Jan II van Frankrijk

Jan II de Goede
1319-1364
Koning van Frankrijk
Periode	1350-1364
Voorganger	Filips VI
Opvolger	Karel V
Hertog van Bourgondië
Periode	1361-1365
Voorganger	Filips I
Opvolger	Filips de Stoute
Graaf van Auvergne
Periode	1350-1360 (samen met Johanna I)
Voorganger	Johanna I
Opvolger	Filips van Rouvres
Vader	Filips VI van Frankrijk
Moeder	Johanna van Bourgondië

Jan II de Goede (Château de Gué-de-Maulin, 16 april 1319 - Londen, 8 april 1364) was koning van Frankrijk van 1350 tot 1364. Hij werd, zoals de meeste Franse koningen, gekroond in de kathedraal van Reims. Hij was de zoon van Filips VI van Valois en Johanna van Bourgondië.

Jan II was onder zijn tijdgenoten in aanzien omdat hij zich zozeer met de erecode van de ridderlijkheid vereenzelvigde. Tegelijkertijd was hij een volkomen onbekwaam legeraanvoerder, bestuurder en politicus. Zijn regering is dan ook rampzalig verlopen.

Biografie

In 1356 leed koning Jan een zware nederlaag tegen de Engelsen en hij werd krijgsgevangen gemaakt. (Slag bij Poitiers). De Engelsen waren bereid hem in vrijheid te stellen tegen een gigantische losprijs van drie miljoen franken.

Bij de Vrede van Brétigny werd koning Jan vrijgelaten. Hij keerde naar Frankrijk terug om het geld te verzamelen, waarbij hij zijn zoon Karel, de latere Karel V van Frankrijk, samen met 40 andere edelen in zijn plaats als gijzelaar achterliet. Jan bedacht allerlei middelen om zijn losgeld bijeen te kunnen schrapen. Zo liet hij zijn jongste dochter Isabella huwen met Gian Galeazzo Visconti, de zoon van Galeazzo II Visconti, de Heer van Milaan. Dit was eigenlijk een schande voor het koningshuis, omdat een vrouw van hoge adel zou gaan trouwen met iemand van de burgerij. Door dit huwelijk zou veel geld vrijkomen voor het losgeld van Jan.

Enige tijd later zou Karel echter uit de Engelse gevangenschap zijn ontsnapt. Zijn vader zou dit eerloos gedrag hebben gevonden en begaf zich in januari 1364 zelf weer als gijzelaar naar Engeland. Enkele maanden daarop overleed hij in Londen.

Deze versie van de geschiedenis is echter omstreden. Jan zat in Engeland niet met zijn oudste zoon (de latere Karel V) gevangen, maar met twee jongere zonen: Lodewijk van Anjou en Jan, de latere hertog van Berry. Karel was helemaal niet gevangengenomen. Hij verving als regent de koning tijdens diens gijzelaarschap.

Het in de ogen van koning Jan "eerloze gedrag" van Karel en een aantal hoge edelen bestond daaruit dat zij zich niet hielden aan de bepalingen van het verdrag van Brétigny. Zij vonden de bepalingen, heel veel afstand van land, te zwaar. Na het verdrag waren er nieuwe bepalingen gekomen, steeds ongunstiger voor de Fransen. De achtergebleven gijzelaars in Engeland moesten veel van hun gebieden aan Eduard III afstaan om terug te kunnen keren naar Frankrijk.

Toch heeft men destijds - en 600 jaar later nog altijd - het hernieuwd in gevangenschap gaan van de koning vreemd gevonden. Zijn tijdgenoten hadden er geen goed woord voor over. Om de koning terug te laten keren naar Frankrijk was aan de Engelsen een enorme schatting opgebracht. Vele redenen werden gegeven; men dacht destijds dat hij voornamelijk voor zijn pleziertjes en gemak terug ging. Later zijn door historici nobelere redenen gegeven: het voorkomen van oorlog, het proberen Eduard te overhalen het losgeld te verminderen, het voorkomen dat Karel de Slechte van Navarra zich weer met de Engelsen zou verbinden. Maar al zou dat zo geweest zijn: niets daarvan is gelukt.

De reden van Jans terugkeer in gevangenschap is onbekend. Misschien was de koning tot het inzicht gekomen dat hij niet opgewassen was tegen zijn taak (daarvoor was toevoeging van de Provence aan zijn rijk mislukt en ook een kruistocht die hij wilde beginnen ging niet door) en koos hij daarom voor de passiviteit van zijn (luxe) gevangenschap. Dit was in januari 1364. In april van hetzelfde jaar overleed hij.

Kinderen

Jan huwde tweemaal, eerst te Melun op 28 juli 1332 als 13-jarige met de 16-jarige Bonne van Luxemburg (1315 - Maubuisson, 1349), dochter van graaf Jan de Blinde van Luxemburg, koning van Bohemen. Uit dit huwelijk werden elf kinderen geboren:

1. Blanche van Frankrijk (1336-1336)
2. Karel V de Wijze, (Vincennes, 21 januari 1337 - 6 september 1380)
3. Catharina van Frankrijk (geboren 1338, jong gestorven)
4. Lodewijk I van Anjou (23 juli 1339 – 20 september 1384), tegenkoning van Napels
5. Jan van Berry (Vincennes, 1340 - Château de Nesles, 1416), hertog van Berry en Auvergne
6. Filips de Stoute (Pontoise, 15 januari 1342 - Halle bij Brussel, 27 april 1404)
7. Jeanne van Frankrijk (Châteauneuf-sur-Loire, 1343 - Evreux, 1373); zij huwde 1) (Vincennes 1347) Hendrik van Brabant, hertog van Limburg; 2) (Viviers-en-Brie) Karel II van Navarra (gestorven 1387)
8. Maria van Valois (St.Germain-en-Laye, 1344 - 1404, begraven te Bar-le-Duc); huwde in 1364 Robert I van Bar (gestorven 1411)
9. Agnes van Frankrijk (1345 - Oaris 1349)
10. Margaretha van Frankrijk (Le Louvre 1347 - Poissy 1352)
11. Isabelle van Frankrijk (Bois-de-Vincennes 1348 - Pavia 1372, aldaar begraven); huwde in 1360 Gian Galeazzo Visconti, hertog van Milaan (gestorven 1402)

Na de dood van zijn eerste vrouw huwde hij te Nanterre in 1350 Johanna I van Auvergne (1326 - Château d'Argily, 1360), gravin van Auvergne en Boulogne. Uit dit huwelijk werden twee dochters, Blanche en Catherine, en een zoon geboren, die alle drie jong stierven.

Voorouders

De voorouders van Jan II van Frankrijk

Jan II van Frankrijk	Vader: Filips VI van Frankrijk	Grootvader: Karel van Valois (1270-1325)	Overgrootvader: Filips III van Frankrijk
			Overgrootmoeder: Isabella van Aragón (1247-1271)
		Grootmoeder: Margaretha van Anjou	Overgrootvader: Karel II van Anjou
			Overgrootmoeder: Maria van Hongarije
	Moeder: Johanna van Bourgondië (-1349)	Grootvader: Robert II van Bourgondië	Overgrootvader: Hugo IV van Bourgondië
			Overgrootmoeder: Yolande van Dreux
		Grootmoeder: Agnes Capet	Overgrootvader: Lodewijk IX van Frankrijk
			Overgrootmoeder: Margaretha van Provence

Zie ook

• Portret van Jan II de Goede

Voetnoten

· ·

Koningen en keizers van Frankrijk

Mediabestanden

Zie de categorie John II of France van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.