Marnixplein (Amsterdam): verschil tussen versies
→Aanleg: nwe foto |
k Repareer link naar doorverwijspagina met Zeusmodus - Black spot → verkeersonveilige locatie |
||
| Regel 42: | Regel 42: | ||
==Verkeer en vervoer== |
==Verkeer en vervoer== |
||
Het Marnixplein is een drukke verkeersader. Over het plein komen trams en een aantal stadsbussen. Het Marnixplein vormt een korte onderbreking van de Marnixstraat en bestaat eigenlijk uit een T-splitsing. Het plein staat bekend als ''[[black spot]]''. De verkeerssituatie wordt gezien als onveilig en onoverzichtelijk. Er zijn herhaaldelijk ongelukken gebeurd, waarvan in juni 2009 één met dodelijke afloop, toen een twaalfjarige jongen op zijn fiets werd geschept door een vrachtwagen. De bewoners van het plein en de Marnixstraat hielden uit protest een stille tocht en schilderden zonder toestemming van de gemeente een [[zebrapad]] op het plein. Er vinden volgens hen te veel (bijna-)ongelukken plaats. Na de protesten zijn er verkeersdrempels, een extra zebrapad en een fietspad aangelegd. |
Het Marnixplein is een drukke verkeersader. Over het plein komen trams en een aantal stadsbussen. Het Marnixplein vormt een korte onderbreking van de Marnixstraat en bestaat eigenlijk uit een T-splitsing. Het plein staat bekend als ''[[verkeersonveilige locatie|black spot]]''. De verkeerssituatie wordt gezien als onveilig en onoverzichtelijk. Er zijn herhaaldelijk ongelukken gebeurd, waarvan in juni 2009 één met dodelijke afloop, toen een twaalfjarige jongen op zijn fiets werd geschept door een vrachtwagen. De bewoners van het plein en de Marnixstraat hielden uit protest een stille tocht en schilderden zonder toestemming van de gemeente een [[zebrapad]] op het plein. Er vinden volgens hen te veel (bijna-)ongelukken plaats. Na de protesten zijn er verkeersdrempels, een extra zebrapad en een fietspad aangelegd. |
||
Bij de kruising met de Marnixstraat liggen haltes voor de tramlijnen [[Tramlijn 3 (Amsterdam)|3]] en [[Tramlijn 10 (Amsterdam)|10]], de buslijnen 18 en 21 en de nachtbuslijnen 348 en 353. |
Bij de kruising met de Marnixstraat liggen haltes voor de tramlijnen [[Tramlijn 3 (Amsterdam)|3]] en [[Tramlijn 10 (Amsterdam)|10]], de buslijnen 18 en 21 en de nachtbuslijnen 348 en 353. |
||
Versie van 3 jan 2012 14:40
Het Marnixplein is een plein, in de jaren 70 van de 19e eeuw aangelegd op de oude zeventiende-eeuwse stadswallen van Amsterdam. Het ligt aan de Marnixstraat ten zuiden van huisnummer 213, nabij het westelijke einde van de Westerstraat, op de grens van de Jordaan en stadsdeel Amsterdam-West.
Aanleg
Het Marnixplein is aangelegd iets ten zuiden van het zesde bolwerk langs de voormalige stadswal, dat de naam Bolwerk Karthuizen droeg. Op het Karthuizerbolwerk stond korenmolen De Kat, die in 1869 werd gesloopt.[1] Rond het plein staan een aantal negentiende-eeuwse woningen aan de oostzijde, en langs de noordzijde van het plein een appartementencomplex met 35 sociale huurwoningen gebouwd door woningbouwvereniging Zomers Buiten in de jaren zestig van de 20e eeuw. Anno 2011 wordt het plein verder omgeven door een brug over de Singelgracht naar de Frederik Hendrikbuurt en een multifunctioneel sportcomplex uit 2006.
Evenals de Marnixstraat is het plein vernoemd naar Filips van Marnix van Sint-Aldegonde (1540-1598), schrijver, politicus en vertrouweling van Willem van Oranje.
Bruggen
De Zaagpoortbrug (brug 161) over de Singelgracht verbindt het plein en de Marnixkade met het Frederik Hendrikplantsoen en de Nassaukade. De Anjeliersbrug (brug 128) overspant de Lijnbaansgracht en verbindt de Westerstraat met het Marnixplein.
