Broom (element): verschil tussen versies
k + {{woordenboek}} |
|||
Regel 65: | Regel 65: | ||
Van nature komt broom voor in bromiden, die in lage concentraties voorkomen in [[zeewater]]. Ook in [[zoutmijn]]en vindt men [[kaliumbromide]] en [[kaliumbromaat]]. |
Van nature komt broom voor in bromiden, die in lage concentraties voorkomen in [[zeewater]]. Ook in [[zoutmijn]]en vindt men [[kaliumbromide]] en [[kaliumbromaat]]. |
||
Jaarlijks wordt meer dan 380. |
Jaarlijks wordt meer dan 380.001 [[Ton (massa)|ton]] broom gewonnen. De belangrijkste producenten zijn de [[Verenigde Staten]], [[China]] en [[Israël]].<ref name = USGS/> |
||
== Isotopen == |
== Isotopen == |
Versie van 18 sep 2013 14:23
Broom is een scheikundig element met symbool Br en atoomnummer 35. Het element behoort tot de groep van de halogenen. Als enkelvoudige stof vormt het diatomische moleculen dibroom (Br2), een stof die op aarde niet in de natuur voorkomt. Het element komt vooral voor onder de vorm van zouten, vooral bromiden en bromaten.
Ontdekking
Broom (het Griekse woord bromos betekent stinkend) werd in 1826 ontdekt door Antoine-Jérôme Balard, maar werd voor het eerst industrieel geproduceerd rond 1860.
Toepassingen
Elementair broom wordt op grote schaal gebruikt voor het maken van broomhoudende verbindingen die in de industrie en landbouw worden toegepast. Vroeger werd broom veel gebruikt voor het fabriceren van ethyleendibromide; een toevoeging aan loodhoudende brandstof om het kloppen of pingelen van de motor tegen te gaan.[1] Vanwege de schadelijke effecten hiervan op het milieu wordt dit tegenwoordig vrijwel niet meer gebruikt. Broom wordt wel veelvuldig gebruikt in boorvloeistoffen en pesticiden (meestal in de vorm methylbromide), ook wordt het gebruikt in verfstoffen, parfums, in de farmaceutische industrie en voor fotochemicaliën.[2] Decabromodifenylether (DBDE of deca BDE) werd gebruikt als brandvertragend middel, maar door aangescherpte milieuwetgeving loopt het gebruik hiervan terug; in Canada en de Europese Unie is het middel ondertussen verboden.[2]
Opmerkelijke eigenschappen
Broom is het enige niet-metallische element dat vloeibaar is bij standaardtemperatuur en -druk. Onder deze omstandigheden verdampt het gemakkelijk. De roodbruine damp lijkt op stikstofdioxide, maar heeft een karakteristieke geur. Broom is zeer goed oplosbaar in water en koolstofdisulfide. Net als de andere halogenen reageert het makkelijk met veel andere elementen.
Broom is een reagens op dubbele bindingen.
Verschijning
Van nature komt broom voor in bromiden, die in lage concentraties voorkomen in zeewater. Ook in zoutmijnen vindt men kaliumbromide en kaliumbromaat.
Jaarlijks wordt meer dan 380.001 ton broom gewonnen. De belangrijkste producenten zijn de Verenigde Staten, China en Israël.[2]
Isotopen
Meest stabiele isotopen | |||||
---|---|---|---|---|---|
Iso | RA (%) | Halveringstijd | VV | VE (MeV) | VP |
76Br | syn | 16,2 uur | ß+ | 4,963 | 76Se |
77Br | syn | 57,036 uur | ß+ | 1,365 | 77Se |
78Br | syn | 6,46 min | ß+ | 3,574 | 78Se |
79Br | 50,69 | stabiel met 44 neutronen | |||
80Br | syn | 17,7 min | ß- ß+ |
2,004 1,871 |
80Kr 80Se |
81Br | 49,31 | stabiel met 46 neutronen | |||
82Br | syn | 36 uur | ß- | 3,093 | 82Kr |
83Br | syn | 2,40 uur | ß- | 3,896 | 83Kr |
87Br | syn | 55 sec | ß- | 3,896 | 83Kr |
Van broom komen op aarde van nature twee stabiele isotopen (79Br en 81Br) in nagenoeg identieke verhouding voor. Daarnaast is er een aantal radioactieve isotopen bekend met halveringstijden van meestal enkele uren.
Toxicologie en veiligheid
Broom is voor mensen giftig. Het kan bij inademing keelpijn, kortademigheid en duizeligheid veroorzaken. Inslikken kan leiden tot buikkrampen. Broomdamp is bijtend voor de ogen.
Externe links
- broom - International Chemical Safety Card
- Lenntech.nl - broom
- (en) EnvironmentalChemistry.com - broom
- (en) WebElements.com - broom
Bronnen, noten en/of referenties
|