Ervaring: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 14 mrt 2012 21:55

Ervaring is kennis hebben van de gebruikelijke gang van zaken, verkregen door observatie en betrokkenheid bij bepaalde processen of toestanden. Het begrip "ervaring" is haast synoniem met "inzicht", "know how" en "weten". Een persoon met een aanzienlijke ervaring op een bepaald gebied wordt wel een "expert" genoemd, en zijn ervaring "expertise".

Algemeen

Ervaring is een vorm van kennis of inzicht, die door ondervinding geleerd wordt. Kennis wordt hierbij wel gezien als geheel van theorie en ervaring. De term heeft een speciale betekenis in relatie tot de wetenschap. Vaak wordt daar de eis gesteld dat de ze zich moet beperken tot de in de ervaring waarneembare verschijnselen. Bedoeld wordt dan ook de verschijnselen, die herleidbaar dienen te zijn tot zintuiglijke gewaarwoordingen.^[1]

In de wetenschapsfilosofie is het wezen van kennis en ervaring altijd omstreden gebleven. Gadamer heeft gezegd, dat het begrip ervaring, hoe paradoxaal het ook mag klinken, tot de minst duidelijk begrippen behoort die wij bezitten. Elke theorie van de ervaring lijdt aan het euvel dat ze op de wetenschap georiënteerd is en daarom geen oog heeft voor "de innerlijke historiciteit van de ervaring". Volgens Berger (1993) hebben we van Heidegger geleerd dat "een ervaring opdoen" betekent "dass es uns widerfahrt, das es uns trifft, über uns kommt, uns umwirft und verwanderlt".^[2]

Volgens Hubbeling kan de vraag "wat ervaring is" niet worden bekeken zonder de algemene vraag onder ogen te zien, hoe wij aan onze kennis komen. Nu is dit één van de grote kernvragen van alle wijsbegeerte, en is dit probleem nog nooit opgelost. Als we namelijk nagaan wat precies door onze zintuigen wordt verwerkt, dan zijn dat bepaalde indrukken van vorm en grootte, maar men ziet geen voorwerp als zodanig. Men geeft met de geest een bepaalde interpretatie aan bepaalde indrukken en op grond daarvan kunnen we het voorwerp als zodanig benoemen. Bij dit soort ervaren zit een stuk denken en interpretatie. Het is met name het classificerend en duidend vermogen van het denken, dat aan de ervaring ten grondslag ligt. Hiernaast heeft ons verstand nog een eigen invloed op de kennisvorming door aanwending van de logica.^[3]

Vormen van ervaring

De theorie en praktijk kent verschillende soorten van ervaring, bijvoorbeeld:

Bijna-doodervaring
Dagelijkse ervaring; dat wat door "iedereen" als normaal en gangbaar wordt aangenomen.
Experimentele ervaring; uitkomsten verkregen door middel van experimenten
Inwendige ervaring
Mystieke ervaring
Esthetische ervaring
Praktische ervaring
Religieuze ervaring;
Wetenschappelijke ervaring
Zintuiglijke ervaring

Zie ook

Externe links

Zoek ervaring op in het WikiWoordenboek.

^[bron?]

↑ Harry Willemsen (1992), lemma "ervaring" in: Woordenboek filosofie, p.130.
↑ Herman Berger, Wat is metafysica?: een studie over transcendentie, p.33
↑ Hubertus Gezinus Hubbeling (), Logica en ervaring in Spinoza's en Ruusbroecs mystiek, p.1-2.

[1] Harry Willemsen (1992), lemma "ervaring" in: Woordenboek filosofie, p.130.

[2] Herman Berger, Wat is metafysica?: een studie over transcendentie, p.33

[3] Hubertus Gezinus Hubbeling (), Logica en ervaring in Spinoza's en Ruusbroecs mystiek, p.1-2.

[1]

[2]

[3]

@@ Regel 91: / Regel 91: @@
 [[th:ประสบการณ์]]
 [[tl:Karanasan]]
+[[tr:Tecrübe]]
 [[uk:Досвід]]
 [[vi:Trải nghiệm]]