Satricum: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kopjes toegevoegd
Labels: Visuele tekstverwerker Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Div. opmaak, minus dubbele info
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Satricum_1983.jpg|thumb|Studenten aan het werk in Satricum (1983)]]
[[Bestand:Satricum_1983.jpg|thumb|Studenten aan het werk in Satricum (1983)]]
'''Satricum''' is de naam van een antieke stad ongeveer 60 km ten zuiden van [[Rome (stad)|Rome]], het tegenwoordige [[Borgo Le Ferriere]].
'''Satricum''' is de naam van een antieke stad ongeveer 60 km ten zuiden van [[Rome (stad)|Rome]], het tegenwoordige [[Borgo Le Ferriere]].

De stad werd in 1896 ontdekt en vervolgens door Italiaanse [[archeoloog|archeologen]] ten dele opgegraven (1896-1898 en 1907-1910). Sinds [[1977]] vinden in Satricum Nederlandse [[opgraving]]en plaats, eerst uitgevoerd door het [[Koninklijk Nederlands Instituut Rome]] (KNIR) en de [[Rijksuniversiteit Groningen]] (RUG); de leiding was in handen van [[C.M. Stibbe]]; vanaf 1991 door de [[Universiteit van Amsterdam]] (UvA) onder leiding van Dr. M. Gnade. Het antieke Satricum was voor centraal-[[Italisch]]e begrippen een middelgrote stad van ca. 40 [[hectare|ha]]. die tussen 900 en [[450 v.Chr.]] tot grote bloei kwam. Die dankte zij vooral aan haar gunstige ligging: aan de zuidrand van een vruchtbare kustvlakte, gelegen tussen het Griekse zuiden en het [[Etrusken|Etruskische]] noorden van Italië. De archeologische resten omvatten hutten, huizen, [[grafveld]]en, [[votiefdepot]]s en een enorm tempelcomplex gewijd aan de Romeinse godin [[Mater Matuta]]. De bewoningsgeschiedenis van de stad loopt vanaf de [[9e eeuw v.Chr.]] tot in de Romeinse tijd. Romeinse geschiedschrijvers noemen de stad enkele malen vanwege haar verzet tegen de Romeinse expansie.


== Geografie ==
== Geografie ==
Tussen de stad [[Rome (stad)|Rome]] en Satricum liep een weg, die min of meer parallel liep aan de [[Via Appia]]. De stad zelf is grotendeels verdwenen door onder andere intensief ploegen in de 20e eeuw, maar de heuvel met de tempel van Mater Matuta is tamelijk ongeschonden door de tijd overgeleverd. Rond deze heuvel, ook wel [[Akropolis]] geheten, liggen de [[Pontijnse Moerassen]] die grotendeels drooggelegd zijn in de jaren '20 van de 20e eeuw. Satricum ligt circa tien kilometer van zee, met steden als [[Nettuno]] en [[Anzio]] in de nabijheid.
Tussen de stad [[Rome (stad)|Rome]] en Satricum liep een weg, die min of meer parallel liep aan de [[Via Appia]]. De stad zelf is grotendeels verdwenen door onder andere intensief ploegen in de 20e eeuw, maar de heuvel met de tempel van Mater Matuta is tamelijk ongeschonden gebleven. Rond deze heuvel, ook wel [[akropolis]] genoemd, liggen de [[Pontijnse Moerassen]] die grotendeels drooggelegd zijn in de jaren 20 van de 20e eeuw. Satricum ligt circa tien kilometer van zee, met steden als [[Nettuno]] en [[Anzio]] in de nabijheid.


== Stichting ==
== Albanen en Volscen ==
Volgens oude bronnen vormde Satricum aanvankelijk een kolonie van de Albanen (de bewoners van de Albaanse heuvels ten oosten van Satricum). De stad was volgens een dubieuze lijst van [[Dionysius van Halicarnassus]] lid van de in [[499 v.Chr.]] opgerichte [[Latijnse Bond]], en werd vanaf [[488 v.Chr.]] bewoond door de [[Volsken]]. Rome nam Satricum een aantal keren in, maar verloor het ook weer. Tot twee keer toe brandde de stad geheel af. Vanaf [[346 v.Chr.]] is de locatie Satricum alleen nog maar bekend vanwege de tempel van Mater Matuta. De meest recente votiefgaven worden rond [[100 v.Chr.]] gedateerd. Hieruit kan mogelijk afgeleid worden dat de cultus rond dit tijdstip ophield te bestaan.
De oudste bewoningssporen dateren uit de 9e eeuw voor Chr. Er ontstond toen een huttendorp op de zogenaamde acropolis. Een van deze hutten had een rituele functie.


== Archaïsche periode ==
== Romeinse tijd ==
In de Archaïsche periode ofwel de 6de eeuw voor. Chr. vond er een belangrijke monumentalisering van de stad plaats. Op de resten van de tempelhut wwrd een tempel gebouwd met een stenen fundament. Deze tempel werd gewijd aan de godin Mater Matuta.

