Porto (stad)

Porto
Cidade do Porto

Gemeente in Portugal
Situering
District	Porto
Coördinaten	41° 8′ NB, 8° 36′ WL
Algemeen
Oppervlakte	41.66 km²
Inwoners (31 december 20051)	233.465 (6292 inw./km²)
Overig
Website	cm-porto.pt
Foto's
Uitzicht over Porto vanuit de Jardins do Palácio de Cristal
Portaal    Portugal

Historisch centrum van Porto
Werelderfgoed cultuur
Land	Portugal
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Criteria	iv
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	755
Inschrijving	1996 (20e sessie)
UNESCO-werelderfgoedlijst

Porto (ook wel Oporto) is een Portugese gemeente en havenstad in het noordwesten van Portugal, aan de Costa Verde.

Porto is gebouwd aan de noordoever van de rivier de Douro. Het is de op één na grootste stad van Portugal (na Lissabon). In 2011 had de stad ongeveer 237.500 inwoners; de agglomeratie Groot-Porto telde toen 1,8 miljoen inwoners. De stad was in 2001 culturele hoofdstad van Europa, samen met Rotterdam.

Porto is vooral bekend als herkomstplaats van port(o)wijn, die in Vila Nova de Gaia (gelegen tegenover Porto op de zuidoever van de rivier de Douro) wordt gelagerd, en van daaruit over de gehele wereld wordt geëxporteerd. Vroeger heette de stad Cale en later Portucale, waar de landsnaam Portugal van is afgeleid.

Geschiedenis

Romeinse muur rond Cale

Romeinse wegen rond Portus Cale

Muralhas Fernandinas

Prehistorie en Romeinse Tijd

Archeologisch onderzoek gedurende de laatste twee decennia van de twintigste eeuw heeft aangetoond dat de ongeveer 75 meter hoge heuvel waarop nu de Sé (kathedraal) staat (morro da Pena Ventosa) continu bewoond is sinds het einde van de bronstijd. Ten tijde van de verovering van het gebied door de Romeinen in 137 V.C. werd deze nederzetting Cale genoemd. In de derde eeuw werd rond deze nederzetting een muur gebouwd, die bekend stond onder verschillende namen: Muralha Primitiva, Cerca Velha of Muralha Românica, en ook wel foutief als Muralha Sueva naar de latere overheersers. Met een omtrek van ongeveer 750 meter omvatte deze muur een gebied van ongeveer 4 ha.

Er ontstond aan de rivieroever een tweede nederzetting, Portus Cale (Haven van Cale), later bekend als Portucale. Dit werd een belangrijke schakel in de wegen tussen de Romeinse provincies Hispania Lusitania ten zuiden van de Douro en Gallaecia ten noorden van deze rivier. Tegen het einde van de Romeinse overheersing was Portucale de naam waarmee de streek rond de stad werd aangeduid.

Vroege en Hoge Middeleeuwen

Met het verdwijnen van de Romeinse overheersing werd Gallaecia, en daarmee ook Porto het gebied van de Sueben, die op hun beurt in 585 het onderspit dolven tegen de Visigoten. Beide Germaanse volken gingen na enige tijd geheel op in de veel talrijker Vulgair Latijns sprekende bevolking. Op munten uit de laatste decennia van de zesde- en eerste decennia van de zevende eeuw tijdens het bewind van de Visigotische koningen Leovigild, Reccared I, Liúva II en Sisebut komen de opschriften Portucal en Portocal voor.

In 716 werden de stad en omgeving ingenomen en vernield door de Moren. In 750 deed Alfons I van Asturië een poging het gebied te heroveren, maar in de erop volgende eeuw waren de stad en omgeving vrijwel ontvolkt. Het was Vímara Peres die in 868 het gebied in bezit bracht van koning Alfons III van Asturië en de herbevolking op gang bracht. Hetzelfde jaar werd Vímara Peres de eerste graaf van Portucale.

Ten tijde van de aanval van Almanzor op Santiago de Compostela in 997 kwam Portucale tijdelijk in bezit van de Saracenen. In 999 werd de stad veroverd door Dom Munio Viegas. In de erop volgende eeuw werd het gebied geregeld binnengevallen door de Normandiërs.

In de twaalfde eeuw maakte de stad belangrijke ontwikkelingen door. De dreiging van de Moren en Normandiërs was zo goed als verdwenen. De stad kreeg stadsrechten, de oude muren uit de Romeinse tijd werden herbouwd en er werd begonnen met de bouw van de Sé (kathedraal). In de dertiende eeuw nam de bebouwing buiten de stadsmuren toe, mede door de stichting hier van de eerste kloosters door de Franciscanen en de Dominicanen. Langs de rivier werd het gebied bebouwd westelijk van de huidige Praça da Ribeira. Deze bebouwing groeide spoedig samen met het al bestaande Miragaia, een kleine nederzetting van vissers en scheepsbouwers.

Late Middeleeuwen en Vroegmoderne Tijd

In 1370 kwam een nieuwe ring van stadsmuren, de Muralhas Fernandinas gereed, ook wel de Cerca Nova of Muralha Gótica genoemd. Hiermee kwam niet alleen het gebied dat in de dertiende en veertiende eeuw bebouwd werd, maar ook de benedenloop van de Rio da Vila, een klein zijriviertje van de Douro binnen de stadsmuren te liggen. De nieuwe muren hadden een omtrek van ongeveer 2,6 km en omvatten een gebied van ongeveer 44 ha. In het laatste decennium van de veertiende eeuw werd op initiatief van koning Dom João I begonnen met de aanleg van de Rua Nova, een van de eerste voorbeelden van stadsplanning. Het zou ongeveer een eeuw duren voordat de Rua Nova gereed was. Aan het eind van de vijftiende eeuw was het Largo de São Domingos het centrale plein van de stad. In 1521 werd de Rua de Santa Catarina das Flores aangelegd.

