Jodelen: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Nallimbot (overleg | bijdragen)
k r2.7.3) (Robot: interwiki gewijzigd van es:Yodel naar es:Canto a la tirolesa
Regel 53: Regel 53:
[[el:Λαρυγγισμός]]
[[el:Λαρυγγισμός]]
[[en:Yodeling]]
[[en:Yodeling]]
[[es:Yodel]]
[[es:Canto a la tirolesa]]
[[et:Joodeldamine]]
[[et:Joodeldamine]]
[[fi:Jodlaus]]
[[fi:Jodlaus]]

Versie van 24 feb 2013 02:41

Zwitserse jodelaars, 1922
Mary Jane en Carolyn Dezurik, de eerste vrouwen die sterren werden op het National Barn Dance en de Grand Ole Opry, grotendeels als resultaat van hun originele jodeltechniek
Wylie Gustafson, cowboyzanger en jodelaar

Jodelen is een bijzondere manier van zingen die vooral bekend is uit de Alpenlanden.

Toelichting

Een Jodler bestaat uit reeksen betekenisloze klanken met afwisselingen van borststem en kopstem. Typische jodelklanken zijn bijvoorbeeld hodaro, iohodra-eho en holada-itti-jo.

Het jodelen is waarschijnlijk ontstaan in de prehistorie in bergachtige gebieden om grote afstanden te overbruggen. Men communiceerde van bergwei tot bergwei met Almschroa (Almschrei) of Juchetzer (Juchzer). Dit zijn overigens de Duitse termen, in andere jodelende landen gebruikt men andere benamingen. Jodelen komt namelijk ook voor bij de pygmeeën en de eskimo's, in de Kaukasus, Melanesië, China, Thailand, Cambodja, Spanje (Alalá), Lapland (Joik of Juoigan), Zweden (Kulning, Kölning of Kaukning), Polen en Roemenië. In Oostenrijk wordt het jodelen ook wel Wullaza (Stiermarken), Almer (Opper-Oostenrijk) of Dudler (Neder-Oostenrijk) genoemd.

Het wereldrecord jodelen ligt bij de Canadees Don Reynolds met 7 uur en 29 minuten, Ook dieren kunnen blijkbaar jodelen, want in 2001 won de tweejarige Basenji van 20.000 andere kandidaten op de Crufts-hondenshow het onderdeel jodelen.

Jodelen in deze tijd

Jodelliederen bestonden oorspronkelijk alleen uit jodelen. Tegenwoordig is jodelen in de Duitse landen vaak meerstemmig en slechts refrein of bridge van een gewoon lied. Overigens beperkt de techniek zich geenszins tot de volksmuziek. Ook in de moderne dance- en après ski-muziek is het regelmatig te horen.

De twee bekendste genres in de jodelmuziek zijn die van de volksmuziek van de Alpenlanden en die van de Amerikaanse country & western. Bekende Duitstalige jodelaars zijn bijvoorbeeld de jodelkoning Franzl Lang, Stefanie Hertel, de Ursprung Buam, de Klostertaler en de Zillertaler Schürzenjäger. Amerikaanse artiesten die jodelen zijn bijvoorbeeld Yodelin' Slim Clark, Jimmie Rodgers, Kerry Christensen, Elton Britt, Wilf Carter, Slim Whitman en Patsy Montana. Ook Elvis Presley heeft zich er wel eens aan gewaagd. Een Nederlandse groep die jodelt is bijvoorbeeld Schintaler. Nederland heeft enkele jodelrages meegemaakt door Olga Lowina. In Vlaanderen is Bobbejaan Schoepen het meest bekende jodeltalent. Deze krijgt sinds 26 september 2009 concurrentie door het toedoen van de 10-jarige Laura Omloop uit Berlaar die al jodelend op de 4e plaats eindigde op het Junior Eurovisiesongfestival 2009 te Kiev.

Jodelaars

Bestand:BlueYodelNo.1.ogg
Blue Yodel No. 1
Bestand:CaliforniaBlues(BlueYodelNo.4).ogg
California Blues

Zie ook

Externe link

Verder lezen

  • Bart Plantenga, Yodel in Hi-fi: From Kitsch Folk to Contemporary Electronica, 2013, University of Wisconsin Press, ISBN 9780299290542