Magistraat

Zittende magistratuur in "Het gerechthof" van William Hogarth, 1758

Een magistraat is in principe iedereen die is verkozen of benoemd in een openbaar bestuursambt. In de praktijk wordt de term tegenwoordig alleen nog gebruikt bij de rechterlijke macht en bij burgemeesters.

• In de rechterlijke macht kent men de staande magistratuur en de zittende magistratuur, en soms voegt men daar nog de schrijvende magistratuur aan toe. De rechters worden tot de zittende magistratuur gerekend en de officieren van justitie, of in België de procureur des Konings, tot de staande magistratuur; de griffier is dan de schrijvende magistratuur. De rechter blijft zitten tijdens de zitting, de officier van justitie voert daar staande het woord.

• Bij burgemeester spreekt men van een magistraat als de houding van de persoon daar aanleiding toe geeft. Met name als er sprake is van een zekere neerbuigendheid ten opzicht van de burger. Als een burgemeester de indruk wekt zich boven het volk verheven te voelen gedraagt hij zich magistraal.

Magistratus populi Romani heette in het Oude Rome iedere burger die als gevolg van een verkiezing door het volk een openbaar bestuursambt bekleedde.