Scheepvaarthuis: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 29 mrt 2012 11:04

Het Scheepvaarthuis aan de Prins Hendrikkade in Amsterdam werd gebouwd als gemeenschappelijk kantoorgebouw van zes Amsterdamse rederijen. Het wordt algemeen gezien als het eerste gebouw dat geheel in de stijl van de Amsterdamse School is opgetrokken.

Opdracht

De opdrachtgevers voor het nieuwe kantoor waren zes Amsterdamse rederijen: de Stoomvaart Maatschappij Nederland (SMN), de Koninklijke Paketvaart Maatschappij (KPM), de Java-China-Japan Lijn (JCJL) en de Koninklijke Nederlandse Stoomboot-Maatschappij (KNSM) met dochtermaatschappij Nieuwe Rijnvaart Maatschappij (NRM) en de in 1912 overgenomen Koninklijke West-Indische Maildienst (KWIM). Voor de bouw richtten zij een naamloze vennootschap op, de NV Kantoorgebouw ‘Het Scheepvaarthuis’, met een kapitaal van 1.000.000 gulden. Het gebouw was gepland op een perceel van 1400 vierkante meter op de hoek van de Prins Hendrikkade en de Binnenkant. Hier moesten dertien panden worden gesloopt, op de Prins Hendrikkade de nummers 108 t/m 114 en op de Binnenkant de nummers 1 t/m 6.

Ontwerp

Het ontwerp en de uitvoering van het pand werd toevertrouwd aan de gebroeders J.G. en A.D.N. van Gendt van Van Gendt A.Lzn. De gebroeders Van Gendt waren verantwoordelijk voor de technische uitvoering en voor het ontwerp van het betonskelet. De architectonische vormgeving lieten zij over aan de toen vrij onbekende architect J.M. van der Mey. Ook de latere Amsterdamse School-architecten M. de Klerk en P.L. Kramer werden aangetrokken. Daarnaast heeft een grote groep kunstenaars meegewerkt aan de talrijke decoraties van zowel exterieur als interieur van het gebouw. Het pand moest dienen als een praktisch, modern en functioneel kantoorgebouw en tevens verwijzen naar de rijke scheepvaarttraditie van Nederland. In en aan het gebouw - verrezen op de plek waar in 1595 Cornelis Houtman de eerste reis naar Oost-Indië was begonnen - zijn daarom talloze symbolen te vinden die getuigen van dit bewustzijn.

Bouw

Bij de eerste bouwfase (1913/16) werd reeds voorzien in de twaalf jaar later voltooide uitbreiding (1926/28); voor beide bouwfasen werden de bakstenen tegelijkertijd gebakken om kleurafwijkingen te voorkomen. Diverse soorten baksteen, siersmeedwerk, glas-in-lood, exotisch hardhout en textiel werden in grote hoeveelheden verwerkt. De toegepaste materialen waren uitermate kostbaar: diverse typen baksteen en ook mallen voor profiel - of vormstenen werden speciaal ontworpen. Naast terracotta werd ook veel kostbaar natuursteen toegepast, zoals graniet, diverse marmersoorten en diorietporfier. De voormalige hoofdingang op de hoek Prins Hendrikkade/Binnenkant wordt bekroond door een afgeknotte torenopbouw, bekleed met koperkleurige Engelse leisteen. De loden dakrand is uitgevoerd in de vorm van scheepstouwen, golven en vissenkopjes.

Interieur

Bijzonder zijn het rijk gedecoreerde centrale trappenhuis, de directievertrekken op de verdiepingen op de hoek van de Prins Hendrikkade en de Binnenkant en de grote vergader- of beraadzaal op de derde verdieping aan de kant van de Prins Hendrikkade.

Het smeedwerk in het centrale trappenhuis vormt een verbindende schakel tussen de verdiepingen en wekt de suggestie de vloeren te stutten. Het trappenhuis wordt afgesloten door een glas-in-loodkap, uitgevoerd en mogelijk ontworpen - evenals nagenoeg al het overige glas-in-loodwerk in het gebouw - door de glazenier W. Bogtman.

