September: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 21 mrt 2016 19:30

Zie September (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van September.

aug		september					okt
<<		1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23	24	25
26	27	28	29	30				>>

September (ook wel: herfstmaand of fruitmaand) is de negende maand van het jaar in de gregoriaanse kalender en heeft 30 dagen. De naam komt van het Latijnse woord septembris wat afkomstig is van het woord septem dat zeven betekent — september was de 7e maand van het jaar, omdat het Romeinse kalenderjaar tot 153 v.Chr op 1 maart begon.

Andere namen voor september: havermaent, evenemaent (avena = haver), herfstmaand, gerstmaand, vruchtmaand. September werd ook wel d'ander oogstmaand genoemd, als tweede oogstmaand (na augustus).

Trivia

Oudnederlandse/puristische naam: herfstmaand of havermaand
De sterrenbeelden voor zijn Maagd en Weegschaal.
September begint op dezelfde dag van de week als december.
In Nederland leest koning Willem Alexander op de derde dinsdag van september (Prinsjesdag) de troonrede voor in de Ridderzaal.
De opening van het parlementair jaar in het Vlaams Parlement vindt plaats door middel van een septemberverklaring.
In Nederland bestond er tussen 1970 en 1972 een gelegenheidsband genaamd September, opgericht door drie leden van de band Anno Nu. Van September verschenen drie singles waarvan alleen de eerste de Tipparade wist te halen, Little Sister in het oprichtingsjaar.
September is de artiestennaam van de Zweedse zangeres Petra Marklund.
September wordt verder ook gebruikt als thema in nummers; de bekendste nummers met dit thema ook in de titel van het nummer zijn:
- September van Earth, Wind and Fire
- September morn van Neil Diamond
- Remember September van Catapult
- September Omsider van Noorse Black metal band Taake
- Wake me up when September ends van de Amerikaanse punk band Green Day
- It might as well rain until September van Carole King

Weerspreuken

Bij deze maand horen de volgende weerspreuken:

Trekt voor Sint-Michael (29 september) de vogel niet, geen winter is nog in 't verschiet.
Als de eikels vallen voor Sint-Michael, dan snijdt de winter door lijf en ziel.
Sint-Michael blaast het licht uit, Maria Boodschap (25 maart) steekt het aan^[1].
Als in september de donder knalt, met Kerstmis de sneeuw in hopen valt.
Valt begin september de regen in plassen, het volgend jaar zal 't graan goed wassen.
Septemberregen, komt zaad en wijnstok wel gelegen.

Weerstatistieken maand september in Nederland

Gemiddelden

Langjarige gemiddelden in het tijdvak 1981-2010.

	De Bilt	Eelde	Rotterdam	Maastricht
Gemiddelde temperatuur in graden Celsius	14,2	13,5	14,5	14,3
Gemiddelde minimumtemperatuur in graden Celsius	9,6	8,8	10,2	10,1
Gemiddelde maximumtemperatuur in graden Celsius	18,7	18,2	18,5	18,8
Dagen met max temperatuur > 20 C	10	7	8	10
Gemiddelde relatieve vochtigheid in procenten	84	87	84	82
Gemiddelde neerslagduur in procenten van de tijd	6	7	8	6
Gemiddelde neerslaghoeveelheid in mm	72,0	71,8	82,2	60,4
^[2]

Extremen

Hieronder volgen ranglijsten voor de hoogste en laagste gemiddelde temperatuur, de grootste en laagste neerslagsom en het grootste en laagste aantal uren zonneschijn, zoals gemeten op het KNMI-station in De Bilt tussen 1901 en 2021.

#	Hoogste gemiddelde temperatuur in °C		Grootste neerslagsom in mm		Grootste aantal uren zonneschijn		#
1.	2006	17,9	1957	213,2	1959	239,6	1.
2.	1999	17,4	2001	210,7	1928	222,7	2.
3.	1949	17,2	1918	185,5	1914	201,3	3.
4.	1947	16,8	1994	154,5	1911	198,9	4.
5.	1961	16,4	1998	148,9	1929	198,4	5.
6.	1934	16,0	1984	145,7	1934	197,2	6.
7.	1929	16,0	1974	141,6	2003	194,1	7.
8.	2000	15,8	1935	139,3	2005	190,7	8.
9.	2011	15,7	1968	128,5	1947	189,1	9.
10.	2005	15,7	1925	121,0	1933	186,3	10.
#	Laagste gemiddelde temperatuur in °C		Kleinste neerslagsom in mm		Kleinste aantal uren zonneschijn		#
1.	1912	10,7	1959	3,0	1984	67,9	1.
2.	1986	11,6	2006	8,6	1957	88,8	2.
3.	1952	11,6	1969	9,9	1988	94,1	3.
4.	1931	11,6	1977	13,2	1978	94,5	4.
5.	1925	11,8	1913	18,0	1950	95,6	5.
6.	1972	11,9	1921	20,8	1967	96,2	6.
7.	1904	12,4	1982	23,6	1930	96,5	7.
8.	1996	12,5	1941	23,7	1990	98,2	8.
9.	1965	12,5	1971	24,4	1993	99,5	9.
10.	1957	12,6	1920	26,1	1994	102,6	10.
^[3]

