Seksueel misbruik

Seksueel misbruik of seksueel geweld omvat alle seksuele handelingen die iemand gedwongen wordt uit te voeren, te ondergaan of getuige van te zijn, zoals:

• gedwongen worden iemand seksueel te bevredigen,
• zich voor iemand moeten uitkleden,
• aangeraakt worden,
• gepenetreerd worden.

Gedwongen worden betekent soms dat een persoon lichamelijk overweldigd of bedreigd wordt, zoals bij een aanranding of verkrachting. Maar een situatie kan als dwingend worden ervaren wanneer iemand bang of afhankelijk is van een ander.

Tijdens de Tweede feministische golf is de term "seksueel geweld" in Nederland geïntroduceerd om duidelijk te maken dat dergelijk wangedrag niet als een vorm van seksualiteit of plezier moet worden gezien, maar als een vorm van geweld, en als zodanig bestraft dient te worden.

Ook seksuele handelingen met te jonge personen vallen onder de termen "seksueel misbruik" of "seksueel geweld".

Seksueel geweld wordt gedefinieerd als "alle gebeurtenissen waarbij mensen tegen hun wil geconfronteerd worden met seksuele of seksueel geladen handelingen van derden en waarbij de ongelijke machtsverhouding tussen de betrokkenen en/of de machtsongelijkheid tussen de seksen een rol speelt" (Zedenalmanak deel 1, pag. 10).

Ontucht

Een gerelateerde term is ontucht. Onder het begrip "ontuchtige handelingen" wordt verstaan handelingen met een seksuele strekking in strijd met de sociaal-ethische norm. Zo luidt bijvoorbeeld artikel 247 van het Nederlandse Wetboek van Strafrecht: "Hij die met iemand van wie hij weet dat hij in staat van bewusteloosheid, verminderd bewustzijn of lichamelijk onmacht verkeert, dan wel aan een zodanige gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens lijdt dat hij niet of onvolkomen in staat is zijn wil daaromtrent te bepalen of kenbaar te maken of daartegen weerstand te bieden of met iemand beneden de leeftijd van zestien jaren buiten echt ontuchtige handelingen pleegt of laatstgemelde tot het plegen of dulden van zodanige handelingen buiten echt met een derde verleidt, wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete van de vierde categorie."

Normale consensuele seksuele contacten tussen jonge leeftijdsgenoten zijn geen ontuchtige handelingen en vallen hier dus niet onder.

Het maken van foto's op een strand waarbij wordt ingezoomd op borsten en broekjes kan worden opgevat als een ontuchtige handeling, een voorwaarde voor aanranding: dit inzoomen wordt beschouwd als een aanwijzing voor de seksuele strekking.

Vormen van seksueel misbruik / seksueel geweld

• seksuele intimidatie; ongewenste aanrakingen; lastigvallen; stalking; hinderlijk volgen; etc.
• exhibitionisme
• aanranding en verkrachting
• vrouwenmishandeling door bijvoorbeeld partners
• bedreiging van homoseksuele mensen op grond van hun geaardheid
• vrouwenhandel en onvrijwillige prostitutie
• seksueel misbruik binnen hulpverleningsrelaties, bijvoorbeeld een arts die zich vergrijpt aan een patiënt.
• allerlei seksueel misbruik van kinderen door familieleden en door andere volwassenen zoals incest en pedoseksuele handelingen
• kinderpornografie en kinderprostitutie

Nederlandse wetgeving

Wettelijk gezien onderscheidt men vier vormen van seksueel misbruik / seksueel geweld:

• Verkrachting: een vorm van penetratie die plaatsvindt onder geweld, dwang, bedreiging of in situaties waarin het slachtoffer lichamelijk of geestelijk niet in staat is hiertegen in te gaan.
• Poging tot verkrachting: een duidelijke poging tot seksuele agressie of verkrachting die gestopt werd door de tussenkomst van een derde of door de reactie van het slachtoffer.
• Andere ongewenste intimiteiten: handelingen in de seksuele sfeer, anders dan de boven vermelde. Bijvoorbeeld: fysiek contact maken met de bedoeling een intiem lichaamsdeel van het slachtoffer aan te raken zonder dat die daarvoor toestemming gaf.
• Misbruik in de huiselijke sfeer: misbruik tussen partners, ex-partners of familieleden.

Zie ook Nederlandse wetgeving over pedofilie.

Belgische wetgeving

Algemene wetgeving

Aanranding van de eerbaarheid

• 'De aanranding van de eerbaarheid, met geweld of bedreiging gepleegd op personen van het mannelijke of vrouwelijke geslacht, wordt gestraft met gevangenisstraf van zes maanden tot vijf jaar. (art. 373 van het Belgisch Strafwetboek).

Verkrachting

• 'Elke daad van seksuele penetratie van welke aard en met welk middel ook, gepleegd op een persoon die daar niet in toestemt, wordt gestraft met opsluiting van vijf tot tien jaar' (art. 375 van het Belgisch Strafwetboek).

Pedofilie

Alle seksueel verkeer is volgens de Belgische wetgeving verboden tussen een volwassene en een persoon die jonger is dan 16 jaar, zelfs indien hij of zij toestemde. Volgens de wet kan een persoon die nog geen zestien jaar is, juridisch geen toestemming geven voor seksuele betrekkingen. Pedoseksuele handelingen vallen onder Hoofdstuk V (Aanranding van de eerbaarheid en verkrachting) van Titel VII (Misdaden en wanbedrijven tegen de orde der familie en tegen de openbare zedelijkheid) van Boek II van het Belgische Strafwetboek.