Grote vergaderzaal derde verdieping

De grote vergader- of beraadzaal werd geheel ontworpen door de binnenhuisarchitect T. Nieuwenhuis. De betimmeringen zijn uitgevoerd in donkere tropische houtsoorten als mahonie, ebben en coromandel. Tijdens een verbouwing in 1972 werden ten behoeve van een betere lichttoetreding de glas-in-loodramen ingekort, de originele wandbespanning in een lichtere tint vernieuwd en de oorspronkelijke wandlampen, plafonnières en lichtkroon verwijderd. De originele, in opengewerkt messing uitgevoerde, lichtkroon werd in 1974 herplaatst. Dat gold niet voor de overige oorspronkelijke verlichting.

Hotel

Nadat de laatste rederij in 1981 het gebouw had verlaten, werd het Scheepvaarthuis in augustus 1983 betrokken door het Gemeentevervoerbedrijf. In 2004 is het GVB naar elders vertrokken. Op 8 juni 2007 werd het gebouw na een ingrijpende verbouwing een 5 sterren deluxe hotel/restaurant/zalencentrum met 165 hotelkamers, genaamd Grand Hotel Amrâth Amsterdam.

Literatuur

Aan 't schipryk Y. Oude en jonge monumenten rond de historische oevers van het IJ. 1995, Open Monumentendag. Gemeentelijk Bureau Monumentenzorg Amsterdam. ISBN 90-6274-090-1

Externe links

^[bron?]

Zie de categorie Scheepvaarthuis van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

@@ Regel 7: / Regel 7: @@
 ==Ontwerp==
-Het ontwerp en de uitvoering van het pand werd toevertrouwd aan de gebroeders [[Johan Godart van Gendt (1866)|J.G.]] en [[Adolf Daniël Nicolaas van Gendt|A.D.N. van Gendt]] van Van Gendt A.Lzn. De gebroeders Van Gendt waren verantwoordelijk voor de technische uitvoering en voor het ontwerp van het betonskelet. De architectonische vormgeving lieten zij over aan de toen vrij onbekende architect [[Jan van der Mey|J.M. van der Mey]]. Ook de latere [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]]-architecten [[Michel de Klerk|M. de Klerk]] en [[Piet Kramer|P.L. Kramer]] werden aangetrokken. Daarnaast heeft een grote groep kunstenaars meegewerkt aan de talrijke decoraties van zowel exterieur als interieur van het gebouw. Het pand moest dienen als een praktisch, modern en functioneel kantoorgebouw en tevens verwijzen naar de rijke scheepvaarttraditie van Nederland. In en aan het gebouw - verrezen op de plek waar in [[1595]] [[Cornelis Houtman]] de eerste reis naar [[Nederlands-Indië|Oost-Indië]] was begonnen - zijn daarom talloze symbolen te vinden die getuigen van dit bewustzijn.
+Het ontwerp en de uitvoering van het pand werd toevertrouwd aan de gebroeders [[Johan Godart van Gendt (1866)|J.G.]] en [[Adolf Daniël Nicolaas van Gendt|A.D.N. van Gendt]] van Van Gendt A.Lzn. De gebroeders Van Gendt waren verantwoordelijk voor de technische uitvoering en voor het ontwerp van het betonskelet. De architectonische vormgeving lieten zij over aan de toen vrij onbekende architect [[Jan van der Mey (architect)|J.M. van der Mey]]. Ook de latere [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]]-architecten [[Michel de Klerk|M. de Klerk]] en [[Piet Kramer|P.L. Kramer]] werden aangetrokken. Daarnaast heeft een grote groep kunstenaars meegewerkt aan de talrijke decoraties van zowel exterieur als interieur van het gebouw. Het pand moest dienen als een praktisch, modern en functioneel kantoorgebouw en tevens verwijzen naar de rijke scheepvaarttraditie van Nederland. In en aan het gebouw - verrezen op de plek waar in [[1595]] [[Cornelis Houtman]] de eerste reis naar [[Nederlands-Indië|Oost-Indië]] was begonnen - zijn daarom talloze symbolen te vinden die getuigen van dit bewustzijn.
 ==Bouw==