Tweede speeltuin van Amsterdam
tegen rondhangen en baldadigheid
Op de huidige plek van Het Marnix was van 1881 tot in de eerste helft van de 20ste eeuw de Openbare Speeltuin No.2 gevestigd. Deze tweede speeltuin van Amsterdam was op woensdag 24 augustus 1881 geopend door de heer M. Brandt Corstius van de Vereeniging tot Vereedeling van het Volksvermaak. De speeltuin was opgericht door filantropische ondernemers die hoopten op deze manier de Jordaanjeugd van de straat te houden en ze te weerhouden van baldadigheid en “het ellendige dobbelen op straat en andere ongezonde en onbeschaafde straatvermaken”.[2]
Nicolaas Tetterode
De initiatiefnemer van beide projecten was Nicolaas Tetterode, directeur-eigenaar van N.V. Lettergieterij Amsterdam aan de Bloemgracht. Tetterode was een drijvende kracht achter de Vereeniging tot Vereedeling van het Volksvermaak. De eerste speeltuin op het Tweede Weteringplatsoen, die in 1880 was opengegaan, was zo’n succes, dat al na enkele maanden besloten werd een tweede te beginnen, op een gemeenteterrein ‘buiten de Zaagpoort’, op het Marnixplein. De Zaagmolenpoort die stond aan het einde van de Gieterstraat was weliswaar al in 1857 afgebroken, maar als plaatsaanduiding bleef de naam nog lang in gebruik. Een van de jonge bezoekers was de latere schrijver/onderwijzer Theo Thijssen.
openingstijden
Openbare Speeltuin No. 2. was geopend van mei tot en met september voor jongens en meisjes van zeven tot twaalf jaar. De openingstijden waren tussen vijf uur 's middags en acht uur 's avonds. In 1884 kwamen er gemiddeld 1400 bezoekers per speeldag. De speeltuin bleef vele decennia in gebruik, totdat in 1953 werd besloten om op deze plek een gemeentelijke was- bad- en zweminrichting te bouwen. Het noordelijk deel van de voormalige speelplaats werd in de jaren zestig en het begin van de jaren zeventig nog wel gebruikt als rolschaatsbaan. In 1974 moest ook de rolschaatsbaan wijken voor de aanleg van het moderne 25-meterbad.[3]
Baden, wassen en zwemmen
Van 1955 tot 2004 stond hier het Marnixbad, waarvan het hoofdgebouw werd gebouwd als gemeentelijke was-, bad- en zweminrichting. Op 11 augustus 1953 werd de eerste paal voor dit gebouw geslagen. Op 3 september 1955 opende burgemeester Arnold Jan d'Ailly de inrichting. Bij de sloop in 2004 was het Marnixbad inmiddels een paar keer uitgebreid: in 1974 kwam er een lagere langgerekte aanbouw bij aan de noordzijde en in 1990 een lage westelijke uitbreiding daarvan. Sinds 2006 is het Marnixbad vervangen door Het Marnix, een sportcomplex met onder meer twee zwembaden, een sportzaal en een fitnesscentrum.
Woningen
kavels voor particulieren
Tussen de Lijnbaansgracht en de Marnixstraat, die eerst de Schans heette, waren lange lijnbanen gevestigd voor de productie van touw. Toen deze buiten bedrijf werden gesteld, ontstond ruimte voor de bouw van woningen. Veel kavels werden uitgegeven aan particulier initiatief, zoals woningbouwverenigingen, die er complexen met arbeiderswoningen bouwden, en beleggers in vastgoed, die er revolutiebouw neerzetten voor de verhuur. Ten noorden van het Marnixplein, ter hoogte van de toegang tot de Gietersstraat, was de Zaagbarrière, een hek met twee commiezenhuisjes voor de inning van de stadsaccijnzen. Dit verving de gesloopte Zaagpoort, totdat de stadsaccijnzen in 1866 werden afgeschaft en er na de demping van de Anjeliersgracht (de huidige Westerstraat) op die plek een brug over de Lijnbaansgracht meer voor de hand lag. Ten noorden van de Westerstraat en ten zuiden van deze voormalige Zaagbarrière, pal aan het Marnixplein, bouwde de Remonstrantsche Stichting in 1875 een complex met 36 arbeiderswoningen.