Weerstatistieken maand september in België

Gemiddelden en records

Vanaf 2011 werden de nieuwe normale waarden opnieuw berekend op basis van de gemiddelde metingen in Ukkel over de referentieperiode 1980-2010.^[4]

De oude normalen hebben verschillende referentieperiodes.^[5]

	normaal (oud)	normaal (nieuw)	record +	jaar	record -	jaar
Luchtdruk in hPa	1016 ^[6]	1016,4	1025	1865	1008,8	1840
Gemiddelde windsnelheid in m/s	3,2 ^[7]	3	4,4	1918	2,3	1989
Zonneschijnduur in hh:mi	156 ^[8]	143	299	1959	65:23	2001
Gemiddelde temperatuur in °C	14,6 ^[9]	14,9	18,4	2006	10,7	1912
Gemiddelde maximum temperatuur in °C	19,1 ^[10]	19	23,4	2006	14,2	1912
Gemiddelde minimum temperatuur in °C	10,8 ^[10]	10,9	14,4	1949	7,3	1986
Relatieve vochtigheid in %	82,3 ^[11]	81	93	1881	68	1959
Gemiddelde dampdruk in hPa	13,5 ^[11]	13,5	17,1	1961	10,9	1847
Neerslagtotaal in mm	69,8 ^[12]	68,9	199,4	2001	2	1895
Neerslagdagen in d	15 ^[12]	15,7	27	1950	2	1959
^[13]

Overzicht van de hoogste en laagste 5 waarden voor de maand september vanaf 1833 voor gemiddelde temperatuur en neerslaghoeveelheid en aantal neerslagdagen en vanaf 1887 voor zonneschijnduur(*) in Ukkel.

	Gemiddelde temperatuur		Zonneschijnduur		Neerslaghoeveelheid		Aantal neerslagdagen
	Jaar	°C	Jaar	uren	Jaar	mm	Jaar	dagen
Hoogste waarden
	2006	18,4	1959	299	2001	199,4	1950	27
	1949	17,7	1928	236	1984	198,8	1984	26
	1999	17,7	1911	220	1974	142,5	1918	26
	1961	17,3	1921	216	1998	139,1	1930	25
	1947	17,0	1929	214	1957	137,6	1974	24
Normale waarde (oud)^[5]		14,6^[9]		156^[8]		69,8^[12]		15,0^[12]
Normale waarde (nieuw)^[4]		14,9		143		68,9		15,7
Laagste waarden
	1986	11,7	1988	98	1980	15,6	2006	7
	1931	11,6	1994	98	1969	11,7	1969	7
	1925	11,5	1990	93	1979	6,6	1997	6
	1952	11,2	1950	76	1959	4,7	1928	6
	1912	10,7	1984	67	1895	2,0	1959	2
^[14] (*) Waarden vóór december 2008 werden omgerekend. Zie voor wijze van berekenen zonneschijnduur in Ukkel.^[15]

Extremen

Extremen in België zijn:^[16]

1985 - Dit is de droogste maand september ooit met maar 2 mm regen in Ukkel.
1912 - Net zoals tijdens de maand augustus wordt ook tijdens de maand september een kouderecord gevestigd. De gemiddelde temperatuur in Ukkel bedraagt slechts 10,7 °C (normaal:14,4 °C).
1949 - De gemiddelde temperatuur van de maand bedraagt in Ukkel 17,7 °C (normaal: 14,4 °C). Het is de hoogste waarde van de eeuw voor een maand september (ex aequo met 1999).
1950 - Met zevenentwintig dagen regen in Ukkel heeft de maand september het grootste aantal regendagen van de eeuw (normaal: 16 dagen).
1959 - De zon is nadrukkelijk aanwezig dit jaar: na de maand juli is nu ook september de zonnigste maand september van de eeuw in Ukkel met 299 uur zonneschijn (normaal: 175 uur). Het is tevens de droogste maand september van de eeuw in Ukkel: er valt nauwelijks 4,7 mm in de pluviometer (normaal: 63,4 mm). Het is ten slotte in Ukkel ook de minst regenachtige van alle maanden van de eeuw, met slechts twee neerslagdagen (normaal: 16 dagen).
1984 - Voor de maand september is het maandtotaal van de neerslag het hoogste van de eeuw: 198,8 mm (normaal: 63,4 mm). Tezelfdertijd is dit ook de somberste maand september van de eeuw: 67 uur zonneschijn (normaal: 175 uur). In het zuidoosten van het land bemoeilijken de weersomstandigheden het oogsten van het graan.
1999 - De gemiddelde temperatuur in Ukkel van de maand bedraagt 17,7 °C (normaal: 14,4 °C). Dit is de warmste maand september van de eeuw, ex aequo met 1949.
2001 - Dit is natste septembermaand ooit met meer dan 2,5 keer de normale hoeveelheid regen in Ukkel.
2006 - Dit is de warmste september ooit met gemiddelde en maximumtemperatuur die zowat 4 graden hoger liggen dan normaal.