== Republikeinse periode ==
Volgens oude bronnen vormde Satricum aanvankelijk een kolonie van de Albanen (de bewoners van de Albaanse heuvels ten oosten van Satricum). De stad was volgens een dubieuze lijst van [[Dionysius van Halicarnassus]] lid van de in [[499 v.Chr.]] opgerichte [[Latijnse Bond]], en werd vanaf [[488 v.Chr.]] bewoond door de [[Volsken|Volscen]]. Rome nam Satricum een aantal keren in, maar verloor het ook weer. Tot twee keer toe brandde de stad geheel af. Vanaf [[346 v.Chr.]] is de locatie Satricum alleen nog maar bekend vanwege de tempel van Mater Matuta. De meest recente votiefgaven worden rond [[100 v.Chr.]] gedateerd. Hieruit kan mogelijk afgeleid worden dat de cultus rond dit tijdstip ophield te bestaan.

== Romeinse keizertijd ==
In de late Republiek en vroege [[Keizertijd]] werden er op en rond het voormalig stadsgebied van Satricum een aantal [[Romeinse villa|villae]] ofwel boerderijen gebouwd. Een van deze villae is in 1984 opgegraven. De villa werd in het begin van de eerste eeuw na Christus gebouwd en bestond uit twee delen. Het woondeel ofwel ''pars urbana'' is gebouwd als een romeins stadshuis. Een gang leidde naar een [[Atrium (bouwkunde)|atrium]] waaromheen de belangrijkste vertrekken waren gesitueerd. In het atrium lag een kostbare [[mozaïek]]vloer met ingelegde marmerfragmenten. De belangrijkste vertrekken waren gedecoreerd met wandschilderingen met lineaire patronen. Naast de pars urbana lag een [[Thermen|badhuis]]. Van dit badhuis is vooral het [[hypocaustum]] goed geconserveerd. Dit hypocaustum is een ruimte onder de vloer van het [[caldarium]] of [[tepidarium]] waardoor hete lucht stroomt. Het tweede deel van de villa is de ''pars rustica''. Dit deel van de villa werd gebruikt voor de agrarische werkzaamheden. De villa werd rond het midden van de vijfde eeuw na Christus verlaten.
In de late Republiek en vroege [[Keizertijd]] werden er op en rond het voormalig stadsgebied van Satricum een aantal [[Romeinse villa|villae]] ofwel boerderijen gebouwd. Een van deze villae is in 1984 opgegraven. De villa werd in het begin van de eerste eeuw na Christus gebouwd en bestond uit twee delen. Het woondeel ofwel ''pars urbana'' is gebouwd als een romeins stadshuis. Een gang leidde naar een [[Atrium (bouwkunde)|atrium]] waaromheen de belangrijkste vertrekken waren gesitueerd. In het atrium lag een kostbare [[mozaïek]]vloer met ingelegde marmerfragmenten. De belangrijkste vertrekken waren gedecoreerd met wandschilderingen met lineaire patronen. Naast de pars urbana lag een [[Thermen|badhuis]]. Van dit badhuis is vooral het [[hypocaustum]] goed geconserveerd. Dit hypocaustum is een ruimte onder de vloer van het [[caldarium]] of [[tepidarium]] waardoor hete lucht stroomt. Het tweede deel van de villa is de ''pars rustica''. Dit deel van de villa werd gebruikt voor de agrarische werkzaamheden. De villa werd rond het midden van de vijfde eeuw na Christus verlaten.


Regel 23: Regel 15:


== Archeologische geschiedenis ==
== Archeologische geschiedenis ==
De stad werd in 1896 ontdekt en vervolgens door Italiaanse [[archeoloog|archeologen]] ten dele opgegraven (1896-1898 en 1907-1910). Sinds [[1977]] vinden in Satricum Nederlandse [[opgraving]]en plaats, eerst uitgevoerd door het [[Koninklijk Nederlands Instituut Rome]] (KNIR) en de [[Rijksuniversiteit Groningen]] (RUG); de leiding was in handen van [[C.M. Stibbe]]; vanaf 1991 door de [[Universiteit van Amsterdam]] (UvA) onder leiding van M. Gnade.
Na de eerste opgravingen in 1896, waarbij o.a. de fundamenten van de Mater Matuta-tempel werden blootgelegd, werd de locatie van Satricum vanaf 1977 door Nederlandse archeologen onderzocht. De oudste vondsten bevinden zich in het Etruskisch Museum van de [[Villa Giulia]] in Rome. Amsterdamse en Groningse archeologen hebben inmiddels een aantal huizen opgegraven en ook zogenaamde [[votiefdepot]]s, plekken waar de gaven aan de godin Mater Matuta werden verzameld en begraven om ruimte te maken voor nieuwe gaven.

