Homologie (morfologie): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 7 dec 2014 15:20

Homologe organen zijn organen met hetzelfde bouwplan waarvan de oorspronkelijk functie door veranderende omstandigheden in de loop van de evolutie zijn aangepast. Een bekend voorbeeld is dat van de voorpoten (voorste extremiteiten) bij zoogdieren die alle hetzelfde bouwplan hebben, maar samenhangend met hun tegenwoordige functies duidelijk van elkaar verschillen.

Homologe structuren bij landplanten

Vergelijking van levenscycli bij Embryophyta: Mossen en Varens
Embryophyta landplanten	hauwmossen, mossen^[1] en levermossen		Lycopodiales Lycopodium wolfsklauwen		Lycopodiales Selaginella		Equisetum paardenstaarten	Marsileaceae pilvarenfamilie		Polypodiopsida "echte" varens

geslachts- verdeling:	isospoor		isospoor		heterospoor		functioneel heterospoor	heterospoor		isospoor
geslachts- verdeling:	mnl. (♂)	vrl. (♀)	mnl. (♂)	vrl. (♀)	mnl. (♂)	vrl. (♀)	mnl. (♂) vrl. (♀)	mnl. (♂)	vrl. (♀)	mnl. (♂)	vrl. (♀)
diploïde fase met sporofyt	monosporangiaat, beperkte groei		sporenaar = strobilus		sporenaar = strobilus		strobilus	sorocarp = sporocarp
	1-∞ kapselsteel		∞ sporofyllen		∞ micro- sporofyl	∞ macro- sporofyl				sporofyl
			∞ sporofyllen		∞ micro- sporofyl	∞ macro- sporofyl	∞ sporangiofoor	∞ sori = sporangiënhoopjes met indusia		∞ sporenhoopje
			(bij Monilophyta geen integumenten om macrosporangium)
	1 sporen- kapsel		1 sporangium		1 micro- sporangium	1 macro- sporangium	6 sporangia	∞ micro- sporangia	1 macro- sporangium	∞ sporangia
	spore- moedercel		spore- moedercel		microspore- moedercel	macrospore- moedercel	spore- moedercel	microspore- moedercel	macrospore- moedercel	spore- moedercellen

haploïde fase met gametofyt	∞ sporen, vrijkomend		∞ sporen, vrijkomend		∞ microsporen, vrijkomend	4 macrosporen (1 tetrade,) vrijkomend	∞ androspore (♂), ∞ gynospore (♀), vrijkomend	microspore, vrijkomend	macrosporen, vrijkomend	sporen, vrijkomend
	protonema, vrij, fotoautotrofe plant		prothallium, vrij, saprofytisch		micro- prothallium, endospoor, fotoautotroof	macro- prothallium, endospoor, fotoautotroof	♂ prothallium, ♀ prothallium, fotoautotroof	micro- prothallium, endospoor, fotoautotroof	macro- prothallium, endospoor, fotoautotroof	prothallium, vrij, fotoautotroof
	archegonia	antheridia	archegonium	antheridium	antheridium	archegonium	archegonium of antheridium	2 antheridia	1 archegonium	antheridia	archegonia
	biflagellate antherozoïde	eicel	biflagellate antherozoïde	eicel	biflagellate antherozoïde	eicel	eicel, antherozoïde met spiraalband van cilia	multiflagellate antherozoïde	eicel	anthero- zoïden	eicel

Vergelijking van levenscycli bij Embryophyta: Naakt- en Bedektzadigen
Embryophyta landplanten	Cycadophyta palmvarens		Ginkgo		Coniferae coniferen		bedektzadigen Angiospermae

