Koudegetal

Het koudegetal, ook wel aangeduid als het Hellmanngetal (H) van een bepaald jaar is een eenheid om de totale hoeveelheid koude in het tijdvak van 1 november tot en met 31 maart te bepalen. Het is genoemd naar de Duitse meteoroloog Gustav Hellmann.

Achtergrond

Het Hellmanngetal wordt verkregen door over dit tijdvak alle etmaalgemiddelde temperaturen beneden het vriespunt te sommeren met weglating van het minteken.

Het voordeel van deze methode om de strengheid van een winter te bepalen boven simpelweg de gemiddelde temperatuur te nemen is, dat een zeer zachte periode een zeer koude periode niet kan compenseren. Een eenmaal verkregen koudegetal is immers onherroepelijk. Als bijvoorbeeld de eerste helft van de winter zeer koud verloopt en de tweede helft juist zeer zacht, of andersom, zal het eindresultaat voor de winter als geheel een gemiddelde temperatuur rond de normale waarde zijn, terwijl de Hellmannscore hoog blijft.

Er kleven anderzijds ook nadelen aan deze methode; zo zal bijvoorbeeld een winter met veel nachtvorst waarbij de temperatuur desondanks overdag steeds (ruim) boven het vriespunt uitkomt toch een laag Hellmanngetal hebben, ondanks de niet onaanzienlijke hoeveelheid vorst in totaal. Ook zal een winter met een gemiddeld hoge temperatuur maar desondanks enkele ijsdagen al snel een vrij hoge Hellmannscore kennen. Er zijn daarom nog diverse alternatieve methoden in omloop om de strengheid van een winter te bepalen, zoals het vorstgetal.

Classificatie

Koudegetal Hellmann (H)	Classificatie
H > 300	Streng
H > 160	Zeer koud
H > 100	Koud
H < 100	Normaal
H < 40	Zacht
H < 20	Zeer zacht
H < 10	Buitengewoon zacht

Historie in Nederland

In Nederland zijn de koudegetallen door het KNMI vastgesteld vanaf 1901. Onderstaande cijfers gelden voor De Bilt. In het verleden zijn er nog strengere winters geweest; de winter van 1789 scoorde achteraf teruggerekend circa 354,1 punten. De winter van 2014 was de eerste winter sinds het begin van de officiële metingen die 0,0 punten scoorde.

Top tien

De top tien van de periode 1901 - heden is:

Rang	Jaar	Koudegetal
1.	1947	348,3
2.	1963	337,2
3.	1942	333,5
4.	1940	294,0
5.	1929	225,2
6.	1956	222,9
7.	1979	205,7
8.	1985	193,6
9.	1917	163,2
10.	1941	154,8

Bronnen, noten en/of referenties

• De tekst op deze pagina of een eerdere versie daarvan is afkomstig van Hellmann-koudegetallen op de website van het KNMI.

Referenties

· ·

Temperatuur

10cm-temperatuur · bodemtemperatuur · hittegolf · ijsdag · koudegetal · koudegolf · luchttemperatuur · temperatuursom · tropennacht · tropische dag · vorst aan de grond · vorstdag · vorstperiode · warme dag · warmtegetal · zachte dag · zomerse dag
Vorst: lichte vorst · matige vorst · strenge vorst · zeer strenge vorst