Aanranding van de eerbaarheid,

• zonder geweld of bedreiging van een persoon jonger dan zestien jaar wordt gestraft met vijf tot tien jaar opsluiting. Indien dit gebeurt door een bloedverwant in de opgaande lijn (en er dus incest is), wordt dit tien tot vijftien jaar opsluiting.
• met geweld of bedreiging van een minderjarige ouder dan 16 jaar wordt gestraft met vijf tot tien jaar opsluiting.
• met geweld of bedreiging van een minderjarige jonger dan zestien wordt gestraft met tien tot vijftien jaar opsluiting.

Verkrachting, hetzij elke daad van seksuele penetratie van welke aard en met welk middel ook

• van een minderjarige ouder dan zestien jaar wordt gestraft met tien tot vijftien jaar opsluiting.
• van een minderjarige tussen veertien en zestien jaar, wordt gestraft met vijftien tot twintig jaar opsluiting.
• van een minderjarige tussen tien en veertien jaar wordt altijd gelijkgesteld met verkrachting met geweld en wordt gestraft met vijftien tot twintig jaar opsluiting.
• van een kind minder dan tien jaar wordt gestraft met twintig tot dertig jaar opsluiting.

De straffen worden verzwaard indien gepleegd door een persoon die gezag had over het slachtoffer of indien het kind aan hem ter verzorging was toevertrouwd.

Signalen

Volgende signalen kunnen het gevolg zijn van seksueel misbruik, hoewel voorzichtigheid in de interpretatie geboden is. Ook andere oorzaken kunnen aan de basis liggen.

• buikpijn zonder aanwijsbare reden
• geen eetlust of eetproblemen
• slaapproblemen
• vrees voor bepaalde mensen of plekken
• plotse stemmingswisselingen
• bedplassen na een zindelijke periode
• duimzuigen
• niet bij de leeftijd passend seksueel gedrag
• lichamelijke klachten waar een arts geen oorzaak vindt

Gevolgen

Op korte termijn

Deze kunnen langdurig blijven bestaan.

• drang tot zelfvernietiging of zelfbeschadiging
• gevoel in een bodemloze put te belanden
• regressie: bijvoorbeeld duimzuigen, opnieuw bedplassen
• concentratiestoornissen
• slechtere schoolprestaties
• schuldgevoel
• schaamtegevoel
• afkeer van het eigen lichaam
• gevoel van machteloosheid
• onzeker zijn
• zich niet veilig voelen
• angst voor ongeloof, onbegrip, bestraffing voor het misbruik
• angstig zijn
• dissociatie
• moeite met grenzen stellen, niet kunnen opkomen voor eigenbelang
• voortdurend voor anderen zorgen
• agitatie (geprikkeld zijn)
• psychosomatische klachten: bijvoorbeeld hoofdpijn, buikpijn

Op lange termijn

• lage eigenwaarde (zichzelf niets waard vinden)
• weinig zelfrespect
• onderdrukking van eigen emoties en gevoelens: bijvoorbeeld zichzelf niet voelen, gevoel van aanhankelijkheid onderdrukken
• onderdrukking van eigen seksualiteit: bijvoorbeeld lichamelijke gevoelens onderdrukken
• seksualiteit loskoppelen van genegenheid en respect, waardoor men in de prostitutie kan vluchten
• afkeer van seksualiteit
• zwangerschap
• problemen met seksuele relaties
• neiging tot pedofilie bij incestrelatie van een kind
• herbelevingen, posttraumatische stressstoornis
• depressiviteit
• eenzaamheid
• het gevoel geïsoleerd te zijn of zichzelf isoleren
• risico om opnieuw slachtoffer te worden van seksueel misbruik, seksueel agressieve partners aantrekken
• risico van dadergedrag/ zelf dader te worden

dit moet je maken voor slv, het is erg belangrijk *lacht kwaadaardig*

Seksueel misbruik en het onderwijs

Seksueel misbruik komt op verschillende terreinen voor. In het onderwijs zijn door de wetgeving duidelijke regels vastgelegd over aangifte en melding van seksueel misbruik. Op 28 juli 1999 is een (Nederlandse) wetswijziging van kracht geworden waardoor seksueel misbruik op scholen beter bestreden kan worden. De doelstelling van deze wijziging is dat kinderen zich veilig moeten voelen op school. Ouders mogen er ook van uitgaan dat over hun kinderen wordt gewaakt. Voor kinderen jonger dan 18 jaar geldt een meldplicht. Bij seksueel misbruik, door wie dan ook, is het personeel van de school wettelijk verplicht dit te melden bij het bevoegd gezag. Het bevoegd gezag is wettelijk verplicht tot aangifte bij de politie.

Zedenzaak Amsterdam 2010

Zie Amsterdamse zedenzaak voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In 2010 werd Robert M. (1983) gearresteerd op verdenking van het als medewerker kinderopvang en als oppas plegen van seksueel misbruik met tientallen kinderen jonger dan vier jaar. Deze zaak veroorzaakte veel ophef in Nederland.

Zie ook

• Zedendelict
• Incest
• Seksueel misbruik binnen de Katholieke Kerk