Vanaf de vijftiende t/m de zeventiende eeuw werden er kloosters gesticht door de Clarissen, de orde van Sint-Eligius, de Benedictinessen, de Johannieter, de Benedictijnen, de Jezuïeten en de Karmelieten. Deze kloosterorden vertegenwoordigden een grote economische en politieke macht, niet alleen in Porto maar in het gehele land. In de achttiende eeuw ontstonden een groot aantal bouwwerken in de barokstijl, waarvan de belangrijkste ontworpen werden door de Italiaanse architect Niccolò Nasoni. De verdere groei van de stad zorgde In de tweede helft van de achttiende eeuw voor bouwactiviteiten buiten de stadsmuren en de gedeeltelijke afbraak van deze laatsten. In 1763 werd de Junta das Obras Públicas (Bestuur van Openbare Werken) ingesteld door koning Jozef I. Deze organisatie introduceerde een rationele benadering van het ontwerp van de stad met betrekking van aspecten zoals licht, hygiëne en gezondheid. Er werden een aantal belangrijke nieuwe straten aangelegd, waaronder de Rua de Cedofeita en de Rua da Santa Catarina.

Oorlog tegen Frankrijk

Tijdens de Guerra Peninsular vielen Franse troepen van het Napoleontische Keizerrijk drie keer Portugal binnen om het Continentaal Stelsel af te dwingen. De eerste invasie vanuit het oosten bij Alcântara was in oktober 1807, terwijl een tweede legermacht bij Valença het land binnenviel en het noorden, inclusief Porto bezette. De Fransen waren begin oktober 1808 met behulp van de Engelsen onder Arthur Wellesley, verdreven. In en rond Porto waren nauwelijks gevechten geweest, maar de Franse bezettingsmacht had zich wel snel gehaat gemaakt bij de bevolking.
In maart 1809 vielen de Fransen Portugal opnieuw binnen, dit keer vanuit het noorden bij Chaves. Op 29 maart was de slag om Porto. De verdediging bestaande uit ongeveer 4500 getrainde militairen ondersteund door 10.000 licht bewapende en nauwelijks getrainde leden van de lokale milities en 9.000 gewapende burgers was geen partij voor het goed getrainde, ervaren en zwaar bewapende Franse leger van ongeveer 24.000 man. Aan Portugese zijde werden ongeveer 8.000 man gedood en aan de Franse zijde ruim 2.000. De burgers van de stad probeerden massaal te vluchten via de Ponte das Barcas, een primitieve schipbrug over de rivier. De brug bezweek onder de mensenmassa en duizenden verdronken in de rivier. Een andere Portugese legermacht wist echter de aanvoerlijn van de Fransen af te snijden. Op 12 mei arriveerde de gecombineerde Engels-Portugese legermacht onder bevel van Wellesley vanuit het zuiden en wist dezelfde dag de stad weer in te nemen. Een week later waren de Fransen opnieuw geheel uit Portugal verdreven.
In juli 1810 viel het Franse leger Portugal voor de derde keer binnen, ditmaal via Almeida in het noord-oosten. In mei 1811 waren ze ook voor de derde keer verdreven door de Portugees-Engelse legermacht onder Wellesley. Porto en omgeving hadden deze keer niet te lijden onder de oorlog of de Fransen.

Burgeroorlog en het beleg van Porto

Beleg van Porto

Van 1828 t/m 1834 woedde in Portugal een burgeroorlog tussen de absolutistische gezinde Michaël I en zijn aanhangers en de liberaal gezinde Peter IV en zijn aanhangers. Uiteindelijk werd de strijd in 1834 beslist in het voordeel van de liberalen, maar in 1832 was het land vrijwel geheel in handen van de absolutisten. Porto was echter in handen van de liberalen en werd van juli 1832 tot augustus 1833 belegerd door het leger van Michaël I. De stad werd zwaar beschadigd door beschietingen door het absolutistische leger, o.a. uitgevoerd vanaf het hoog gelegen Serra do Pilar aan de overzijde van de rivier. De bevolking leed zwaar door honger en cholera en typhus epidemieën, maar de stad hield stand en werd uiteindelijk ontzet door het liberale leger aangevoerd door Saldanha.

De kloosterorden hadden tijdens de burgeroorlog de absolutistische partij gesteund. In 1834 werden de mannelijke kloosterorden ontbonden terwijl de vrouwelijke kloosterorden geen novices meer mochten aannemen en daardoor geleidelijk ook zouden verdwijnen. Door deze maatregelen verloren de kloosterorden ook in Porto hun economische en politieke macht.