Zoek september op in het WikiWoordenboek.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Nijkamp J., Rook R., Slijper H. en Zweers K. (1976). De 12 maanden van het jaar. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum
↑ KNMI, Langjarige gemiddelden 1971-2000
↑ KNMI, Maandextremen temperatuur, zonneschijn en neerslag (De Bilt)
↑ ^a ^b September: nieuwe normalen (Referentieperiode 1981-2010)
↑ ^a ^b September: oude normalen
↑ Referentieperiode 1833-1977
↑ Referentieperiode 1879-1986
↑ ^a ^b Referentieperiode 1887-1980
↑ ^a ^b Referentieperiode 1833-1980
↑ ^a ^b Referentieperiode 1901-1980
↑ ^a ^b Referentieperiode 1833-1982
↑ ^a ^b ^c ^d Referentieperiode 1833-1978
↑ KMI, Statistieken voorbije maanden voor Ukkel
↑ "Weer of geen weer"(2004) uitgave KMI en Van Halewyck, ISBN 90-5617-581-5
↑ Hoe meet het KMI de zonneschijnduur?
↑ KMI, Gegevens Ukkel 1901-2003

Zie de categorie September van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Nijkamp J., Rook R., Slijper H. en Zweers K. (1976). De 12 maanden van het jaar. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum

[2] KNMI, Langjarige gemiddelden 1971-2000

[3] KNMI, Maandextremen temperatuur, zonneschijn en neerslag (De Bilt)

[Nieuw-4] September: nieuwe normalen (Referentieperiode 1981-2010)

[Oud-5] September: oude normalen

[Druk-6] Referentieperiode 1833-1977

[Wind-7] Referentieperiode 1879-1986

[Zon-8] Referentieperiode 1887-1980

[GemTemp-9] Referentieperiode 1833-1980

[MaxMin-10] Referentieperiode 1901-1980

[VochtDamp-11] Referentieperiode 1833-1982

[Neer-12] Referentieperiode 1833-1978

[13] KMI, Statistieken voorbije maanden voor Ukkel

[14] "Weer of geen weer"(2004) uitgave KMI en Van Halewyck, ISBN 90-5617-581-5

[15] Hoe meet het KMI de zonneschijnduur?

[16] KMI, Gegevens Ukkel 1901-2003

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

@@ Regel 214: / Regel 214: @@
 * [[1949]] - De gemiddelde temperatuur van de maand bedraagt in Ukkel 17,7&nbsp;°C (normaal: 14,4&nbsp;°C). Het is de hoogste waarde van de eeuw voor een maand september (ex aequo met 1999).
 * [[1950]] - Met zevenentwintig dagen regen in Ukkel heeft de maand september het grootste aantal regendagen van de eeuw (normaal: 16 dagen).
-* [[1959]] - De zon is nadrukkelijk aanwezig dit jaar: na de maand juli is nu ook september de zonnigste maand september van de eeuw in Ukkel met 299 uur zonneschijn (normaal: 175 uur). Het is tevens de droogste maand september van de eeuw in Ukkel: er valt nauwelijks 4,7 mm in de pluviometer (normaal: 63,4 mm). Het is tenslotte in Ukkel ook de minst regenachtige van alle maanden van de eeuw, met slechts twee neerslagdagen (normaal: 16 dagen).
+* [[1959]] - De zon is nadrukkelijk aanwezig dit jaar: na de maand juli is nu ook september de zonnigste maand september van de eeuw in Ukkel met 299 uur zonneschijn (normaal: 175 uur). Het is tevens de droogste maand september van de eeuw in Ukkel: er valt nauwelijks 4,7 mm in de pluviometer (normaal: 63,4 mm). Het is ten slotte in Ukkel ook de minst regenachtige van alle maanden van de eeuw, met slechts twee neerslagdagen (normaal: 16 dagen).
 * [[1984]] - Voor de maand september is het maandtotaal van de neerslag het hoogste van de eeuw: 198,8 mm (normaal: 63,4 mm). Tezelfdertijd is dit ook de somberste maand september van de eeuw: 67 uur zonneschijn (normaal: 175 uur). In het zuidoosten van het land bemoeilijken de weersomstandigheden het oogsten van het graan.
 * [[1999]] - De gemiddelde temperatuur in Ukkel van de maand bedraagt 17,7&nbsp;°C (normaal: 14,4&nbsp;°C). Dit is de warmste maand september van de eeuw, ex aequo met 1949.