Office National des Chemins de Fer

Mainline train Nador-Fez in Taorirt

De Office National des Chemins de Fer (afgekort: ONCF) is de nationale spoorwegmaatschappij van Marokko. De ONCF exploiteert een hoofdnet van ruim 1900 kilometer spoor met meer dan 100 stations.

Geschiedenis

Tijdens het Franse protectoraat van Marokko ontstonden vanaf 1911 een drietal maatschappijen:

• Compagnie des Chemins de Fer Marocains (CFM) met de lijn: Marrakesh-Oujda
• Tangier-Fez (TF) op het gelijknamige traject
• Compagnie du Maroc Oriental (CMO) op het traject Oujda-Bouarfa.

Na de onafhankelijkheid van Marokko kocht de staat deze drie bedrijven terug en voegde ze in augustus 1963 samen tot het staatsbedrijf Office National des Chemins de Fer Marocain (ONCFM). Onder verantwoordelijkheid van het Ministère de l’Équipement et du Transport is de ONCF een zelfstandig bedrijf volledig in eigendom van de staat.

Netwerk

schematisch overzicht spoornet Marokko

Twee hoofdlijnen

Het hoofdnetwerk is ruim 1900 kilometer in lengte en kent meer dan 100 stations. Het netwerk kan grofweg verdeeld worden in een Noord-Zuidlijn die grotendeels de Atlantische kustlijn volgt, en een Oost-Westlijn in het Noorden. Dit hoofdnet is grotendeels gelijk aan de drie oorspronkelijke lijnen, al zijn er natuurlijk wel uitbreidingen doorgevoerd en is het hoofdnet geëlektrificeerd.

Aftakkingen

Tussen de stad Casablanca en de nationale luchthaven is een eigen spoorlijn met een regelmatige pendeldienst. Ook op de Noord-Zuid verbinding is een tak naar Oued Zem welke doorgetrokken zal worden naar Beni Mellal in het Atlasgebergte.

Uitbreidingen

Aanleg tunnel Nador

Vanaf het begin van de spoorwegen in Marokko is Marrakech het eindpunt, maar er zijn plannen om het spoor zuidwaarts te verlengen tot Agadir en later al-Ajoen in de Westelijke Sahara.

Op de Oost-West lijn tussen Fez en Oujda is een tak aangelegd vanaf Taourirt naar Nador. De aanleg van deze lijn is rond 2006 begonnen en is in juli 2009 in gebruik genomen. De lijn is grotendeels naast de bestaande wegen aangelegd. Taourirt ligt op ongeveer 400 meter hoogte in het Rifgebergte, terwijl Nador aan zee ligt - dus op enkele meters hoogte. Om te grote hellinghoeken te voorkomen zij veel kunstwerken worden gebouwd en/of volgt de spoorlijn een minder steile route dan de wegen. En om overlast in de stad Nador te beperken is het traject binnen de stadsgrenzen volledig ondergronds aangelegd. Om de verbindingen tussen de grote steden aan de Atlantische kust met Tanger te verbeteren wordt een binnenbocht aangelegd tussen Kentra en Tanger, zodat niet alle treinen via Meknes hoeven te rijden.

In 2007 werd bekend dat de Marokkaanse overheid het Zwitserse bedrijf Lombardi Engeneering opdracht heeft gegeven onderzoek te verrichten naar de mogelijkheden voor de realisatie van een spoorwegtunnel tussen Spanje en Marokko onder de Straat van Gibraltar

Hoge Snelheidslijnen netwerk

De ONCF heeft een ambitieus masterplan dat voorziet in 1500 km HSL-lijnen dat rond 2030 gerealiseerd zou moeten zijn. Het plan bestaat uit een ligne atlantique dat het noorden met het zuiden van het land verbindt en een” ligne Maghrebine” dat het oosten met het westen verbindt. De eerste stap van dit Masterplan is al begonnen door het ontwerpen en realiseren van de HSL verbinding Tanger-Casabalanca. Op dit 200 kilometer lange traject zal gereden gaan worden met dubbeldekker HSL treinen die een maximale snelheid van 320 km/u zullen gaan reiden. waardoor de reistijd Tanger-Casablanca zal worden teruggebracht tot ongeveer 2 uur, Het 200km HSL traject zal geëxploiteerd worden middels dubbeldecks HSL treinen met een max. snelheid van 320 km/h. Daarmee wordt de reistijd aanzienlijk verkort en teruggebracht naar ongeveer 2 uur. Het project bevindt zich nu (2010) in het definitief ontwerpfase. Volgens huidige planning moeten de eerste treinen rond 2015 gaan rijden

Eerste in Afrika

Met dit project is Marokko het eerste Afrikaanse land met een Hogesnelheidslijn.De directeur van de ONCF,Mohammed Rabie Khlie, verwacht dat deze eerste HSL-lijn in Afrika ongeveer 8 miljoen passagiers per jaar zal trekken. Het is de bedoeling dat deze dienst toegankelijk zal zijn voor de gewone man en het is de bedoeling dat er elk uur een trein rijdt met een capaciteit van 500 personen. Tijdens de spits zal er zelfs elke 30 minuten gereden worden

Investeringen

De HSL lijnen zullen in principe door het staatsbedrijf ONCF geëxploiteerd gaan worden. Met het eerste traject is een investering van rond de 20 miljard Dirham gemoeid (ongeveer US$2,5 miljard). De helft van dit geld is nodig voor de aanleg van de spoorlijn zelf, 5,6 miljard voor de apparatuur rond het spoor en de resterende 4,4 miljard voor het rollend materieel

Het benodigde geld wordt voor een groot deel (4,8 miljard dirham) betaald door de overheid, 1 miljard komt van het Hasan II fonds voor sociale en economische ontwikkeling. Ook komen er donaties uit Frankrijk en de rest van Europa van bijna 2 miljard Dirham. En via leningen onder gunstige voorwaarden wordt de resterende 12,3 miljard binnengehaald

Cijfers

De omzet van de ONCF is de afgelopen jaren groeiend. Naast passagier-vervoer was ook de vervoerde vracht per spoor groeiend, maar na 2006 is de omvang van het vrachvervoer gedaald, waaronder het transport van fosfaten. Deze daling wordt veroorzaakt door de economische recessie in het land. De totale inkomsten uit het spoorvervoer bedroegen voor 2009 2,7 miljard dirham.

Kerncijfers ONCF 2003-2009

Item	2009	2008	2007	2006	2005	2004	2003
Reizigers kilometers in miljoenen kilometer	4190	3820	3658	3333	2987	2645	2374
Passagiers miljoenen	29,6	27.5	26,1	23,6	21,0	18,5	16,5
Vracht getransporteerde tonnen	25.000	30.703	35.859	34.851	34.911	32.901	30.552
Vracht miljoen ton kilometers	4110	4986	5794	5827	5919	5563	5146

Zie ook

• Treinvervoer in Marokko

Externe links

• Homepage ONCF
• Netwerk spoorwegen

Bronnen, noten en/of referenties