Moderne Tijd

Hoewel in Portugal de industrialisatie nooit de omvang had zoals in de meeste andere Europese landen, werden er, zeker in en rond de steden tal van fabrieken gebouwd. Dat gebeurde ook in de buitengebieden van de stad, zoals Bonfim, Massarelos, Cedofeita, Lordelo do Ouro en Ramalde. Er werden in de stad speciale markten gebouwd, de eerste parken werden aangelegd (Cordoaria, São Lazaro), en begonnen met de aanleg van systemen voor stromend water en riolering. Ook werd er straatverlichting met gas geïntroduceerd. Er werden nieuwe bredere straten aangelegd. De eerste vaste bruggen over de rivier werden gebouwd. Er werden tramlijnen aangelegd. De stad werd aangesloten op het spoorwegnet. Aan de kust ten noorden van de stad werd de haven van Leixões gebouwd. De havenactiviteiten zouden zich geleidelijk van de rivier hiernaar toe verplaatsen. Gedurende de negentiende eeuw werd enkele keren buitengebied aan de stad toegevoegd, totdat in 1895 de huidige gemeentegrens was bereikt.

Gedurende de eerste helft van de twintigste eeuw ontwikkelde de stad zich verder. Het dicht bebouwde gebied ten noorden van de Praça da Liberdade werd gesloopt voor de aanleg van de Avenida dos Aliados. De Praça da Liberdade was nu het centrale plein van de stad geworden. De eerste decennia van de twintigste eeuw waren echter ook een politiek onrustige tijd die tot einde kwam met een militaire staatsgreep in 1925. Spoedig was António Salazar de machtigste man in het land. Deze dictator voerde een beleid om zoveel mogelijk invloeden vanuit het buitenland uit te bannen. Als gevolg daarvan stagneerde de modernisatie terwijl de economie steeds zwaarder onder druk kwam door de koloniale oorlogen die werden gevoerd. Aan het dictatoriale bewind kwam een einde met de Anjerrevolutie in 1974. Net als in de rest van het land was in en rond Porto de infrastructuur grotendeels verouderd en versleten. Met de toetreding tot de Europese Unie in 1986 kwam een inhaalslag op gang. Ook Porto maakte een versnelde modernisering door. Nieuwe wegen en bruggen werden gebouwd, er werd een sneltramsysteem gebouwd en tal van straten werden een voor een opgeknapt.

Bezienswaardigheden

• Het historisch centrum, dit staat vanaf 1996 op de werelderfgoedlijst.
• Ribeira. De oude wijk aan de rivieroever.
• De Maria Pia-brug, ontworpen door Théophile Seyrig en gebouwd door G. Eiffel & Cie
• De Luis I-brug, een zusterbrug van de Maria Pia-brug, ontworpen door Théophile Seyrig en gebouwd door de Ateliers de Construction de Willebroeck.
• De Torre dos Clérigos, de hoogste kerktoren in het centrum behorende bij de Igreja dos Clérigos. De toren kan beklommen worden, bij helder weer is er een goed uitzicht
• Jardins do Palácio de Cristal, een park met hoogteverschillen en zeer veel doorkijkjes naar de rivier de Douro
• Avenida dos Aliados en het uit de eerste helft van de 20e eeuw stammende stadhuis
• Palácio da Bolsa; het oude beursgebouw, met name de Arabische zaal
• Casa da Música is een concertgebouw dat gebouwd is naar aanleiding van de titel Culturele hoofdstad van Europa die de stad in 2001 samen met Rotterdam droeg. Het gebouw was pas in 2005 gereed voor gebruik en is ontworpen door de Nederlander Rem Koolhaas.
• Station São Bento stationshal, vooral het tegelwerk met afbeeldingen uit de geschiedenis van de stad en over de geschiedenis van het transport
• Café Majestic, in de rua de Santa Catarina, met het interieur nog in originele staat (1921)
• Igreja de São Francisco; kerk met als museum ingerichte schatkamer en een grafkelder
• Boekhandel Lello e Irmão; een boekhandel met een bijzondere gevel, een plafond van gebrandschilderd glas en een opvallend vormgegeven trap.
• Sé, de kathedraal van de stad, hooggelegen boven de stad
• Mosteiro da Serra do Pilar, gelegen in Vila Nova de Gaia aan de overkant van de rivier de Douro met uitzicht op de stad Porto en het werelderfgoed.
• Castelo da Foz (Forte S. João Baptista), bij de riviermonding in de oceaan (Foz betekent riviermonding)
• Serralves. Park, villa en museum voor moderne kunst, het laatste is ontworpen door de architect Álvaro Siza.

Verkeer en vervoer

De stadsbussen in Porto worden geëxploiteerd door stadsvervoerbedrijf STCP. Metro do Porto SA exploiteert sinds 2002 een gelijknamig sneltramnet. De luchthaven Francisco Sá Carneiro ligt ongeveer 12 km buiten het centrum. Hij is rond 2004-2005 ingrijpend gemoderniseerd en uitgebreid. De luchthavencode is OPO.

Porto heeft drie treinstations. Midden in het centrum is Station São Bento, in het oosten van de stad is het station Campanhã en in het noordoosten het station Contumil.
São Bento is het beginpunt voor de meeste treinen van de Linha do Douro (Dourospoorlijn) naar het oosten en de Linha do Minho (Minhospoorlijn) naar het noorden, alsmede de twee zijlijnen van de Linha do Minho naar Braga en Guimarães. Ook de voorstadstreinen naar Aveiro beginnen veelal in São Bento.
Campanhã is het belangrijkste station. Hier vertrekken de treinen van/naar Lissabon. Er is een snelle treinverbinding tussen Porto en Lissabon door middel van de Alfa Pendular, een variant op de Italiaanse Pendolino. Alle treinen van of naar São Bento doen ook Campanhã aan.
Contumil is stopplaats voor de voorstadstreinen richting Braga, Guimarães en de Linha do Douro. Bij Contumil is de onderhoudswerkplaats en het opstelterrein voor treinen die in Porto beginnen/eindigen.