.jpg)
Architect
De architect was Gerlof Salm. Hij bracht de woningen onder in vier huizen, 2 smalle in het midden met tweekamerwoningen en twee bredere, iets vooruitspringende, aan weerszijden met vier rug-aan-rug-woningen van één kamer per verdieping, twaalf per portiek. De bouw van deze woningen door een kerkgenootschap was een rechtstreeks gevolg van een rapport dat was geschreven in 1870 door Henrick S. van Lennep, J.B. Stokvis en G.H. Kuiper, waarin kerkelijke instanties werden uitgenodigd eenvoudige woningen te bouwen voor de minstbedeelden. Niet als investering, maar met een minimaal rendement op het geïnvesteerde vermogen om de huren betaalbaar te houden voor de doelgroep.
Schenking
De Remonstrantsche Gemeente werd over de streep getrokken door Everdina Wilhelmina de Lanoy-van Manen, weduwe van de in 1874 overleden Frans de Lanoy. Uit zijn nalatenschap deed zij een schenking van 72.000 gulden voor de bouw. De woningen moesten worden verhuurd door de Remonstrantsch Gereformeerde gemeente. Leden van deze gemeente zouden de voorkeur hebben, maar gezinnen met een andere geloofsbelijdenis zouden niet worden uitgesloten. De helft van de zuivere opbrengst zou ten gunste moeten komen van diaconie, de andere helft voor een weduwen- en wezenfonds. De eerste bewoners waren 26 remonstrantse gezinnen en 10 niet-remonstrantse, die wekelijks fl. 1,75 tot fl. 3,- huur betaalden.
Voortaan gemeentewoningen
Tot 1976 werd het blokje beheerd door de Remonstrantsche gemeente. Aangezien deze stichting niet was erkend als woningcorporatie en daarom geen aanspraak kon maken op broodnodige rijkssubsidies voor renovatie tot hateenheden, verkocht de stichting het blok in 1976 aan de gemeente Amsterdam. De Stichting HUIS (Huisvesting Uit Ideëel Oogpunt) verhuurde de woningen nog een aantal jaar aan jongeren, voordat het Gemeentelijk Woningbedrijf Amsterdam een renovatie uitvoerde in 1982. Sindsdien worden de 36 "burger- en werkmanswoningen" verhuurd aan één- en tweepersoonshuishoudens.
Privatisering
Het Gemeentelijk Woningbedrijf Amsterdam werd in 1994 geprivatiseerd in de Stichting Het Woningbedrijf Amsterdam. In het begin van de 21e eeuw fuseerde deze stichting met woningcorporaties in Amsterdam, Almere, Haarlem, Haarlemmermeer en Noord-Kennemerland tot de huidige Stichting Ymere. De woningen worden daardoor tegenwoordig verhuurd door deze woningcorporatie.
Verkeer en vervoer
Het Marnixplein is een drukke verkeersader. Over het plein komen trams en een aantal stadsbussen. Het Marnixplein vormt een korte onderbreking van de Marnixstraat en bestaat eigenlijk uit een T-splitsing. Het plein staat bekend als black spot. De verkeerssituatie wordt gezien als onveilig en onoverzichtelijk. Er zijn herhaaldelijk ongelukken gebeurd, waarvan in juni 2009 één met dodelijke afloop, toen een twaalfjarige jongen op zijn fiets werd geschept door een vrachtwagen. De bewoners van het plein en de Marnixstraat hielden uit protest een stille tocht en schilderden zonder toestemming van de gemeente een zebrapad op het plein. Er vinden volgens hen te veel (bijna-)ongelukken plaats. Na de protesten zijn er verkeersdrempels, een extra zebrapad en een fietspad aangelegd.
Bij de kruising met de Marnixstraat liggen haltes voor de tramlijnen 3 en 10, de buslijnen 18 en 21 en de nachtbuslijnen 348 en 353.
Bronzen beeld
Op de hoek bij de Westerstraat staat sinds eind jaren 60 het bronzen beeld 'Volksvrouw' door Henk Henriët (1903-1945), dat hij maakte eind jaren 30 van de 20e eeuw. Het verbeeldt de volksvrouwen die het hoofd boven water wisten te houden in de crisisjaren. In 1967 werd het in het Stedelijk Museum bewaarde gipsmodel in brons gegoten.
Ten zuiden van de kruising met de Westerstraat is in 1946 een bevrijdingslinde geplant door Jordanese kinderen. Een urn met hun namen bevindt zich onder de bijbehorende gedenksteen. Deze boom en plaquette moeten de herinnering levend houden aan de Bevrijding van de Duitse bezetting in Nederland in de periode 1940-1945.
Bron
Noten |
· 
· 