Termieten

Termieten
Mastotermes darwiniensis
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Arthropoda (Geleedpotigen) Klasse: Insecta (Insecten)
Orde
Isoptera Brullé, 1832
A: primaire koning; B: primaire koningin; C: secundaire koningin; D: tertiaire koningin; E: soldaten; F: werker
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Termieten op Wikispecies
Portaal    Biologie Insecten

Termieten (Isoptera) zijn een orde van sociale insecten die in grote groepen leven. Op de Caraïben worden ze ook wel witte mieren genoemd.

Beschrijving

Net zoals bijen en mieren kennen termieten enkel onvruchtbare exemplaren, behalve de koningin en jaarlijks een aantal mannetjes, die echter zeer spoedig sterven. Sommige koninginnen kunnen waarschijnlijk wel vijftig jaar oud worden en daarmee is de termiet verreweg het langstlevende insect.

Termieten hebben aan de ene kant een erg slechte reputatie, maar zijn voor sommige dieren, zoals de miereneter en sommige hagedissen een onmisbare voedselbron.

Termieten kennen zowel werksters (onvruchtbare vrouwtjes) als soldaten (mannetjes). Deze laatste zijn bij sommige tropische soorten berucht omdat ze zeer grote stekende kaken hebben en giftig zijn, of beide.

Om het aantal termieten te kunnen schatten wordt een bekend aantal termieten een paarse kleurstof te eten gegeven waardoor de termieten zelf paars gekleurd worden. Als ze zich gemengd hebben tussen de andere termieten hoeft enkel nog het percentage paarse termieten bepaald te worden, en kan het totaal aantal termieten daaruit geschat worden.

Verspreiding en leefgebied

Een kolonie termieten bevindt zich vaak zowel boven- als ondergronds en is boven de grond te zien als termietenheuvel. De meeste soorten leven in Afrika, Azië en Oceanië.

Artis

Dierentuin Artis in Amsterdam is de enige Nederlandse dierentuin met een echte termietenheuvel. Het object van 200 kg en 90 cm hoog herbergt ongeveer 40.000 termieten en een koningin en koning. In het insectarium heeft men een sloot om de heuvel heen gemaakt, zodat de termieten niet kunnen ontsnappen. In Berlijn heeft een kolonie na ontsnapping ongeveer 500 meter rondom de heuvel gebouwen en planten beschadigd.

Taxonomie

De termieten kennen de volgende families:

• Hodotermitidae
• Kalotermitidae
• Mastotermidae
• Rhinotermitidae
• Serritermitidae
• Termitidae
• Termopsidae

• 
  Paarse kleurstof etende Coptotermes formosanus
• 
  Gevleugelde exemplaren van de Coptotermes formosanus
• 
  Koningin van de Coptotermes formosanus
• 
  Cryptotermes brevis
• 
  Termietenheuvel in Kenia

Bronnen, noten en/of referenties