Het antieke Satricum was voor centraal-[[Italisch]]e begrippen een middelgrote stad van ca. 40 [[hectare|ha]]. die tussen 900 en [[450 v.Chr.]] tot grote bloei kwam. Die dankte zij vooral aan haar gunstige ligging: aan de zuidrand van een vruchtbare kustvlakte, gelegen tussen het Griekse zuiden en het [[Etrusken|Etruskische]] noorden van Italië. De archeologische resten omvatten hutten, huizen, [[grafveld]]en, [[votiefdepot]]s en een enorm tempelcomplex gewijd aan de Romeinse godin [[Mater Matuta]]. De bewoningsgeschiedenis van de stad loopt vanaf de [[9e eeuw v.Chr.]] tot in de Romeinse tijd. Romeinse geschiedschrijvers noemen de stad enkele malen vanwege haar verzet tegen de Romeinse expansie.


==Verder lezen==
==Verder lezen==

Versie van 7 dec 2015 20:12

Studenten aan het werk in Satricum (1983)

Satricum is de naam van een antieke stad ongeveer 60 km ten zuiden van Rome, het tegenwoordige Borgo Le Ferriere.

Geografie

Tussen de stad Rome en Satricum liep een weg, die min of meer parallel liep aan de Via Appia. De stad zelf is grotendeels verdwenen door onder andere intensief ploegen in de 20e eeuw, maar de heuvel met de tempel van Mater Matuta is tamelijk ongeschonden gebleven. Rond deze heuvel, ook wel akropolis genoemd, liggen de Pontijnse Moerassen die grotendeels drooggelegd zijn in de jaren 20 van de 20e eeuw. Satricum ligt circa tien kilometer van zee, met steden als Nettuno en Anzio in de nabijheid.

Albanen en Volscen

Volgens oude bronnen vormde Satricum aanvankelijk een kolonie van de Albanen (de bewoners van de Albaanse heuvels ten oosten van Satricum). De stad was volgens een dubieuze lijst van Dionysius van Halicarnassus lid van de in 499 v.Chr. opgerichte Latijnse Bond, en werd vanaf 488 v.Chr. bewoond door de Volsken. Rome nam Satricum een aantal keren in, maar verloor het ook weer. Tot twee keer toe brandde de stad geheel af. Vanaf 346 v.Chr. is de locatie Satricum alleen nog maar bekend vanwege de tempel van Mater Matuta. De meest recente votiefgaven worden rond 100 v.Chr. gedateerd. Hieruit kan mogelijk afgeleid worden dat de cultus rond dit tijdstip ophield te bestaan.

Romeinse tijd

In de late Republiek en vroege Keizertijd werden er op en rond het voormalig stadsgebied van Satricum een aantal villae ofwel boerderijen gebouwd. Een van deze villae is in 1984 opgegraven. De villa werd in het begin van de eerste eeuw na Christus gebouwd en bestond uit twee delen. Het woondeel ofwel pars urbana is gebouwd als een romeins stadshuis. Een gang leidde naar een atrium waaromheen de belangrijkste vertrekken waren gesitueerd. In het atrium lag een kostbare mozaïekvloer met ingelegde marmerfragmenten. De belangrijkste vertrekken waren gedecoreerd met wandschilderingen met lineaire patronen. Naast de pars urbana lag een badhuis. Van dit badhuis is vooral het hypocaustum goed geconserveerd. Dit hypocaustum is een ruimte onder de vloer van het caldarium of tepidarium waardoor hete lucht stroomt. Het tweede deel van de villa is de pars rustica. Dit deel van de villa werd gebruikt voor de agrarische werkzaamheden. De villa werd rond het midden van de vijfde eeuw na Christus verlaten.

Middeleeuwen

In de middeleeuwen werden de ruïnes van de Romeinse villa opnieuw bewoond. Bij de opgraving werd een aanzienlijke hoeveelheid middeleeuws materiaal aangetroffen. De vondsten dateren deze bewoning in het midden van de negende of 10e eeuw n. Chr.

Archeologische geschiedenis

De stad werd in 1896 ontdekt en vervolgens door Italiaanse archeologen ten dele opgegraven (1896-1898 en 1907-1910). Sinds 1977 vinden in Satricum Nederlandse opgravingen plaats, eerst uitgevoerd door het Koninklijk Nederlands Instituut Rome (KNIR) en de Rijksuniversiteit Groningen (RUG); de leiding was in handen van C.M. Stibbe; vanaf 1991 door de Universiteit van Amsterdam (UvA) onder leiding van M. Gnade.

Het antieke Satricum was voor centraal-Italische begrippen een middelgrote stad van ca. 40 ha. die tussen 900 en 450 v.Chr. tot grote bloei kwam. Die dankte zij vooral aan haar gunstige ligging: aan de zuidrand van een vruchtbare kustvlakte, gelegen tussen het Griekse zuiden en het Etruskische noorden van Italië. De archeologische resten omvatten hutten, huizen, grafvelden, votiefdepots en een enorm tempelcomplex gewijd aan de Romeinse godin Mater Matuta. De bewoningsgeschiedenis van de stad loopt vanaf de 9e eeuw v.Chr. tot in de Romeinse tijd. Romeinse geschiedschrijvers noemen de stad enkele malen vanwege haar verzet tegen de Romeinse expansie.

Verder lezen