Universiteiten en Hogescholen

Universiteit van Porto, hoofdgebouw op Carmo

Porto heeft een aantal universiteiten en hogescholen waarvan de Universidade do Porto de grootste is. De gebouwen zijn verspreid over de stad en de randgemeenten, maar veel zijn geconcentreerd op drie locaties: Pólo I in het centrum, Pólo II of Pólo Universitário da Aprela in de freguesia Paranhos in het noorden van de gemeente en Pólo III in de freguesia Lordelo do Ouro e Massarelos in het westen van de gemeente. Het grote aantal onderwijsinstellingen zorgt er ook voor dat er een rijk studentenleven is. Jaarlijks is in de eerste week van mei het grootste studentenfeest van Portugal, en een van de grootste ter wereld: de Queima das Fitas. Dit feest duurt een week en wordt georganiseerd wordt door de Federação Académica do Porto, een federatie van 27 studentenverenigingen met in totaal ongeveer 70.000 studenten.

Universidade do Porto (Universiteit van Porto)

De Universidade do Porto (UP) is opgericht in 1911 en heeft momenteel veertien faculteiten met samen ongeveer 475 verschillende onderwijsprogramma's, 2000 docenten en 30.000 studenten. Het hoofdgebouw is in het centrum op de Praça de Gomes Teixeira, vaak Carmo of Praça da Universidade genoemd.

Faculdade de Arquitetura da Universidade do Porto

Faculdade de Arquitetura da Universidade do Porto (Faculteit bouwkunde van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Arquitetura (FAUP) is gevestigd op Pólo III en staat bekend als een innovatieve school, maar met veel respect voor context en traditie. Aan de faculteit hebben wereldberoemde architecten als Álvaro Siza, Eduardo Souto de Moura en Fernando Távora gestudeerd en les gegeven. De faculteitsgebouwen zijn ontworpen door Álvaro Siza.

Faculdade de Belas-Artes da Universidade do Porto

Faculdade de Belas-Artes da Universidade do Porto (Faculteit voor Schone Kunsten van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Belas-Artes (FBAUP) komt voort uit de in 1836 opgerichte Academia Portuense de Belas-Artes, later de Escola Superior de Belas-Artes do Porto waar les werd gegeven in schilderkunst, beeldhouwkunst en architectuur. Later werden o.a. ook graveren, keramiek, ontwerpen van glas in lood en tapijten als studierichtingen toegevoegd. De afdeling architectuur werd in 1979 de Faculdade de Arquitetura da Universidade do Porto (FAUP). De rest van de Escola Superior de Belas-Artes do Porto werd in 1994 in deze universiteit geïntegreerd als de Faculdade de Belas-Artes. De faculteit is gehuisvest in een 19e eeuws paleis aan de Avenida de Rodrigues de Freitas.

Faculdade de Ciências da Universidade do Porto

Faculdade de Ciências da Universidade do Porto (Faculteit Natuurwetenschappen van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Ciências (FCUP) is gevestigd op Pólo III. Het onderwijs en onderzoek is georganiseerd in de afdelingen Departamento de Biologia (Biologie), Ciência de Computadores (Informatica), Física e Astronomia (Fysica en Astronomie), Geociências, Ambiente e Ordenamento do Território (Geowetenschappen, Milieu en Ruimtelijke Ordening), Matemática (Wiskunde) en Química e Bioquímica (Chemie en Biochemie). Op het gebied van Biochemie wordt samengewerkt met het Instituto de Ciências Biomédicas Abel Salazar..

Faculdade de Ciências da Nutrição e Alimentação da Universidade do Porto (Faculteit Voeding en Levensmiddelentechnologie van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Ciências da Nutrição e Alimentação (FCNAUP) is in 1996 ingesteld en daarmee de jongste van de universiteit. De faculteit is gevestigd op Pólo II.

Faculdade de Desporto da Universidade do Porto (Faculteit voor Lichamelijke Oefening en Sport van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Desporto (FADEUP) is gevestigd op Pólo II en toonaangevend op zijn gebied, niet alleen in Portugal, maar ook in Europa.

Bestand:FachadaFDUP.jpg

Faculdade de Direito in de Rua dos Bragas

Faculdade de Direito da Universidade do Porto (Rechtenfaculteit van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Direito (FDUP) is ingesteld in 1994. Voordien kon alleen rechten worden gestudeerd in Lissabon en Coimbra. De faculteit is gevestigd in het gebouw oorspronkelijk van de Faculdade de Engenharia in de Rua dos Bragas.

Faculdade de Economia da Universidade do Porto

Faculdade de Economia da Universidade do Porto (Economische faculteit van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Economia (FEP) is ingesteld in 1953 en is gevestigd op Pólo II. In 2005 is de faculteit door de The Wall Street Journal als 29e gezet op de lijst van beste ter wereld op haar gebied.

Faculdade de Engenharia da Universidade do Porto

Faculdade de Engenharia da Universidade do Porto (Technische Faculteit van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Engenharia (FEUP) heeft zijn wortels in de Aula Náutica (Zeevaartschool) die in 1765 werd opgericht. In 1837 ging deze op in de Academia Politécnica do Porto (Technische Hogeschool van Porto). In de periode 1911-1915 werd deze omgevormd tot de Faculdade de Ciências en de Faculdade de Engenharia. De Faculdade de Engenharia heeft tegenwoordig negen afdelingen:

• Engenharia Civil (Civiele Techniek)
• Engenharia de Minas e Geoambiente (Mijnbouw en Milieutechniek)
• Engenharia Electrotécnica e de Computadores (Elektrotechniek)
• Engenharia Física (Toegepaste Natuurkunde)
• Engenharia Industrial e Gestão (Technische Bedrijfskunde)
• Engenharia Informática (Computertechniek)
• Engenharia Mecânica (Werktuigbouwkunde)
• Engenharia Metalúrgica e de Materiais (Metallurgie en Technische Materiaalwetenschappen)
• Engenharia Química (Chemische Technologie)

Deze faculteit, een van de grootste van Portugal, is gevestigd op Pólo II.

Faculdade de Farmácia da Universidade do Porto en Instituto de Ciências Biomédicas Abel Salazar aan de Rua D.Manuel II

Faculdade de Farmácia da Universidade do Porto (Faculteit der Farmacie van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Farmácia (FFUP) bestaat sinds 1921 en komt voort uit de in 1836 ingestelde Escola de Farmácia. De faculteit deelt zijn onderkomen aan de Rua D. Manuel II met het Instituto de Ciências Biomédicas Abel Salazar.

Faculdade de Letras da Universidade do Porto

Faculdade de Letras da Universidade do Porto (Faculteit der Letteren van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Letras (FLUP) biedt studies aan op het gebied van archeologie, informatiekunde, journalistiek, taalkunde, filosofie, geografie, geschiedenis, kunstgeschiedenis en sociologie. Er zijn ook taalcursussen Duits, Chinees, Deens, Fins, Grieks, Hongaars, Indonesisch, Engels, Japans, Nederlands, Pools, Roemeens en Zweeds alsmede taal- & cultuurcursussen Arabisch, Spaans, Frans en Portugees. De faculteit is gevestigd op Pólo III.

Faculdade de Medicina da Universidade do Porto (Medische Faculteit van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Medicina (FMUP) heeft zijn oorsprong in de in 1825 opgerichte Escola Médico-Cirúrgica do Porto. Sinds 1883 had deze een eigen gebouw vlak bij het Hospital de Santo António en werd in 1911 de Faculdade de Medicina als onderdeel van de Universiteit. In 1959 is de faculteit verhuisd naar Pólo II naast het ook in 1959 geopende academisch ziekenhuis van Sint-Johannes (Hospital Escolar de S. João). Het oude gebouw huisvest nog de Faculdade de Farmácia en het nieuwe Instituto de Ciências Biomédicas Abel Salazar.

Faculdade de Medicina Dentária da Universidade do Porto

Faculdade de Medicina Dentária da Universidade do Porto (Faculteit der Tandheelkunde van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Medicina Dentária (FMDUP) is in 1976 opgericht als de Escola Superior de Medicina Dentária (Hogeschool voor Tandheelkunde) en sinds 1989 onderdeel van de Universiteit. De Faculteit is gevestigd op Pólo II bij het Hospital de São João.

Faculdade de Psicologia e de Ciências da Educação da Universidade do Porto (Faculteit voor Psychologie en Pedagogiek van de Universiteit van Porto)

De Faculdade de Psicologia e de Ciências da Educação (FPCEUP) is opgericht in 1980 en gehuisvest op Pólo II. De faculteit ket de volgende onderzoekscentra en laboratoria:

• Centro de Investigação e Intervenção Educativas (Onderzoekscentrum voor Aanpassing van Educatie)
• Centro de Psicologia da Universidade do Porto (Centrum voor Psychologie)
• Centro de Apoio ao Estudo do Cérebro (Centrum voor Hersenonderzoek)
• Centro de Ciências do Comportamento Desviante (Wetenschappelijk centrum voor afwijkend gedrag)
• Centro de Investigação em Psicologia do Comportamento Desviante e Saúde (Onderzoekscentrum voor Psychologie van afwijkend gedrag en gezondheid)
• Centro de Psicologia do Desenvolvimento e Educação da Criança (Centrum voor de Psychologie van ontwikkeling en onderwijs van kinderen)
• Instituto de Consulta Psicológica, Formação e Desenvolvimento (Instituut voor Advies voor Psychologie, Onderwijs en Ontwikkeling)
• Laboratório de Fala (Spraak Laboratorium)
• Laboratório de Neuropsicofisiologia (Neuropsychofysiologie Laboratorium)

Instituto Abel Salazar

Instituto de Ciências Biomédicas Abel Salazar (Instituut voor Biomedische Wetenschappen Abel Salazar)

Ondanks de naam is het Instituto de Ciências Biomédicas Abel Salazar (ICBAS) een volwaardige faculteit van de Universiteit van Porto. Het is vernoemd naar Professor Abel Salazar, die als stelregel had "O Médico que só sabe Medicina nem Medicina sabe." (De dokter die alleen kennis heeft van geneeskunde weet niets van geneeskunde.) Het instituut richt zich op het samenbrengen van kennis op gebied van geneeskunde, diergeneeskunde, biochemie, biotechnologie en wetenschap van het waterig milieu. Het instituut is opgericht in 1975 en telt ongeveer 260 docenten en 3000 studenten. Het is gevestigd in het centrum, waar het het gebouw deelt met de Faculdade de Farmácia. Het ICBAS gebruikt ook een gebouw tegenover het Hospital de Santo António.