geslachts- verdeling:	heterospoor		heterospoor		heterospoor		heterospoor
geslachts- verdeling:	mnl. (♂)	vrl. (♀)	mnl. (♂)	vrl. (♀)	mnl. (♂)	vrl. (♀)	mnl. (♂)	vrl. (♀)
diploïde fase met sporofyt	♂ kegel = strobilus	♀ kegel = strobilus	♂ kegel = strobilus	gevorkte steel	♀ kegel = strobilus	♂ kegel = strobilus	bloem	bloem
	micro- sporofyllen schubvormig	macro- sporofyllen aan top stam	micro- sporofyllen schubvormig	gevorkte steel	meeldraad schubvormig	zaadschub	meeldraad	vruchtblad carpel
		integumenten (zaadvliezen)		integumenten		integumenten		integumenten
	micro- sporangium, =pollenzakje	nucellus (macro- sporangium)	2 pollenzakjes op vertakte sporangiofoor	nucellus= embryozak	2 pollenzakje aan schub	nucellus= embryozak	2 pollenzakje op helmdraad	nucellus= embryozak
	microspore- moedercel	macrospore- moedercel	(microspore- moedercel)	(macrospore- moedercel)	pollen- moedercel	embryozak- moedercel	pollen- moedercel	embryozak- moedercel

haploïde fase met gametofyt	microspore vrijkomend	2 macrosporen niet vrijkomend	microspore vrijkomend	macrospore niet vrijkomend	trilete pre-pollen vrijkomend	embryozakcel	stuifmeel vrijkomend	embryozakcel
	micro- prothallium- cel + buiscel	2 macro- prothallia (endospoor) + pollenkamer	2 prothallium- cellen en buiscel	macro- prothallium (endospoor) + pollenkamer	pollenbuis, vegetatieve celkernen (endospoor)	macro- prothallium (endospoor)	pollenbuis, vegetatieve celkernen (endospoor)	synergiden en antipoden (endospoor)
	antheridium	2-∞ archegonia	(antheridia?)	2 archegonia	pollenbuiskern	archegonium	pollenbuiskern	secundaire embryozakkern 2 polaire kernen
	antherozoïde, spiraalband van cilia	eicel	2 antherozoïden, spiraalband van cilia		2 generatieve kernen	eicel	2 generatieve kernen	eicel, + secundaire kern (2n)

Homologe organen in het menselijk voortplantingssysteem

Lijst van homologe organen

Dit is een lijst van homologe organen in het menselijk lichaam, met name van de geslachtsorganen, die zich in een menselijk embryo onder invloed van o.a. het hormoon testosteron vanuit een dezelfde groep cellen (blastocyste) ontwikkelen tot verschillende mannelijke en vrouwelijke organen.

Oorsprong	Mannelijk	Vrouwelijk
Gonade	Teelbal	Eierstok
Paramesonefrisch kanaal	Appendix testis	Eileider
Paramesonefrisch kanaal	Prostaatkanaal	Uterus, bovenste deel vagina
Mesonephros	Paradidymis	Epoophoron, Paroöphoron
Mesonephros	Rete testis	Rete ovarii
Mesonephros	Epididymis	Gartners kanaal
Mesonephros	Vas deferens
Mesonephros	glandulae vesiculosae
Urogenitale holte Sinus urogenneticus	Prostaat	Para-urethrale klieren
Urogenitale holte	Urineblaas, urinebuis	Urineblaas, urinebuis, onderste deel vagina
Urogenitale holte	Cowperse klier	Klieren van Bartholin
Labioscrotale vouw	Scrotum	Labia majora
Urogenitale vouw	Sponsvormige urinebuis	Labia minora
Genitale tubercle	Penis	Clitoris
Genitale tubercle	corpus spongiosum penis (zwellichaam)	Zwellichaam van de clitoris
Genitale tubercle	Glans penis	Clitoris
Genitale tubercle	Crus penis	Clitorale crura
Prepuce	Voorhuid	Clitorishoed
Peritoneum	Processus vaginalis	Kanaal van Nuck
Gubernaculum	Gubernaculum testis	Rond ligament van de uterus (ligamentum rotundum)

Inwendige differentiatie

Zie de drie figuren A, B en C rechts.

Schema's die de mannelijke en vrouwelijke ontwikkeling aangeven vanuit een gemeenschappelijk type.

