Tapuit: verschil tussen versies
k r2.7.2) (Robot: toegevoegd: rue:Попутчік |
update rl-id, replaced: rl-id = 147541 → rl-id = 106006696 |
||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
| status = LC |
| status = LC |
||
| statusbron = 2009 |
| statusbron = 2009 |
||
| rl-id = |
| rl-id = 106006696 |
||
| afbeelding = Oenanthe oenanthe 01 II.jpg |
| afbeelding = Oenanthe oenanthe 01 II.jpg |
||
| orde = [[Zangvogels|Passeriformes]] (Zangvogels) |
| orde = [[Zangvogels|Passeriformes]] (Zangvogels) |
||
Versie van 21 dec 2011 14:16
| Tapuit IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2009) | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||
| Oenanthe oenanthe (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||
Tapuit op  Wikispecies
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
De tapuit (Oenanthe oenanthe) is een zangvogel uit de orde Saxicolinae en behoort tot de familie Muscicapidae (Vliegenvangers).
Kenmerken
Grootte : 14.5-15.5 cm; Spanwijdte: 26–32 cm; Gewicht: 17-30 gram; Eieren: 5-6 stuks;Broedtijd: 14 dagen; Snavel: kort en dun
Habitat
Tapuiten zijn trekvogels die overwinteren in Afrika op de savannen en komen vroeg in de lente terug. 's Zomers (ongeveer van maart tot oktober) zijn ze in heel Europa aanwezig. In Zuid-Europa verblijven de vogels meestal hoog in de bergen. De in Noord-Amerika broedende ondersoort, de Groenlandse Tapuit (Oenanthe oenanthe leucorhoa), overwintert ook in Afrika en zijn doortrekkers in Nederland.
De tapuit houdt van open terrein zonder struiken en bomen. Je vindt de tapuit op weiden en akkers met stenen muren, hoogveen- en duingebieden, stuifzanden, rotsachtig terrein, eilanden, kusten, berghellingen en morenen. Tapuiten nestelen in rotsspleten, stenen muren, steenhopen, konijnenholen, etc. De tapuit is een insecteneter die foerageert op de grond, bijvoorbeeld op grasland.[2][3]
Voorkomen in Nederland en Vlaanderen
In Nederland is de tapuit een schaarse broedvogel in de duinen en zandverstuivingen. De soort broedde vooral op de Waddeneilanden en in mindere mate in de duinen van Noord-Holland en Zuid-Holland. Reeds in de jaren 1960 waren er aanwijzingen dat de vogel achteruit ging. In de jaren 1990 werd de tapuit schaars in de duinen op het vaste land. In het binnenland komt de tapuit nog regelmatig voor op droge heidevelden en zandverstuivingen op de Veluwe, in Drenthe en Zuidoost-Friesland. Vooral in Zuidoost-Friesland (Aekingerzand bij Appelscha) houdt de tapuit min of meer stand.[4] In Limburg en Noord-Brabant is de tapuit een zeldzame broedvogel.
Gemiddeld gaat de tapuit echter hard achteruit. Door het intensieve gebruik van de grond in Nederland voor onder andere bebouwing, landbouw, bosaanplant, etc. is de hoeveelheid oppervlakte die geschikt is als broedgebied voor de tapuit enorm afgenomen. Door de bemesting van het land zijn er steeds minder schrale open, zandige plekken die onmisbaar zijn voor de tapuit. Er wordt geprobeerd om woeste gronden te behouden en de duingebieden in stand te houden. Ook de afname van het aantal konijnen en dus oude konijnenholen waar de tapuit graag in broedt, vormen een probleem. Vogelbescherming Nederland probeert door het kunstmatig creëren van konijnenholen geschikte broedplaatsen te maken voor de tapuit.
SOVON schat dat de achteruitgang tussen 1990 en 2007 meer dan 5% per jaar bedraagt, er broeden in 2007 nog ongeveer 700 paar in Nederland.[5] Ook in Vlaanderen gaat het slecht met de tapuit. De soort staat op de Vlaamse rode lijst als ernstig bedreigd en de vogel is in 2004 als bedreigd op de Nederlandse rode lijst [6] gezet.
Als doortrekker is de vogel veel minder zeldzaam. In april/mei en in september zijn overal in Nederland tapuiten op doortrek waar te nemen.
| Rond 1900 | Begin jaren zeventig | Rond 1990 | In de periode 1998 - 2000 |
|---|---|---|---|
| enkele duizenden paren | 2000-3000 paren | 1500-1900 paren | 600 - 800 paren |
Taxonomie
De tapuit (Oenanthe oenanthe) is een zangvogel uit de onderfamilie Saxicolinae. Tot de nieuwe taxonomische indeling van Hackett et al. uit 2008 [7] behoorde de tapuit tot de familie van de lijsters (Turdidae). Nu behoort de tapuit tot de familie van de Muscicapidae (Vliegenvangers).
Soorten
Er zijn 23 soorten tapuiten:
- Hume's tapuit (Oenanthe alboniger)
- Streeptapuit (Oenanthe bifasciata)
- Bruinborsttapuit (Oenanthe bottae)
- Roodstaarttapuit (Oenanthe chrysopygia)
- Cyprische tapuit (Oenanthe cypriaca)
- Woestijntapuit (Oenanthe deserti)
- Finsch' tapuit (Oenanthe finchii)
- Heuglins tapuit (Oenanthe heuglini)
- Blonde tapuit (Oenanthe hispanica)
- Isabeltapuit (Oenanthe isabellina)
- Witkruintapuit (Oenanthe leucopyga)
- Zwarte tapuit (Oenanthe leucura)
- Rouwtapuit (Oenanthe lugens)
- Arabische tapuit (Oenanthe lugentoides)
- Roodstuittapuit (Oenanthe moesta)
- Monnikstapuit (Oenanthe monacha)
- Bergtapuit (Oenanthe monticola)
- Tapuit (Oenanthe oenanthe)
- Somalische tapuit (Oenanthe phillipsi)
- Picata-tapuit (Oenanthe picata)
- Aardtapuit (Oenanthe pileata)
- Bonte tapuit (Oenanthe pleschanka)
- Roodstaarttapuit (Oenanthe xanthoprymna)
Zie ook
Galerij
Voetnoten
- ↑ (en) Tapuit op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Rob Hume, Vogels van Europa. Unieboek Uitgeverij Het Spectrum (2003).
- ↑ Lars Svensson, P.J. Grant, ANWB Vogelgids van Europa. Tirion Uitgevers BV Baarn (2002).
- ↑ Bijlsma, R.G., F. Hustings & C.J. Camphuysen, 2001. Avifauna van Nederland 2. ISBN 9074345212
- ↑ SOVON Verspreiding en aantalsontwikkeling van de tapuit in Nederland
- ↑ Rode Lijst Nederland (21-05-2011).
- ↑ Shannon J. Hackett, Rebecca T. Kimball, Sushma Reddy, et al. 2008. "A phylogenomic study of birds reveals their evolutionary history." Science 320 (27 June 2008): 1763.
Externe links
- SoortenBank.nl beschrijving, afbeeldingen en geluid
- Kaarten met waarnemingen: