebels beschikken en liet een paleis bouwen waar 30.000 Delftse tegels in zijn verwerkt.

Mensjikovpaleis

Na de dood van Peter de Grote, werd hij voogd over Anna en Elisabeth, de twee dochters van de tsaar en bewerkte de benoeming van die tsarina, die de regering aan hem overliet. Hij had het plan zijn dochter met Peter II van Rusland te laten trouwen, maar daar werd een stokje voor gestoken.

Op 20 september 1727 werd hij gevangengenomen en naar Siberie getransporteerd.


Zie de categorie Aleksander Danilovich Menshikov van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.