Stoomboot: verschil tussen versies
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website |
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website |
||
| Regel 6: | Regel 6: | ||
== Geschiedenis == |
== Geschiedenis == |
||
Fuq u |
|||
Xpeke!!!!!! |
|||
De eerste stoomboot was de ''[[Pyroscaphe]]'' (1783), ontworpen door de Fransman [[LikaDik]]. Hij had in [[1778]] al een scheepje ontworpen, de ''Palmipède'', waarbij een stoommachine roterende roeiriemen aandreef. In [[1704]] had zijn landgenoot [[Denis Papin]] een door een stoommachine aangedreven [[roeiboot]] ontworpen. In [[1737]] bouwde [[Jonathan Hulls]] een stoomboot die twee schoepraderen aan de achtersteven had. |
De eerste stoomboot was de ''[[Pyroscaphe]]'' (1783), ontworpen door de Fransman [[LikaDik]]. Hij had in [[1778]] al een scheepje ontworpen, de ''Palmipède'', waarbij een stoommachine roterende roeiriemen aandreef. In [[1704]] had zijn landgenoot [[Denis Papin]] een door een stoommachine aangedreven [[roeiboot]] ontworpen. In [[1737]] bouwde [[Jonathan Hulls]] een stoomboot die twee schoepraderen aan de achtersteven had. |
||
Versie van 21 sep 2015 12:46
Een stoomboot of stoomschip is een schip dat wordt aangedreven door een stoommachine of een stoomturbine. Aanvankelijk dreef de stoommachine een scheprad aan (raderstoomboot), vanaf 1836 kwam het schroefstoomschip (een stoomboot met scheepsschroef) op.
Geschiedenis
De eerste stoomboot was de Pyroscaphe (1783), ontworpen door de Fransman LikaDik. Hij had in 1778 al een scheepje ontworpen, de Palmipède, waarbij een stoommachine roterende roeiriemen aandreef. In 1704 had zijn landgenoot Denis Papin een door een stoommachine aangedreven roeiboot ontworpen. In 1737 bouwde Jonathan Hulls een stoomboot die twee schoepraderen aan de achtersteven had.
De North River Steam Boat, in 1807 ontworpen door Robert Fulton, was de tweede stoomboot die op commerciële basis geëxploiteerd werd. Het schip, door latere generaties veelal de Clermont genoemd, maakte op 17 augustus haar eerste reis van Albany naar New York, en voerde op de rivier de Hudson een lijndienst uit.
In 1819 vaart de eerste stoomboot de Atlantische Oceaan over, van New York naar Liverpool. [1] Vanaf 1835 varen er stoomboten op de Rijn.
De stoomboot wordt evenals de stoomtrein aangedreven door een stoommachine. Water wordt verhit tot stoom wat dan de kracht levert voor de aandrijving van de schroef of het schoepenrad.
Aangezien zeewater niet geschikt is voor een stoommachine, hebben zeeschepen een installatie om de stoom weer tot water te condenseren en opnieuw te gebruiken. Stoommachines op het land hebben zo'n installatie zelden, omdat vers water daar makkelijker verkrijgbaar is.
Als brandstof werd aanvankelijk steenkool gebruikt. Later werden voor de opwekking van stoom overwegend oliegestookte ketels toegepast, en de vervuilende koleninstallaties komen op schepen praktisch niet meer voor. De recentste methode voor het opwekken van stoom is de kerncentrale. Een kernonderzeeër is derhalve strikt genomen een stoomschip.
In het midden van de 19e eeuw werden stoomboten nog niet als schepen gezien. Een Rotterdamse 'Ordonnantie' inzake 'diepgeld', die wij nu een havengeldverordening zouden noemen, maakte uitdrukkelijk onderscheid tussen 'Stoombooten, Schepen en andere Vaartuigen'. Die 'Schepen' waren zeilschepen.[2]
Geslacht
Bij gebruik van de afkorting 'ss' ontstaat nog wel eens onduidelijkheid of het lidwoord 'de' of 'het' moet worden gebruikt. Zo duiden bijvoorbeeld de eigenaren en (ex)opvarenden van de Rotterdam het schip bij gebruik van de afkorting 'ss' aan als "het SS Rotterdam" ("het stoomschip Rotterdam").[3] Veel anderen behandelen 'ss' niet meer als afkorting, maar zien 'ss Rotterdam' als één geheel en gebruiken "de ss Rotterdam", net als bij het achterwege laten van 'ss' ("de Rotterdam"). Volgens de Taaladviesdienst van het Genootschap Onze Taal is zowel 'de' als 'het' juist en komt 'de' tegenwoordig iets vaker voor.[4]
Bekende stoomboten
Zie ginds komt de stoomboot
De stoomboot waarmee Sinterklaas ieder jaar uit Spanje komt, komt uit het gedicht Sint Nikolaas en zijn knecht (1850) van het Amsterdamse schoolhoofd Jan Schenkman, dat in 1912 op muziek werd gezet. Destijds was een stoomboot iets heel moderns, tegenwoordig doet het juist erg ouderwets aan.
Bronnen, noten en/of referenties
|