Porto Business School

De Porto Business School (EGP-UPBS) biedt postgraduate opleidingen op gebied van handel en bedrijfskunde. Voorheen (1988-2000) stond de school bekend als Instituto Superior de Estudos Empresariais (ISEE) (Hoger Instituut voor Bedrijfswetenschappen) en (2000-2008) Escola de Gestão do Porto (EGP) (School voor Management). De docenten zijn veelal afkomstig van de FEP, FEUP, FDUP en FPCEUP alsmede van buitenlandse universiteiten. De Porto Business School is gevestigd in het stadsdeel Senhora da Hora in de buurgemeente Matosinhos.

Universidade Católica Portuguesa (Rooms-Katholieke Universiteit van Portugal)

De hoofdvestiging van de Universidade Católica Portuguesa is in Lissabon, maar er zijn drie regionale centra in Porto, Braga en Viseu. In Porto zijn vestigingen van de tot de Universidade Católica Portuguesa behorende:

• Escola das Artes (School der Kunsten)
• Escola Superior de Biotecnologia (Hogeschool voor de Biotechnologie)
• Faculdade de Direito – Escola do Porto (Rechtenfaculteit - School Porto)
• Faculdade de Economia e Gestão (Faculteit voor Economie en Bedrijfskunde)
• Faculdade de Educação e Psicologia (Faculteit voor Pedagogiek en Psychlogie)
• Faculdade de Teologia (Theologische Faculteit)
• Instituto de Bioética (Instituut voor Bio-ethiek)
• Instituto de Ciências da Saúde (Instituut voor Gezondheidswetenschappen)

De diverse onderdelen zijn gevestigd in Foz do Douro en op Pólo II waar ook een groot deel van de Universidade do Porto is gevestigd.

Universidade Lusíada do Porto

De particuliere Universidade Lusíada do Porto is gesticht in 1989, eigendom van de Fundação Minerva en heeft vier onderdelen:

• Faculdade de Arquitectura e Artes da Universidade Lusíada do Porto (FAAULP, Faculteit Architectuur en Design van de Lusíada Universiteit van Porto)
• Faculdade de Direito da Universidade Lusíada do Porto (FDULP, Faculteit Rechten van de Lusíada Universiteit van Porto)
• Faculdade de Ciências da Economia e da Empresa da Universidade Lusíada do Porto (FCEEULP, Faculteit Economische Wetenschappen van de Lusíada Universiteit van Porto)
• Instituto de Psicologia e Ciências da Educação da Universidade Lusíada do Porto (IPCEULP, Instituut voor Psyvhologie en Pedagogiek van de Lusíada Universiteit van Porto)

De Universidade Lusíada do Porto is gevestigd in het voormalige Hospital Rodrigues Semide in de Rua Dr. Lopo de Carvalho maar verwacht in 2016 te verhuizen naar een nieuwe campus aan de Rua de Moçambique. De universiteit heeft ongeveer 235 docenten en 3400 studenten.

Universidade Fernando Pessoa

De particuliere Universidade Fernando Pessoa is gesticht in 1996 en heeft ongeveer 570 docenten en 5000 studenten. Er zijn drie faculteiten:

• Faculdade de Ciência e Tecnologia (FCT, Faculteit Natuurwetenschappen en Technologie)
• Faculdade de Ciências da Saúde (FCS, Faculteit Gezondheidswetenschappen)
• Faculdade de Ciências Humanas e Sociais (FCHS, Faculteit Sociale Wetenschappen)

De hoofdvestiging van de Universidade Fernando Pessoa is op Pólo II, maar er is ook een dependance in Ponte de Lima.

Universidade Portucalense Infante D. Henrique

De particuliere Universidade Portucalense Infante D. Henrique (UPT) is gesticht in 1989 en heeft de volgende afdelingen:

• Direito (Rechten)
• Ciências Ecnonómicas e Empresariais (Economie en Bedrijfskunde)
• Ciências da Educação e do Património (Onderwijs en Erfgoed Wetenschappen)
• Inovação, Ciência e Tecnologia (Innovatie, Wetenschap en Technologie)
• Investigação (Onderzoek)

De Universidade Portucalense is gevestigd op Pólo II.

Hoofdgebouw Universidade Lusófona do Porto

Universidade Lusófona do Porto

De particuliere Universidade Lusófona do Porto is gesticht in 2005 en eigendom van de COFAC — Cooperativa de Formação e Animação Cultural. Er zijn vijf faculteiten:

• Faculdade de Ciências Económicas, Sociais e da Empresa (Faculteit Economie, Sociale Wetenschappen en Bedrijfskunde)
• Faculdade de Ciências Naturais, Engenharias e Tecnologias (Faculteit Natuurwetenschappen, Techniek en Technologie)
• Faculdade de Comunicação, Arquitectura, Artes e Tecnologias da Informação (Faculteit Communicatie, Architectuur, Kunst en Informatietechnologie)
• Faculdade de Direito (Faculteit Rechten)
• Faculdade de Psicologia, Educação Física e Desporto (Faculteit Psychologie, Lichamelijke Opvoeding en Sport)

Het hoofdgebouw is in het centrum.

Instituto Politécnico do Porto

Het publieke Instituto Politécnico do Porto (IPP) is in 1985 ontstaan door de samenvoeging van een aantal bestaande scholen, waarvan de oudste al in 1852 was opgericht. Van de zeven onderdelen zijn er vier gevestigd buiten de stad Porto.