A. primitieve urogenitale organen in het embryo vóór genitale verschillen.	B. vrouwelijk.	C. mannelijk.
3. Ureter	Ureter	Ureter
4. Urineblaas	Urineblaas	Urineblaas
5. Urachus	Urachus	Urachus
i. Onderste deel van de ingewanden	i. Onderste deel van de ingewanden	i. Onderste deel van de ingewanden
cl. Cloaca
cp. Opbolling die zich ontwikkelt tot clitoris of penis (genitale tubercle)	cc. Corpus cavernosum clitoridis	cp. Corpora cavernosa penis
ug. Sinus urogenitalis	C. Klier van Bartholin met direct daarboven de urethra	C. Klier van Bartholin van één kant
	f. De buikopening van de linker eileider
	g. ligamentum rotundum (ronde ligament), overeenkomend met het gubernaculum	g. het gubernaculum
	h. Plaats van het hymen
ls. Labioscrotale vouwen	l. Labium majus	s. Scrotum
	n. Labium minus
m, m. Rechts en links de kanalen van Müller samen met de kanalen van Wolff in gc, het genitale koord		m. kanaal van Müller, het bovenste deel blijft bestaan als de hydatide van Morgagni; het onderste deel, aangegeven met een stippellijn naar de prostaat, is het soms aanwezige cornu en buis van de uterus masculinus.
ot. De genitale rand waar de eierstok of teelbal wordt gevormd.	o. De linker eierstok	t. Teelbal op de plaats waar deze oorspronkelijk wordt gevormd; t’, samen met de gestippelde lijn erboven geeft dit de richting aan waarin de teelbal en de bijbal afdalen in het scrotum.
		pr. De prostaat
	sc. Corpus cavernosum urethrae	sp. Corpus cavernosum urethrae
	u. Uterus. De eileider aan de rechterkant is m.
	v. Vulva
	va. Vagina
		vh. Ductus aberrans
		vs. Vesicula seminalis
W. Links Lichaam van Wolff		W. verspreide resten van het Lichaam van Wolff, bestaande uit het orgaan van Giraldès, of de paradidymis van Waldeyer.
w, w. Rechts en links kanalen van Wolff	W. Verspreide resten van de kanalan van Wolff bij het paroöphoron van Waldeyer; dG. Resten van het linker kanaal van Wolff, deze gaan naar het kanaal van Gärtner, aangegeven met stippellijnen; aan de rechterkant aangegeven met w.
	po. Epoöphoron

Uitwendige differentiatie

Tekening rechts; fasen in de ontwikkeling van uitwendige organen:

A: Gelijk
B, D, F: Vrouwelijk
C, E: Mannelijk

Zie ook

Geplaatst op:
11-05-2009

Dit artikel is een beginnetje over biologie. U wordt uitgenodigd om op bewerken te klikken om uw kennis aan dit artikel toe te voegen.

↑ classfication mosses

[1] ssfication mosses

[1]

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 [[Bestand:Gegenbaur 1870 hand homology.png|thumb|right|400px|Homologie van de botten van de hand bij verschillende zoogdieren. '''I''' Mens, '''II''' Hond, '''III''' Varken, '''IV''' Koe, '''V''' Tapir, '''VI''' Paard <small>(uit [[Carl Gegenbaur|Gegenbaur]] 1870)</small>]]
-'''Homologe organen''' zijn [[organen]] die [[Genetica|geërfd]] zijn van een [[gemeenschappelijke voorouder]] waarvan het oorspronkelijk [[Bouwplan (biologie)|bouwplan]] en [[functie (biologie)|functie]] door veranderende omstandigheden in de loop van de [[Evolutie (biologie)|evolutie]] zijn [[Adaptatie (biologie)|aangepast]] aan nieuwe [[Milieu|omstandigheden]]. Een bekend voorbeeld is dat van de [[Extremiteit|voorpoten (voorste extremiteiten)]] bij zoogdieren die alle afgeleid kunnen worden van hetzelfde bouwplan, maar samenhangend met hun tegenwoordige functies duidelijk van elkaar verschillen.
+'''Homologe organen''' zijn [[organen]] met hetzelfde bouwplan  waarvan de oorspronkelijk [[functie (biologie)|functie]] door veranderende omstandigheden in de loop van de [[Evolutie (biologie)|evolutie]] zijn [[Adaptatie (biologie)|aangepast]]. Een bekend voorbeeld is dat van de [[Extremiteit|voorpoten (voorste extremiteiten)]] bij zoogdieren die alle hetzelfde bouwplan hebben, maar samenhangend met hun tegenwoordige functies duidelijk van elkaar verschillen.
 == Homologe structuren bij landplanten ==