Leem: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 13 feb 2014 16:30

Voor de textuurklasse, zie Silt.

Leem is een grondsoort die voornamelijk bestaat uit silt (deeltjes met korrelgrootte tussen de 2 en 50/64 micrometer). In de volksmond wordt met leem vaak materiaal fijner dan zand bedoeld. Leem kan zowel door de wind, door rivieren als door ijs worden afgezet.

Leem in Nederland

In de Nederlandse ondergrond komt op een aantal plekken veel leem voor:

In grote delen van Zuid-Limburg ligt een leemlaag aan de oppervlakte, die is afgezet door de wind (eolisch). Deze afzettingen worden löss genoemd en zijn gevormd tijdens zeer koude periodes, toen de vegetatie spaarzaam was en de wind vrij spel had.
In Noord-Brabant komt met name in de Roerdalslenk Brabantse leem voor. Deze leem is waarschijnlijk ook als een laag löss gevormd.
In Drente ligt keileem in de ondiepe ondergrond. Deze keileem bevat ook veel zand en zelfs grind en is afgezet onder de ijsmassa's tijdens de voorlaatste ijstijd, het Saalien.

Leem als bouwmateriaal

Met pure leem wordt ofwel löss of silt bedoeld. Leem om mee te bouwen of stuccen kent vele verschillende gradaties in structuur en opbouw. Zogenaamde vette leem bevat veel klei, terwijl arme of schrale leem tot wel 60% zand of silt bevat. Leemstuc is geschikt voor het afwerken en verfraaien van binnenmuren in woon- en werkruimten. Het is niet brandbaar en is qua sterkte vergelijkbaar met kalkmortelstuc. Bijzonder is de dampdoorlatendheid. Het kan daardoor vocht en warmte reguleren. Leem blijft koel in de zomer en warm in de winter. Daarnaast is het antistatisch en biedt bescherming tegen straling. Voor het maken van lemen wanden wordt de Vitselstek-techniek toegepast.

Leem als grondstof voor aardewerk

Leem, meestal fluviatiel, wordt sinds de oudheid gebruikt voor het vervaardigen van aardewerk en met name majolica. In de natuur komt leem in verschillende kleuren voor, er bestaat rode en witte leem. Van leem gemaakt aardewerk wordt geglazuurd met lood- of tinglazuur.

Golem

In de joodse traditie bestaat een man uit leem vervaardigd, de Golem.

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

(nl) Meulen, M. van der, Lang, F. de, Maljers, D., Dubelaar, W., Westerhoff, W., 2002. Grondstoffen en delfstoffen bij naam. Publicatiereeks grondstoffen 2002/21, Dienst Weg- en Waterbouwkunde, Delft & TNO-NITG, 96 pp. ISBN 90-369-5509-2. Grondsoorten en Delfstoffen bij naam

@@ Regel 11: / Regel 11: @@
 == Leem als bouwmateriaal ==
-Met ''pure leem'' wordt ofwel löss of silt bedoeld. Leem om mee te bouwen of [[Stukadoor|stuccen]] kent vele verschillende gradaties in structuur en opbouw. Zogenaamde vette leem bevat veel klei, terwijl arme of schrale leem tot wel 60% zand of silt bevat.
+Met ''pure leem'' wordt ofwel löss of silt bedoeld. Leem om mee te bouwen of [[Stukadoor|stuccen]] kent vele verschillende gradaties in structuur en opbouw. Zogenaamde vette leem bevat veel [[klei]], terwijl arme of schrale leem tot wel 60% zand of silt bevat.
 Leemstuc is geschikt voor het afwerken en verfraaien van binnenmuren in woon- en werkruimten. Het is niet brandbaar en is qua sterkte vergelijkbaar met kalkmortelstuc. Bijzonder is de dampdoorlatendheid. Het kan daardoor vocht en warmte reguleren. Leem blijft koel in de zomer en warm in de winter. Daarnaast is het antistatisch en biedt bescherming tegen straling.
 Voor het maken van lemen wanden wordt de [[Vitselstek]]-techniek toegepast.