Instituto Superior de Engenharia do Porto

Het Instituto Superior de Engenharia do Porto (ISEP) is een van de oudste technische scholen in Portugal. Het is opgericht in 1852 als de Escola Industrial do Porto, sinds 1864 het Instituto Industrial do Porto. Sinds 1975 heet het Instituto Superior de Engenharia do Porto en in 1985 werd het instituut deel van het nieuw ingestelde Instituto Politécnico do Porto. Het instituut is gevestigd op Pólo II en heeft ongeveer 7500 studenten en 400 docenten. Er zijn de volgende onderwijsafdelingen:

• DEC: Departamento de Engenharia Civil (Afdeling Civiele Techniek)
• DEE: Departamento de Engenharia Electrotécnica (Afdeling Elektrotechniek)
• DEG: Departamento de Engenharia Geotécnica (Afdeling Grondtechniek)
• DEQ: Departamento de Engenharia Química (Afdeling Chemische Techniek)
• DEM: Departamento de Engenharia Mecânica (Afdeling Mechanische Techniek)
• DEI: Departamento de Engenharia Informática (Afdeling Computer Techniek)
• DFI: Departamento de Física (Afdeling Natuurkunde)
• DMA: Departamento de Matemática (Afdeling Wiskunde)
• DOG: Departamento de Organização e Gestão (Afdeling Organisatie en Beheer)

Daarnaast zijn er eenheden voor Onderzoek en Ontwikkeling en voor dienstverlening aan bedrijven.

Escola Superior de Música, Artes e Espectáculo (Hogeschool voor Muziek, Kunsten en Theater)

De Escola Superior de Música, Artes e Espectáculo (ESMAE) is opgericht in 1985 als opvolger van de bestaande muziekschool. Er zijn afdelingen voor muziek, theater en beeldkunst (fotografie, film, audiovisuele kunst en multimedia). De school beschikt over een eigen theater en concertcafé waar geregeld uitvoeringen worden gegeven. De school heeft ook een eigen symfonie orkest, saxofoon orkest, jazz orkest, orkest voor oude muziek en diverse groepen voor kamermuziek. De school heeft ruim 700 studenten en 100 docenten.

Overige onderdelen van het Instituto Politécnico do Porto

• Instituto Superior de Contabilidade e Administração do Porto (ISCAP) (Hoger Instituut voor Instituut voor Boekhouding en Administratie van Porto). Dit onderdeel is gevestigd in São Mamede de Infesta in de buurgemeente Matosinhos. Het heeft ongeveer 6000 studenten en er zijn ongeveer 400 docenten aan verbonden.
• Escola Superior de Educação do Porto (ESE) (Hogeschool voor Onderwijs van Porto). Deze is gevestigd op Pólo II.
• Escola Superior de Estudos Industriais e de Gestão (ESEIG) (Hogeschool voor de Industrie en Bedrijfskunde). Dit onderdeel is gevestigd op de grens van de gemeentes Póvoa de Varzim en Vila do Conde ten noorden van Porto. Deze school heeft ongeveer 1400 studenten.
• Escola Superior de Tecnologia e Gestão de Felgueiras (ESTGF) (Hogeschool voor Technologie en Bedrijfskunde van Felgueiras). Dit onderdeel is gevestigd in Felgueiras ten oosten van Porto.
• Escola Superior de Tecnologia da Saúde do Porto (ESTSP) (Hogeschool voor Technieken voor de Gezondheid van Porto). Deze school geeft opleidingen voor diagnostische en therapeutische technieken en is gevestigd in Vila Nova de Gaia.

Escola Superior Enfermagem do Porto (Hogeschool voor de Verpleegkunde van Porto)

De Escola Superior Enfermagem do Porto (ESEP) is gevestigd op Pólo II naast het Hospital de São João, maar maakt geen deel uit van een grotere onderwijsinstelling. Deze school is in 2007 ontstaan door de fusie van drie bestaande scholen voor verpleegkunde opleidingen.

Freguesias van Porto

Freguesias in de gemeente Porto

Tot 2013 kende Porto de volgende 15 freguesias (deelgemeentes):

Aldoar, Bonfim, Campanhã, Cedofeita, Foz do Douro, Lordelo do Ouro, Massarelos, Miragaia, Nevogilde, Paranhos, Ramalde, Santo Ildefonso, São Nicolau, Sé, en Vitória. In 2013 werd het aantal freguesias teruggebracht to zeven door de elf kleinere samen te voegen tot drie nieuwe freguesias:

• Aldoar, Foz do Douro e Nevogilde
• Cedofeita, Santo Ildefonso, Sé, Miragaia, São Nicolau e Vitória
• Lordelo do Ouro e Massarelos

Vooralsnog zijn geen nieuwe, kortere namen aan deze nieuwe freguesias gegeven. De vier grootste freguesias bleven als zodanig bestaan:

• Bonfim
• Campanhã
• Paranhos
• Ramalde

Moderne Architectuur

1975-1977: Casas sociais SAAL, Bouça II, Porto.

Porto bracht een aantal bekende architecten voort. De stad is één van de belangrijkste steden van Europa op het gebied van moderne architectuur. Dit is met name te danken aan de Portugese architecten Álvaro Siza, Eduardo Souto de Moura en Fernando Távora, die allen les gaven op de universiteit van Porto. Álvaro Siza ontwierp zelf het faculteitsgebouw. De school voor architectuur van Porto staat bekend als een innovatieve school, maar met veel respect voor context en traditie.

