Manuel I Komnenos

Manuel I
1120-1180
Keizer van Byzantium
Periode	1143-1180
Voorganger	Johannes II
Opvolger	Alexios II
Vader	Johannes II van Byzantium

Manuel I Komnenos (Grieks: Μανουήλ Κομνηνός, Manouēl Komnēnos) (Constantinopel, 28 november 1120 – aldaar, 24 september 1180) was Byzantijns keizer van 1143 tot 1180.

Hij was de kleinzoon van Alexios I en zoon van Johannes II, uit het geslacht der Comnenen, en ging de geschiedenis in als een veelzijdig begaafd maar overmoedig heerser. In de eerste jaren van zijn regering consolideerde hij zijn gezag tegenover het "Latijnse" vorstendom Antiochië en het Turkse sultanaat van Rum, terwijl hij de beteugeling van de maritieme successen van de Normandiër Rogier II in Griekenland overliet aan Venetië.

Tussen 1149 en 1159 voerde hij een realistische politiek, waardoor hij de Byzantijnse suzereiniteit over Servië, Cilicië en Noord-Syrië kon handhaven. Hij faalde evenwel in zijn expeditie tegen het Normandische Rijk (1155–1158) en moest de inmenging van de Hongaren op de westelijke Balkan gedogen. Sedertdien streefde hij vruchteloos het herstel van een Romeins wereldimperium na, al boekte hij betrekkelijke successen tegen de "Latijnse" vorsten in het Oosten en tegen de Hongaren.

Zijn poging om door een coalitie met het Duitse keizerrijk de Normandische vorsten van Zuid-Italië uit te schakelen, mislukte. Evenmin slaagde hij erin Klein-Azië te heroveren op de Turken. Zijn nederlaag tegen de Turken te Myriokephalon (1176) luidde het einde in van de Byzantijnse territoriale grootheid. In Klein-Azië behield Constantinopel alleen nog kustgebieden, waarvan de oostelijke uiteinden, Trebizonde en Klein-Armenië, neigingen vertoonden zich uit het rijk los te maken.

Door Manuels machtsdromen raakten alle financiële en militaire reserves van het Byzantijnse Rijk opgebruikt.

Manuel I was eerst getrouwd met Bertha van Sulzbach en vervolgens met Maria van Antiochië, dochter van Raymond van Poitiers, met wie hij één zoon had, Alexios, die hem als keizer zou opvolgen.