Voorbeelden van moderne architectuur in Porto:

• Museum Serralves, Álvaro Siza.
• Faculteit bouwkunde van de universiteit van Porto, Álvaro Siza.
• Casa das Artes, Eduardo Souto de Moura.
• Sociaal woningbouwproject Bouça, Álvaro Siza.
• Cinema Batalha, Arthur Andrade.
• Trindade metrostation, Eduardo Souto de Moura.
• Casa da Música, Rem Koolhaas.

In het nabij gelegen Leça da Palmeira, deel van de gemeente Matosinhos, staan aan het strand twee bouwwerken van Álvaro Siza: het theehuis van Boa Nova (Casa de Chá da Boa Nova) en de zwembaden aan zee van Leça da Palmeira (Piscinas de Marés de Leça da Palmeira).

Voetbal

Porto is de thuisstad van twee van de historisch gezien grootste voetbalclubs van Portugal. FC Porto werd in 2013 voor de zevenentwintigste keer kampioen van Portugal, en won in 1987 de Europacup 1 (2-1 tegen Bayern München), de Europese Super Beker (0-1 en 1-0 tegen Ajax), Wereldbeker voor Clubs (2-1 tegen Peñerol, Urugay), in 2003 de UEFA Cup (3-2 tegen Celtic), en in 2004 de UEFA Champions League (3-0 tegen AS Monaco) en de Wereldbeker voor Clubs (0-0 wns tegen Once Caldes, Colombia). Boavista werd driemaal tweede en won vijf Portugese bekers. In 2003 bereikte het de halve finale van de UEFA-cup.

In Porto bevindt zich het Estádio do Dragão (Stadion van de Draak), geopend in 2003, met een capaciteit van iets meer dan 52.000 toeschouwers. Het was een van de stadions van het EK Voetbal 2004, toen er onder meer de halve finale tussen Griekenland en Tsjechië werd gespeeld. Het is het thuisstadion van FC Porto. Boavista speelt in het Estádio do Bessa, eveneens een stadion van het EK 2004, dat bijna 30.000 toeschouwers kan huisvesten.

Klimaat

Porto heeft een mediterraan klimaat. In het noordelijk deel van Portugal, waarin Porto ligt, is het minder warm en valt er meer regen dan in de zuidelijke helft van het land.

Weergemiddelden voor Porto
Maand	jan	feb	mrt	apr	mei	jun	jul	aug	sep	okt	nov	dec	Jaar
Gemiddeld maximum (°C)	13,4	14,3	15,8	17,6	19,1	22,2	24,0	24,1	23,0	20,5	16,2	14,3	18,6
Gemiddeld minimum (°C)	5,7	6,0	7,8	9,0	11,2	13,7	14,8	14,7	14,0	11,6	8,3	6,1	10,2
Neerslag (mm)	164	151	107	105	87	46	15	22	63	136	149	163	100,7
Bron: Weer Porto - Worldmeteo

Geboren in Porto

• Hendrik de Zeevaarder (Dom Henrique o Navegador, 1394-1460), initiator en organisator van ontdekkingsreizen
• Miguel C. Meyrelles (16 september 1830–30 mei 1909) componist, dirigent, arrangeur en musicus
• Manoel de Oliveira (11 december 1908-2 april 2015), filmregisseur
• Miguel Sousa Tavares (25 juni 1952), schrijver
• Rosa Mota (29 juni 1958), langeafstandsloopster
• André Villas-Boas (17 oktober 1977), voetbalcoach
• Tiago Vagaroso da Costa Monteiro (24 juli 1976) Formule 1-coureur
• João Mário (19 januari 1993), voetballer
• Tiago Ferreira (10 juli 1993), voetballer
• André Gomes (30 juli 1993), voetballer
• Gonçalo Paciência (1 augustus 1994), voetballer

Partnersteden

Porto onderhoudt stedenbanden met, of is een partnerstad van, de volgende plaatsen:

• Luik, België.
• Bordeaux, Frankrijk.
• Bristol, Engeland, Verenigd Koninkrijk.
• Jena, Duitsland.
• Vigo, Galicië, Spanje.
• Duruelo de la Sierra, Castilië en León, Spanje.
• León, Castilië en León, Spanje.
• Recife, Brazilië.
• Neves, Sao Tomé en Principe.
• Beira, Mozambique.
• Mindelo, Kaapverdië.
• Luanda, Angola.
• Ndola, Zambia.
• Nagasaki, Japan.
• Shanghai, Volksrepubliek China.
• Macau, Volksrepubliek China.

Porto

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Porto op Wikimedia Commons.

Wikivoyage

Wikivoyage heeft een reisgids over dit onderwerp: Porto.

· ·

Werelderfgoed in Portugal

Wijnstreek Alto Douro · Stadscentrum van Angra do Heroismo op de Azoren · Klooster van Batalha · Convent van Christus in Tomar · Cultuurlandschap van Sintra · Historisch centrum van Évora · Historisch centrum van Guimarães · Landschap van de wijncultuur op het eiland Pico · Laurisilva van Madeira · Klooster van Alcobaça · Hiëronymietenklooster en toren van Belém in Lissabon · Historisch centrum van Porto · Prehistorische rotskunst in de Côavallei · de stad Elvas en haar verdedigingswerken · Universiteit van Coimbra - Alta en Sofia · Koninklijk gebouw van Mafra: paleis, basiliek, klooster, Cerco-tuin en jachtpark (Tapada) · Bom Jesus do Monte-heiligdom in Braga